شناخت انواع معاملات در بورس و ویژگی های آنها
تاریخ انتشار : فروردین ۲۹, ۱۴۰۲ تاریخ به روز رسانی : دی ۲۸, ۱۴۰۲ نویسنده : ریحانه مسافر زمان مورد نیاز مطالعه : 10 دقیقه تعداد بازدید : 370 بازدید۱. مقدمه
بورس به عنوان یکی از مهمترین قسمتهای بازار سرمایه در هر کشور، نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی و رشد اقتصادی دارد. در واقع، بورس به عنوان یکی از راههای اصلی برای جذب سرمایه، ارتقای شرکتها و برآورده کردن نیازهای مالی کسبوکارها و همچنین سرمایهگذاران، موجب افزایش سطح فعالیتهای اقتصادی و توسعه اقتصادی کشور میشود.
علاوه بر این، بورس به عنوان یکی از مهمترین مراکز معاملاتی و قیمتگذاری داراییهای مالی، موجب افزایش شفافیت و اعتماد در بازار مالی و سرمایهگذاری میشود. با ارائه اطلاعات دقیق و بهروز درباره شرکتها و بازارها، بورس به سرمایهگذاران کمک میکند تا تصمیمات بهتری برای سرمایهگذاری خود بگیرند.
همچنین، انواع معاملات در بورس (عمده، خرد و بلوک) میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا براساس نیازهای خود و شرایط بازار، بهترین روش معاملاتی را انتخاب کنند و سود بهتری کسب کنند. در واقع، نوع معاملاتی که سرمایهگذار در بورس انجام میدهد، میتواند تأثیر زیادی بر روی سوددهی و ریسک سرمایهگذاری او داشته باشد. مثلاً، سرمایهگذارانی که معاملات عمده انجام میدهند، معمولاً از نرخ تخفیف ویژه و هزینههای کمتری برخوردارند، اما همزمان برای انجام معاملات باید حجم سرمایه خود را به میزان زیادی افزایش دهند و این ریسک بیشتری را برایشان به همراه دارد.
از سوی دیگر، سرمایهگذارانی که معاملات خرد انجام میدهند، هزینه کمتری برای خرید و فروش سهام پرداخت میکنند، اما همزمان باید به نرخ بیشتری پیش از سایر سرمایهگذاران خریداری کنند. در نتیجه، انتخاب نوع معامله در بورس بر اساس نیازهای خاص سرمایهگذار، میتواند به او کمک کند تا ریسکهای سرمایهگذاری خود را کاهش داده و سوددهی بهتری را کسب کند.
همچنین، وجود نوعی معاملات خاص به نام معاملات بلوک، که در آن سهام به صورت بسته به فروش میرسند، میتواند به سرمایهگذارانی که به دنبال خرید و فروش بستههای بزرگ سهام هستند، کمک کند تا به راحتی معاملات خود را انجام دهند.
بنابراین، بورس و معاملات در آن، برای توسعه اقتصادی و ارتقای بازار مالی و سرمایهگذاری بسیار مهم هستند و تأثیرات بسیاری بر روی رشد اقتصادی و بهبود شرایط مالی و اقتصادی کشور دارند. با توجه به اینکه بورس به عنوان یک بازار مالی، از طریق عرضه و تقاضا برای سرمایهگذاری و جذب منابع مالی، به نوبه خود از تأثیر بسزایی بر روی توسعه اقتصادی و ارتقای بازار مالی و سرمایهگذاری دارد. با داشتن یک بازار مالی پویا، امکان جذب سرمایهگذاران و سرمایهگذاری در پروژهها و شرکتهای مختلف وجود دارد. این باعث تحرک اقتصادی و رشد شرکتها و بنگاههای اقتصادی میشود که در نهایت منجر به رونق اقتصادی و افزایش اشتغال میشود. به همین دلیل، تأثیرات بورس و معاملات در آن بر روی رشد اقتصادی و بهبود شرایط مالی و اقتصادی کشور بسیار مهم و قابل توجه هستند.
۲. ارزش معاملات در بورس
معاملات سهام در بورس، طی بازههای زمانی مشخصی از روز انجام میشود و هر معامله به قیمتی مشخصی انجام میشود. این قیمت میتواند بالاتر یا پایینتر از قیمت پایانی روز قبل باشد. با توجه به نوسانات بازار، قیمت سهام هر لحظه ممکن است تغییر کند و از این رو مجموع ارزش معاملات نیز با نوسانات قیمت تغییر میکند. مجموع ارزش این معاملات که از حاصلضرب حجم معاملات در قیمت پایانی به دست میآید، بهعنوان ارزش معاملات شناخته میشود. ارزش معاملات در بورس نشاندهنده فعالیتهای بازار سرمایه و میزان سرمایهگذاری در سهام است و معیاری برای ارزیابی عملکرد بازار و شرکتها است. بنابراین، ارزش معاملات در بورس میتواند به عنوان یک شاخص مهم در پیشبینی روند بازار و رشد اقتصادی کشور مورد استفاده قرار گیرد.
ارزش معاملات در بورس به طور کلی، معیاری است برای اندازهگیری حجم نقدینگی در بازار سرمایه و ارزش اقتصادی شرکتهای موجود در بازار. با استفاده از ارزش ریالی کل داد و ستدهای انجام شده در یک روز خاص، میتوان تخمینی از حجم نقدینگی روزانه در بازار بورس را بدست آورد. این معیار از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا با توجه به نوسانات قیمت در بازار، تشخیص بهترین زمان برای ورود یا خروج از بازار سهام و سرمایه گذاری، برای سرمایهگذاران بسیار حائز اهمیت است. همچنین، ارزش معاملات در بورس به عنوان یک شاخص اصلی از سلامت بازار سرمایه نیز به شمار میرود.
ارزش معاملات روزانه بازار سهام، که در سایت بورس اوراق بهادار به نشانی tsetmc.com قابل مشاهده است، به صورت میلیارد ریال اعلام میشود. همانطور که مشاهده می کنید ارزش معاملات در این تصویر ۱۲ هزار و ۳۵۸ میلیارد ریال است که شامل معاملات بلوکی نیز میشود. برای پیدا کردن ارزش واقعی معاملات باید معاملات بلوکی را از این عدد کم کرد.
۳. انواع معاملات در بورس
در این بخش انواع معاملات در بورس شامل معامله عمده بورس، معاملات خرد و معاملات بلوکی را بررسی کرده و تفاوت معاملات خرد و عمده و همچنین فرق معاملات عمده و بلوکی را بیان می کنیم.
منظور از معاملات عمده در بورس چیست؟
معاملات عمده به معاملاتی گفته میشود که حجم بالایی از سهام یک شرکت در آنها معامله میشود. در این نوع معامله، حجم قابل توجهی از سهام شرکت مورد معامله قرار میگیرد و به دلیل حجم بالای معاملات، قیمت سهام نیز میتواند تحت تأثیر قرار گیرد. ویژگی مهم معاملات عمده این است که در آن دامنه نوسان قیمت و محدودیت حجمی اعمال نمیشود. معامله ای که یکی از شرایط زیر را داشته باشد، در دسته معاملات عمده قرار میگیرد.
- تعداد سهام مورد معامله، نسبت به میزان درصد معینی از کل سهام آن شرکت، بیشتر باشد.
- حجم معاملات آن در یک مقطع زمانی مشخص، از حجم کل معاملات بازار بیشتر باشد.
مزیت معاملات عمده در بورس این است که عرضه عمده سهام به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا با خرید سهام در حجم بالا، از قیمت بهینه برای خرید و فروش سهام بهرهمند شوند. همچنین، سرمایهگذاران عمده به دلیل تأثیر قابل توجه خود در شرکتها، میتوانند نقش موثری در تصمیمگیریهای راهبردی شرکتها و حتی انتخاب اعضای هیات مدیره داشته باشند. به همین دلیل، سرمایهگذاران عمده میتوانند برای افزایش ارزش شرکت و بهبود عملکرد آن، نقش مهمی داشته باشند.
روش انجام معاملات عمده در بورس اوراق بهادار
معاملات عمده در بورس اوراق بهادار به دو روش غیرمدیریتی و مدیریتی انجام میشوند.
در روش غیرمدیریتی، عرضه عمده سهام به روش عادی معاملات و از طریق کارگزاران صورت میگیرد. در این روش، سهامدار با حجم بالای سهام خود را به صورت عرضهای به فروش میرساند و قبل از عرضه، بین طرفین در مورد حجم معامله، قیمت و زمان معامله توافقی ایجاد میشود. خریدار در این روش قادر به انتخاب اعضای هیئت مدیره نمیباشد.
در روش مدیریتی، خریداران به دنبال بدست آوردن کنترل و مدیریت شرکت هستند. در این روش، خریداران به طور مستقیم با فروشنده سهام در مورد قیمت، تعداد سهام و شرایط دیگر معامله میکنند. خریداران ممکن است با پرداخت قیمتی بالاتر از قیمت تابلو، سهام را خریداری کنند تا به عنوان یکی از سهامداران اصلی شرکت شناخته شوند و در تصمیمگیریهای شرکت دخیل شوند. در این نوع معامله، فروشنده سهام همچنین امتیازات خود در شرکت را نیز با فروش سهام واگذار میکند. به همین دلیل، سهام در این روش گرانتر از قیمت تابلو عرضه میشود تا هر دو طرف معامله نفع ببرند.
حال که به این پرسش پاسخ دادیم که معاملات عمده چیست؟ و شرایط معاملات عمده به چه صورت است؟ ، به بررسی معاملات خرد در بورس می پردازیم.
معاملات خرد
معاملات خرد به معاملاتی گفته میشود که معمولاً توسط سهامداران خرد انجام میشود. ارزش معاملات خرد و حجم نقدینگی وارد شده به بازار، در تصمیمگیری برای خرید و فروش سهام کمک میکند. برای مثال، اگر ارزش معاملات خرد در یک سهم در دو الی سه روز متوالی بین 700 تا 800 میلیارد تومان باشد، این نشان میدهد که نقدینگی به بازار وارد شده است. در محاسبات مربوط به ارزش معاملات کل بازار، ارزش معاملات خرد بورس نیز به عنوان یکی از شاخصها مورد استفاده قرار میگیرد.
نحوه محاسبه ارزش معاملات خرد
معاملات بلوک
معامله بلوکی، یک نوع معامله سفارشی است که برای خرید یک بخش بزرگ از اوراق بهادار، انجام میشود. در این نوع معامله، مانند معاملات عمده، حجم بالایی از سهام شرکتها معامله میشود و قیمت سهام در آن نسبت به معاملات خرد بیشتر است. همچنین، ساز و کار انتقال ثمن و سهام نیز در این نوع معاملات متفاوت است. معاملاتی که حجم آنها 50 برابر حجم سفارش در بازار عادی باشد، در دسته معاملات بلوکی قرار می گیرند.
ویژگی های معاملات بلوکی
- محدودیت حجمی و قیمتی در آن رعایت نمی شود.
- بازاری مجزا با نام بازار بلوک دارند.
- دامنه نوسان قیمت در این معاملات مانند معاملات خرد است.
- این معاملات در محاسبه قیمت پایانی و شاخصهای فرابورس محاسبه نمیشوند.
- سفارشاتی که محدود باشند قابل اجرا هستند.
- استفاده از کد معاملاتی گروهی در این معاملات غیر مجاز است.
تفاوت معاملات خرد و عمده
تفاوت اصلی بین معامله خرد و عرضه عمده سهام، حجم و سرمایهی مورد استفاده در آنهاست. در معاملات خرد، عموماً حجم کمتری از سهام شرکتها معامله میشود و معاملهگران اغلب افراد حقیقی و سرمایهگذاران کوچک هستند. این نوع معاملات اغلب در بازارهای محلی و بازارهای غیررسمی برگزار میشوند. در این نوع معاملات، سرمایهگذاران برای خرید و فروش سهم، مبلغ کمتری نسبت به معاملات عمده مورد استفاده قرار میدهند.
در مقابل، در معامله عمده بورس، حجم بالاتری از سهام شرکتها معامله میشود و معاملهگران اغلب شرکتها، صندوقهای سرمایهگذاری و سرمایهگذاران حقوقی هستند.
تفاوت دیگری که بین معاملات خرد و عمده وجود دارد، نحوه انجام انتقال وجه و سهام است. در معاملات عمده، انتقال وجه و سهام معمولاً طی چند روز کاری صورت میگیرد و برخی بخشهای وجه ممکن است خارج از سازوکار بازار و برای مدتهای زمانی طولانی پرداخت شود. اما در معاملات خرد، انتقال وجه و سهام به صورت فوری و تقریباً در عرض یک روز کاری صورت میگیرد.
تفاوت معاملات عمده و بلوکی
معاملات بلوکی نسبت به معاملات خرد و حتی عمده، با حجم بالاتری از سهام شرکتها انجام میشوند و قیمت سهام در این نوع معاملات نیز معمولاً بیشتر از معاملات خرد است. علاوه بر این، ساز و کار انتقال ثمن و سهام در معاملات بلوکی نیز متفاوت است. این نوع معاملات به طور عمده توسط سرمایهگذاران حقوقی انجام میشود و معمولاً مرتبط با معاملات بزرگ و رویدادهای مهمی مانند فروش یا خرید بزرگ سهام یا تغییر در مالکیت شرکتها است.
۴. نتیجهگیری
در نتیجه، انواع معاملات در بورس به سه دسته عمده تقسیم میشود: معاملات عمده، معاملات خرد و معاملات بلوکی. معاملات عمده شامل خرید و فروش سهام با حجم بالا و ارزش بالا است، در حالی که معاملات خرد شامل خرید و فروش سهام با حجم کم و ارزش کم میباشد. اما معاملات بلوکی، معاملاتی هستند که حجم آنها 50 برابر حجم سفارش در بازار عادی باشد. هر یک از این نوع معاملات، ویژگیهای خاصی دارند که احتیاج به دانش کافی و تجربه در زمینه بازار سرمایه و معاملات دارند. این انواع معاملات همگی بخشی از بازار سرمایه هستند و در حفظ حقوق سرمایه گذاران و تأمین منافع آنها نقش مهمی ایفا میکنند. برای شناخت بیشتر این معاملات در بازار بورس می توانید در دوره آموزش بورس رسانه آموزشی مکتب تی وی شرکت نمایید.
دیدگاه کاربران
بدون دیدگاه
آموزش رایگان بورس
همین الان با وارد کردن اطلاعات خود در فرم، دوره آموزش بورس را به صورت رایگان دریافت نمایید.