مفاهیم و اصطلاحات بورسی به زبان ساده
تاریخ انتشار : اردیبهشت ۱۲, ۱۴۰۲ تاریخ به روز رسانی : دی ۲۴, ۱۴۰۲ نویسنده : زهرا غلامحسینی زمان مورد نیاز مطالعه : 30 دقیقه تعداد بازدید : 165 بازدید۱.اهمیت شناخت اصطلاحات بازار بورس
شناخت اصطلاحات بازار بورس یکی از مباحث آموزشی رایگان بورس است و برای پیشبینی بازار نیز ضروری میباشد. در این مقاله، تمامی مفاهیم و اصطلاحات بورسی به زبان ساده از اول تا آخر به صورت قابل فهم برای شما تعریف شده است. شناخت اصطلاحات رایج بازار بورس برای تمامی کاربران و فعالان در این بازار الزامی است، زیرا فعالیت در این بازار بدون آشنایی کامل با این اصطلاحات، خطرات بسیار زیادی دارد. در مقالات مختلف به تعریف و بررسی اصطلاحات رایج بازار بورس پرداخته شده است، اما در اینجا با توجه به اهمیت بسیار بالای این موضوع، تلاش شده تا به صورت جامع و کامل این اصطلاحات را تعریف نماییم.
۲.عدم آشنایی با اصطلاحات بورسی چه مشکلاتی به وجود می آورد؟
عدم آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم بورسی میتواند مشکلات جدی را برای شما به وجود آورد. در این صورت، روند کسب درآمد شما با مشکل مواجه خواهد شد و احتمال انجام معاملات با ریسک زیاد و پرخطر افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین، عدم آشنایی با مهمترین اصطلاحات و مفاهیم بورسی، سود و درآمد شما را در این بازار به حداقل خواهد رساند و درک بازار برای شما مشکل خواهد شد. سرعت شما در یادگیری شیوههای معاملهگری نیز تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. همچنین، بدون دانستن پرکاربردترین مفاهیم بورسی، نمیتوانید استراتژیهای مالی خود را تدوین کرده و ایدهها و اهداف مالی خود را در این بازار شکل دهید. بنابراین، آشنایی با اصطلاحات بورسی گامی اساسی برای ورود به دنیای بورس و رسیدن به موفقیت در این بازار است.
آموزش رایگان بورس
همین الان با وارد کردن اطلاعات خود در فرم، دوره آموزش بورس را به صورت رایگان دریافت نمایید.
۳.اصطلاحات رایج بازار بورس
در جهت بهتر درک مفاهیم و اصطلاحات بازار بورس، سعی کردهایم تا این مفاهیم رایج را در بخشهای مختلفی به شما معرفی کنیم. این مفاهیم پایهای در بازار بورس هستند و احتمالاً بسیاری از آنها را شنیدهاید، اما با این حال برای افراد تازهورود به بازار بورس، معرفی آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
۱.بورس و بازار بورس چیست؟
توضیح اولین اصطلاح در بازار بورس، به تعریف خود بازار بورس اختصاص دارد. بازار بورس به معنای بازاری است که برای خرید و فروش سهام شرکتها ایجاد شده است. تاریخچه بازار بورس در جهان به قرنهای گذشته بازمیگردد و در ایران نیز با همین تعریف جهانی و با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس، شرکتهای بزرگ و سودآور میتوانند سهام خود را طبق روال تعیین شده در این بازار وارد کنند. همچنین، خریداران و سرمایهگذاران نیز میتوانند در این بازار برای خرید سهام اقدام کنند.
۲.تالار بورس چیست؟
تالار بورس به مکانی اطلاق می شود که کارگزاران در آن به خرید و فروش سهام می پردازند. در این محل، یک تابلوی نمایشی وجود دارد که وضعیت مختلف سهام را نمایش می دهد. تالار بورس به دو بخش اصلی و فرعی تقسیم می شود؛ در بخش اصلی، شرکت های اصلی حضور دارند که با رعایت قوانین بورس ایران، فعالیت می کنند. در بخش فرعی نیز شرکت هایی حضور دارند که به صورت آزمایشی در حال فعالیت هستند و در صورت رعایت قوانین، می توانند به تالار بورس اصلی وارد شوند.
۳.سهم
مفهوم سهم در بازار بورس به برگهای ارزشمند یا اصطلاحاً بهاداری اشاره دارد که با خرید آن، بخشی از سهام و مالکیت یک شرکت را در اختیار میگیرید. هر سهم، برابر با حاصل تقسیم سرمایه یک شرکت بر تعداد سهام آن شرکت محاسبه میشود. مقدار ارزش قانونی هر سهم در ایران برابر با ۱۰۰۰ ریال است، اما ارزش اسمی سهم بسته به فعالیت و عملکرد شرکت متفاوت است.
بسیاری از شرکتها به منظور تامین هزینههای خود، بخشی از سهام خود را به صورت عمومی عرضه میکنند تا مردم بتوانند آنها را خریداری کنند. هرچه میزان مشارکت مردم و سود یک شرکت بیشتر باشد، سود سهامداران نیز بیشتر خواهد بود.
۴.کارگزاری بورس
در توضیح اصطلاحات بازار بورس، باید به تعریف کارگزاری بورس پرداخت. کارگزاری بورس در واقع شرکتی است که به عنوان واسط بین بازار بورس و کاربران عمل میکند، همانند بروکر در بازار فارکس و صرافی در بازار ارز دیجیتال. برای خرید و فروش سهام در بازار بورس، ما نیاز داریم که از خدمات یک شرکت واسط به عنوان کارگزاری بورس استفاده کنیم. این شرکتها از سازمان بورس مجوزهای لازم را دریافت کرده و سپس خدمات لازم برای خرید و فروش سهام را به کاربران ارائه میدهند. با افزایش مشارکت مردم و سوددهی شرکتها، سرمایهگذارانی که از خدمات کارگزاری بورس استفاده کردهاند، نیز سود بیشتری کسب میکنند.
۵.شاخص کل
در تعریف اصطلاحات بورس به زبان ساده، باید به تعریف شاخص کل بپردازیم. شاخص کل در واقع نمایندهای از وضعیت کلی بازار بورس است که با نگاهی به تعداد بسیار زیادی سهام، وضعیت آنها را مشخص میکند. هر شرکتی بر اساس تعداد سهام آزاد و قیمت آنها، تأثیر خاص خود را بر بازار دارد. با بررسی تجمیعی این سهام در بازار بورس، شاخص بورس شکل میگیرد و برای بیان وضعیت کلی بازار بورس استفاده میشود. در صورتی که شاخص بورس در حال صعود باشد، نشانگر آن است که شرکتهای بزرگ و با درصد بالایی از سهام، در حال صعود هستند. به عبارت دیگر، شاخص بورس نمایندهای از کلیت بازار است و تمام سهام به صورت دقیق با روند آن تطابق ندارند. بنابراین، برای ارزیابی وضعیت بازار باید به این نکته توجه کرد. همچنین، در صورتی که شاخص بورس در حال نزول باشد، نشان دهنده نزولی بودن کلیت بازار خواهد بود.
۶.شاخص هم وزن
یکی دیگر از اصطلاحات متداول در بازار بورس، شاخص هموزن است که احتمالاً بارها و بارها با آن روبرو شدهاید. شاخص هموزن در واقع شرایط مشابهی با شاخص کل دارد، با این تفاوت که در این شاخص، شرکتها و سهام آنها متناسب با هم در نظر گرفته میشوند. در اکثر موارد، شاخص کل و شاخص هموزن تحت تأثیر هم قرار میگیرند و همزمان حرکت میکنند، اما در برخی موارد ممکن است شرایط متفاوت باشد. در شاخص هموزن، شرکتها با تأثیرپذیری هموزن در نظر گرفته میشوند.
۷.شاخص ۵۰ شرکت فعال
یکی از اصطلاحات پرکاربرد در بازار بورس، شاخص پنجاه شرکت فعال است. در این شاخص، شرایط پنجاه شرکت بزرگ و فعال در بازار بورس به خوبی نمایش داده شده است. این شاخص به عنوان یک معیار مهم برای شرایط لیدرهای اصلی بازار بورس ایران استفاده میشود. در بازار بورس سایر کشورهای جهان نیز شاخصهای مشابهی مانند شاخص پنجاه شرکت فعال تعریف شدهاند که وظایف مشابهی را ایفا میکنند.
۸.میانگین کم کردن
یکی از مفاهیم مهم در بازار بورس، میانگین کم کردن است. این اصطلاح به سادگی به این معناست که میانگین خرید یک سهم در بازار بورس تعیین میشود. به عنوان مثال، فرض کنید که شما ۱۰۰۰ سهم از یک شرکت را خریداری کردهاید، که ۵۰۰ سهم آن به قیمت ۹۰۰ تومان، ۴۰۰ سهم به قیمت ۱۰۰۰ تومان و ۱۰۰ سهم نیز به قیمت ۱۱۰۰ تومان خریداری شده است. با ضرب هر یک از این قیمتها در تعداد سهام خریداری شده و تقسیم بر تعداد کل، میانگین قیمت خرید شما به دست میآید. میانگینگیری ساده ریاضی نشان میدهد که میانگین خرید شما ۹۶۰ تومان است و میتوانید بر اساس آن میزان سود و زیان خود را تعیین کنید.
اصلاح میانگین کم کردن زمانی استفاده میشود که خریدار پس از خرید یک سهم در یک قیمت مشخص، با کاهش قیمت مواجه میشود. به همین دلیل، با خرید بیشتر سهم مورد نظر در قیمت پایینتر، سعی میشود میانگین خرید کمتر شود و در نتیجه در زمان شروع صعود به سود برسیم.
۹.دامنه نوسان
یکی از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه، “دامنه نوسان” است که مختص بازار بورس است. در واقع، این اصطلاح به محدودیتی اطلاق میشود که سازمان بورس هر کشور برای میزان رشد یا افت قیمت یک سهم در طول هر روز تعیین میکند. در بازار بورس ایران، دامنه نوسان در حال حاضر ۵ درصد است. این به معنای این است که قیمت هر سهم نسبت به قیمت پایانی روز گذشته، تنها میتواند ۵ درصد افزایش یا ۵ درصد کاهش رقم بزند. البته دامنه نوسان با میزان سود و زیان در طول یک روز برابر نیست و ممکن است با تغییراتی روبرو شود. این مفهوم در سایر بازارهای بورس جهانی نیز به کار میرود اما با مقادیر مختلف. در صورت خریداری یک سهم در دامنه نوسان ۵- درصد و فروش آن در دامنه نوسان ۵+ درصد، با کسر کارمزد، میتوان به سود برسید. همچنین، در بحث ضرر نیز این شرایط برقرار است.
۱۰.حجم مبنا
یکی از اصطلاحات مرتبط با بازار بورس، حجم مبنا نام دارد که باید درباره آن اطلاعاتی را بدانید. حجم مبنا، حداقل حجمی است که سازمان بورس برای هر سهم مشخص میکند که برای رسیدن به حداکثر محدوده نوسان، باید طی یک روز معاملاتی، آن سهم مبادله شود. به طور مثال، فرض کنید قیمت پایانی یک سهم در روز گذشته ۱۰۰۰ تومان بوده است. با توجه به محدوده نوسان ۵ درصد، قیمت این سهم در روز جاری میتواند به ۱۰۵۰ یا ۹۵۰ تومان برسد. با این حال، خرید و فروش یک سهم از این شرکت، ممکن است با نوسانات ۵ درصدی قیمت همراه نباشد. به عبارت دیگر، برخی از بازاریابان میتوانند با خرید و فروش مقدار کمی، قیمت این سهم را با رشد یا نزول قابل توجهی همراه کنند.
هنگامی که حجم مبنا تعریف میشود، حتما باید به میزان حجم مشخص شده برای رسیدن به حداکثر افت یا رشد، سهم مربوطه مبادله شود. این موضوع باعث میشود که افراد با سرمایه کم، نتوانند به منظور بالا بردن یا کاهش دادن قیمت یک سهم، اقدام کنند.
۱۱.صف خرید
یکی از اصطلاحات مرتبط با بازار بورس، “صف خرید” است. در بازار بورس، خرید و فروش براساس مکانیزم عرضه و تقاضا انجام میشود. به این معنی که خریداران و فروشندگان قیمت مورد نظر خود را ثبت کرده و در نهایت، وقتی قیمت خرید و فروش به یکدیگر برسد، خرید انجام میشود. با افزایش فشار خرید، شاهد افزایش قیمت در یک سهم خواهیم بود. با این حال، به دلیل وجود محدودیت در نوسانات قیمت، عملاً امکان بالاتر رفتن قیمت از حداکثر محدوده نوسان وجود ندارد. به همین دلیل، در این وضعیت، “صف خرید” ایجاد میشود.
“صف خرید” به این معنی است که خریداران سفارشات خرید خود را در بالاترین قیمت ممکن در روز جاری (حداکثر محدوده دامنه نوسان مثبت) ثبت کرده و پشت سر هم منتظر میمانند تا فروشندگان سفارشات فروش خود را ثبت کنند. در این وضعیت، کسانی که زودتر سفارش خود را ثبت کردهاند، در صورت وجود سفارشات فروش، زودتر به سهام مورد نظرشان دسترسی خواهند داشت. دلیل اصلی ایجاد “صف خرید” در بازار بورس ایران، وجود محدودیت در نوسانات قیمت است و این اصطلاح تنها برای بازارهایی با محدودیت در نوسان قیمت معنا دارد. در بازارهایی مانند بازار فارکس یا بازار ارز دیجیتال، به علت عدم وجود محدودیت در نوسان قیمت، “صف خرید” مفهومی ندارد.
۱۲.صف فروش
یکی دیگر از اصطلاحات متداول در بازار بورس، صف فروش است. میتوان تعریفی مشابه صف خرید را در جهت فروش نیز بکار برد. هنگامی که قیمت یک سهم به دلیل افزایش تقاضا شروع به کاهش میکند و در حداقل مجاز دامنه نوسان روز جاری قرار میگیرد، فروشندگان وارد صف فروش میشوند. در این شرایط، کسانی که زودتر از دیگران سفارش فروش خود را ثبت کردهاند، میتوانند سهام خود را به فروش برسانند. دلیل ایجاد صف فروش نیز همانند صف خرید، وجود محدودیت دامنه نوسان است.
۱۳.تابلو بورس – TSETMC
تابلو بورس یکی از اصطلاحات پرکاربرد در بازار سرمایه است که معمولاً با آن آشنایی دارید. در واقع، تابلو بورس یک سایت اینترنتی است که توسط سازمان بورس ارائه شده است و در آن میتوانید اطلاعات مربوط به تمامی سهام موجود در بازار بورس را در لحظه مشاهده کنید. این سایت امکان ارزیابی شرایط خرید و فروش در بازار را برای سرمایهگذاران فراهم میکند.
با ورود به سایت تابلو بورس، در صفحه اول میتوانید اطلاعات کلی مربوط به بازار و شاخصهای اصلی را مشاهده کنید. همچنین با انتخاب هر یک از سهام موجود در بازار، میتوانید اطلاعات کامل مربوط به آن را در این سایت مشاهده کنید.
استفاده از تابلو بورس، به عنوان یکی از مهمترین و اصلیترین مزیتهای این سایت، ارزیابی شرایط خرید و فروش در بازار است. با استفاده از اطلاعات مندرج در تابلو بورس، میتوانید فعالیتهای مشکوک سرمایهگذاران بزرگ را شناسایی کرده و همچنین به عنوان سرمایهگذار کوچک، از این اطلاعات برای ورود به سهام با ارزش استفاده کنید.
آموزش تابلوخوانی، یکی از مهمترین آموزشهای تحلیل بازار بورس در ایران است. با یادگیری نحوه استفاده از اطلاعات مندرج در تابلو بورس، میتوانید از این اطلاعات برای انتخاب بهترین سهام برای سرمایهگذاری و خرید استفاده کنید. اما باید توجه داشت که بررسی و ارزیابی تمامی اطلاعات موجود در تابلو بورس، نیاز به اموزش های تخصصی دارد.
۱۴.کدال
یکی از اصطلاحات متداول در برنامه ها و کانال های مرتبط با بازار بورس، “کدال” است. این سایت به عنوان یک تکمیل کننده برای تابلو بازار بورس، اطلاعات بنیادی و فاندامنتالی مربوط به هر سهم بازار بورس را ارائه می دهد.
هر شرکت پس از ورود به بازار بورس باید اطلاعات مالی شفاف و ترازنامه خود را به سازمان بورس ارائه دهد و سازمان بورس این اطلاعات را در سایت کدال به صورت طبقه بندی شده در دسترس سرمایه گذاران بازار بورس قرار می دهد. تمامی صورت های مالی شرکت های فعال در بازار بورس از ابتدا تاکنون در سایت کدال قرار گرفته و همچنین تمامی اطلاعیه ها و اخبار مربوط به سهام نیز به صورت مرتب و فوری در این سایت قرار می گیرند.
سایت کدال یک سایت مرجع برای ارائه دهنده تمامی اطلاعات مربوط به شرکت های بازار بورس است و تمامی سایت های دیگر نیز این اطلاعات را از سایت کدال استخراج می کنند.
۱۵.نوسان گیری
یکی از اصطلاحات مورد علاقه بازار بورس، اصطلاح نوسان گیری است. در مقاله آموزش نوسان گیری در بازار رمزارز، شرایط استفاده از این روش معامله در بازار رمزارزها را به طور جامع و کامل توضیح داده شده است. این روش به همچنین در بازار فارکس و بورس نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
استفاده از فرایند نوسان گیری در بازار بورس به معنای خرید سهم با قیمت پایین و فروش آن با قیمت بالا پس از رالی صعودی میباشد. این روش تعریف سادهای دارد، اما استفاده از آن برای سرمایه گذاری در بازار بورس نیازمند تخصص و تجربه بسیار زیادی است.
برای استفاده از روش سرمایه گذاری نوسان گیری در بازار بورس، افراد نیاز به مهارتهای زیر دارند:
- تشخیص پایین ترین قیمتها در هر یک از سهامها
- تسلط کافی بر تحلیل تکنیکال بازار بورس و تشخیص روندهای بازار
- تشخیص کامل ابتدا و انتهای روندها در بازار بورس با استفاده از روشهای مختلف تحلیل تکنیکال
- سرمایه اولیه مناسب برای شرکت در رالیهای بازار
در بازار بورس، نوسانات قیمت به دو دسته مختلف بر اساس طول مدت معاملات کاربران قابل تقسیم بندی است. گروه اول شامل سرمایهگذارانی است که به دنبال سود بهدست آمده از یک روند بلندمدت هستند و برای این منظور به مدت چند روز تا چند هفته در بورس فعالیت میکنند. گروه دوم شامل سرمایهگذاران روزانه است که در طی بازههای کوتاهی از چند ساعت تا چند روز به دنبال کسب سود با درصدهای کم هستند.
۱۶.تحلیل تکنیکال بورس
قبل از خرید یا فروش سهم در بازار بورس، سرمایه گذاران باید با استفاده از روش های مختلف، شرایط سهم مورد نظر را تحلیل کنند. روش های تحلیلی مختلفی برای ارزیابی سهام در بازار بورس وجود دارد، اما یکی از بهترین آنها، تحلیل تکنیکال بورس است.
تحلیل تکنیکال بورس با استفاده از الگوهای توسعه یافته بر روی نمودار قیمت سهام، برای پیش بینی و ارزیابی آینده قیمت سهم استفاده می شود. سرمایه گذاران با استفاده از این الگوها، شرایط خرید و فروش سهم را بررسی و ارزیابی می کنند.
آموزش تحلیل تکنیکال بورس، به شما اجازه می دهد از تکنیک های توسعه یافته در این روش، برای ارزیابی سهام مختلف در بازار بورس استفاده کنید. یکی از مزیت های اصلی و مهمترین استفاده از تحلیل تکنیکال در بازار بورس، عدم نیاز به بررسی اطلاعات خاصی است. برای استفاده از این روش، تنها نیاز به آموزش تکنیک های آن و دسترسی به نمودار قیمت سهام ها در بازار بورس دارید که این نمودار به صورت رایگان در پلتفرم های مختلف توسط کارگزاری های بازار بورس عرضه می شود.
۱۷.تحلیل بنیادی بورس
یکی از روشهای تحلیلی در بازار بورس، تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال است. برای این روش، نیاز است که اطلاعات مالی و ترازنامه شرکتها را بررسی کنید و بر اساس آنها، ارزش واقعی سهم را تعیین کنید. برای مثال، اگر در ترازنامه شرکت ایران خودرو مشاهده کنید که ارزش واقعی سهم آن برای هر واحد هزار تومان است، ولی در بازار قیمت آن کمتر از این میباشد، میتوان نتیجه گرفت که سهم ایران خودرو ارزش بیشتری دارد و احتمالاً در آینده، قیمت آن افزایش خواهد یافت.
اما تحلیل بنیادی در بازار بورس با چالشهای بسیار زیادی همراه است و برای استفاده بهینه از این روش تحلیلی، نیازمند داشتن اطلاعات و آمارهای مالی دقیق است. به علاوه، برخلاف
۱۸.سهام بنیادی
یکی از اصطلاحات پرکاربرد در بازار سرمایه، “سهام بنیادی” است که به برخی از سهام ارزشمند با ارزش ذاتی قابل توجه، اشاره میکند. این اصطلاح بعد از مفهوم تحلیل بنیادی در بازار بورس، به سادگی قابل درک است و با درک شرایط تحلیل بنیادی، میتوان به درک بهتری از سهام بنیادی دست یافت.
مفهوم “بنیادی” در اصطلاح سهام بنیادی به معنای داشتن بستر و شرایط اولیه قوی و قدرت بالای شرکت مربوطه در بازار بورس است. بسیاری از تحلیلگران بازار بورس این عقیده را دارند که بنیادی بودن یک سهام دلیل کافی برای خرید آن سهم است. اگر یک شرکت در وضعیت ایدهآلی از نظر سوددهی و شرایط تجارت قرار داشته باشد، انتظار داریم که سهام آن نیز در بازار بورس ارزش قابل توجهی داشته باشد. در بازار بورس ایران، این نوع سهام با اصطلاح “سهام بنیادی” شناخته میشوند.
۱۹.عرضه اولیه
عرضه اولیه یکی از اصطلاحات بازار بورس است که به سهمی اطلاق میشود که برای اولین بار در بازار بورس معرفی شده و امکان خرید و فروش آن برای کاربران به وجود میآید. در بازار بورس ایران، شرایط عرضه اولیه در یکی یا دو سال اخیر، متفاوت بوده و همواره در حال تغییر بوده است.
در فرآیند عرضه اولیه در بازار بورس، یک سهم و شرایط شرکت مربوطه از مدتها قبل در سایت کدال معرفی میشوند و در روز و ساعت مشخصی، کاربران میتوانند برای خرید مقدار سهام مورد نظرشان ثبت نام کنند. در فرآیند عرضه اولیه، تمام خریداران در بازه زمانی مشخص شده میتوانند سفارش خرید خود را ثبت کنند و بعد از ۲۴ ساعت، مقدار سهام خریداری شده را در حساب کاربری خود مشاهده خواهند کرد.
۲۰.ارزش ذاتی
اصطلاح “ارزش ذاتی” در بازار بورس بسیار مهم و پرتکرار است. مفهوم این اصطلاح از نظر تحلیلی به بازار بورس کمک میکند و به دقت باید به مفهوم آن توجه شود. ارزش ذاتی به کیفیت و شرایط بنیادی یک سهم اشاره میکند. برای تعیین ارزش یک سهم در شرایط مختلف، شرایط شرکت صاحبان سهم باید مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.
در بازار بورس، قدرت سودآوری و کیفیت عملکرد شرکت بر تعیین ارزش سهام آن بسیار تأثیرگذار است. با تحلیل و بررسی دقیق این دو فاکتور به همراه سایر عوامل مؤثر، با استفاده از معادلات مناسب میتوان ارزش ذاتی سهام یک شرکت در بازار بورس را تعیین کرد. ارزش ذاتی به معنای قیمت منصفانه و مناسبی است که برای سهام یک شرکت بر اساس قدرت و شرایط آن شرکت تعیین میشود.
به خاطر داشته باشید که ارزش ذاتی یک سهم و قیمت آن در بازار میتوانند به طور کاملاً متفاوتی با یکدیگر باشند. در صورتی که بررسیها و تحلیلهای شما نشان دهنده این باشد که ارزش ذاتی یک سهم به قیمت هزار تومان معقول و مناسب است، به این معنا نیست که قیمت فعلی سهم مورد نظر در بازار حتماً هزار تومان باشد. به همین دلیل، کاربران و تحلیلگران برای تمایز این دو مفهوم از دو اصطلاح مجزا به نام ارزش ذاتی و ارزش بازار استفاده میکنند. ارزش بازار یک سهم نیز قیمت فعلی آن در بازار را نشان میدهد.
زمانی که با استفاده از روشهای تحلیل بنیادی، ارزش ذاتی یک سهم را محاسبه میکنید، میتوانید از آن برای خرید و فروش سهم استفاده کنید. در صورتی که ارزش بازار سهم کمتر از ارزش ذاتی آن باشد، شرایط رشد و افزایش قیمت سهم مورد نظر بهبود پیدا کرده و میتوانید برای خرید و نگهداری از سهم مورد نظر اقدام کنید. اما اگر ارزش بازار یک سهم بیشتر از ارزش ذاتی آن باشد، نشاندهنده وجود حباب قیمتی در قیمت سهم مورد نظر است و برای کوتاه مدت حداقل نیاز به خروج از سهم مورد نظر دارید.
۲۱.سهام شناور/سهام آزاد
سهام شناور آزاد یکی دیگر اصطلاحات بازار بورس است. سهام شناور آزاد یک بخش از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، به طور آزادانه تمایل دارند آن سهام را عرضه و فروش کنند و نقش فعالی در مدیریت شرکت ندارند. انتظار میرود که در آینده نزدیک، این سهام قابلیت معامله داشته باشد. برای محاسبه سهام شناور آزاد، باید ترکیب سهامداران شرکت بررسی و سهامداران راهبردی شناسایی شوند. سهامداران راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاهمدت قصد فروش سهام خود را ندارند و به طور عمده میخواهند این سهام را برای انجام مدیریت خود حفظ کنند.
۲۲.سود هر سهم / EPS
EPS یا سود هر سهم به معنای مقدار سود خالص شرکت به ازای هر سهم میباشد، در حالی که DPS یا سود سهام پرداختی به ازای هر سهم، بخشی از سود هر سهم است که در مجمع بین سهامداران تقسیم میشود و مشخص کننده مقدار سود نقدی توزیع شده توسط شرکت است.
۲۳.پی به ای – P/E
اصطلاح “P/E” در بازار بورس اهمیت فراوانی دارد و به عنوان یکی از اصطلاحات تحلیلی سهام شناخته میشود. P/E به معنای “قیمت به سود” است که نسبت قیمت هر سهم به EPS یا سود هر سهم در شرکت مربوطه را نشان میدهد.
برای تحلیل شرایط یک سهم در بازار بورس با استفاده از اصطلاح P/E میتوانید به نکات زیر توجه کنید:
- اگر مقدار P/E منفی باشد، سهم قابل توجه برای نوسان گیری خواهد بود.
- اگر مقدار P/E خیلی بزرگ باشد (بیش از ۵۰۰)، جذابیت سرمایه گذاری در آن سهم افزایش مییابد.
- اگر مقدار P/E بین ۰ تا ۱۰ باشد، ریسک سرمایه گذاری در آن سهم کمتر در نظر گرفته میشود، اما سود حاصل از سرمایه گذاری نیز ممکن است کمتر باشد.
به این ترتیب، مقدار P/E نشان دهنده میزان ریسک و پتانسیل سوددهی یک سهم در بازار بورس است که کاربران برای تحلیل شرایط یک سهم از آن استفاده میکنند.
۲۴.سود تقسیمی – DPS
یکی دیگر از اصطلاحات بازار بورس که بسیار مهم است و باید به تعریف آن پرداخت، سود تقسیمی یا DPS است. سود تقسیمی که به عنوان سود نقدی سهام نیز شناخته میشود، مقداری است که شرکتها در پایان سال مالی خود به سهامداران خود توزیع میکنند. این مقدار به عنوان سود توزیع شده نیز شناخته میشود و نشان دهنده سود نقدی است که برای هر سهم توزیع شده است. سود تقسیمی میتواند به عنوان یکی از شاخصهای ارزیابی شرکتها مورد استفاده قرار گیرد و برای سرمایهگذاران، این مقدار مهم است زیرا نشان دهنده سوددهی شرکت به سهامداران است.
۲۵.مجامع عمومی شرکت
یکی از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه، مجمع عمومی شرکت است که بسیار مهم میباشد. شرکتهای فعال در بازار بورس، معمولاً در پایان هر سال مالی، تمام حسابهای خود را بررسی و به تشکیل جلسه مجمع عمومی شرکت با حضور سهامداران کل شرکت میپردازند.
توجه داشته باشید که در مجمع عمومی شرکت، سهامداران کلان و خرد میتوانند شرکت کنند و چند هفته قبل از برگزاری جلسه، در اطلاعیههایی که در سایت کدال منتشر میشوند، تمام سهامداران به این جلسه دعوت میشوند.
۲۶.نماد بورس
در بازار سرمایه، نماد به معنی کد یا نام اختصاری شرکتها است که برای تشخیص و طبقهبندی آنها به کار میرود. به عنوان مثال، شرکت ملی مس ایران با نماد “فملی” و پالایشگاه نفت بندرعباس با نماد “شبندر” در بازار بورس و تالارهای معاملاتی شناخته میشوند. برای تشکیل نماد معمولا از حرف اول نام صنعت مربوطه استفاده شده و بخش دوم نیز خلاصهای از نام شرکت را نشان میدهد.
۲۷.کد معاملاتی
یکی از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه، کد معاملاتی است که برای شناسایی کاربران در بازار بورس و انجام معاملات، به آنها اختصاص داده میشود. هر کاربر پس از ثبتنام در بازار بورس، یک کد معاملاتی دریافت میکند که با استفاده از آن میتواند در پلتفرمهای معاملاتی بازار بورس، سهامهای موردنظر خود را خرید و فروش کند.
این کد معاملاتی به کاربران در بازار بورس یک نظم کامل برای انجام معاملات فراهم میکند و تمام معاملاتی که با این کد انجام میشود، به شخصی معین تعلق میگیرد. همچنین، ثبت کد معاملاتی در سامانه سجام، امکان پولشویی در بازار بورس را از بین میبرد و کاربران میتوانند با اطمینان کامل به انجام معاملات خود بپردازند.
۲۸.افزایش سرمایه
در فرآیند افزایش سرمایه، مدارک و مستندات مورد نیاز برای شرکت ها از چند هفته قبل تهیه شده و به سازمان بورس ارسال می شود. پس از بررسی تمامی مدارک توسط سازمان بورس، آگهی های دعوت به مجمع عمومی فوق العاده در سامانه کدال منتشر و جلسه برگزار می گردد.
با افزایش سرمایه شرکت در بازار بورس، تعداد سهام آن به طور قابل توجهی افزایش می یابد و این ممکن است تأثیر مستقیمی بر روی قیمت و دارایی سهامداران داشته باشد. با افزایش تعداد سهام شرکت و تقسیم سهام جدید بین سهامداران قبلی، شاهد کاهش نسبی قیمت سهام شرکت هستیم. با این حال، با توجه به افزایش تعداد سهام، این امر چالش چندانی برای بازار ندارد.
۲۹.ترازنامه صورتهای مالی
ترازنامه به عنوان یک گزارش، در طول سال مالی، میزان داراییها، بدهیها و حقوق مالکان یک شرکت را سنجش میکند. در این گزارش، همه داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه شرکت در نظر گرفته میشود و با مشاهده آن، کاربران میتوانند به خوبی وضعیت شرکت در سال گذشته را بررسی کرده و کیفیت آن را ارزیابی نمایند.
۳۰.بسته شدن نماد بورسی
استفاده از اصطلاح “بسته شدن نماد بورسی”، کاملا متفاوت با “بسته شدن بازار در پایان ساعات معامله در هر روز” است. شرکتهای فعال در بازار بورس ملزم به رعایت قوانین و شرایط خاصی هستند که سازمان بورس برای آنها تعیین کرده است. این شرایط شامل داشتن شفافیت کامل مالی، ارائه منظم صورتحسابهای مالی شرکت در بازههای زمانی مشخص و سایر قوانینی هستند که سازمان بورس تعیین کرده است. شرکتها ملزم به رعایت این قوانین هستند و در صورت تخطی، سازمان بورس میتواند به مدت زمانی مشخص نماد مورد نظر را بسته کند تا رفع ایرادات مورد نظر را انجام دهد. برای دنبال کردن اطلاعیهها و نکات مربوط به بسته شدن یک نماد در بازار بورس، میتوانید به سایت کدال مراجعه کنید.
۳۱.حد سود
“حد سود” یکی از اصطلاحات تحلیلی مورد استفاده در بازار بورس است که برای تعیین هدف قیمتی یک خرید در نظر گرفته میشود. به عنوان مثال، فرض کنید شما قصد دارید سهام شرکت تجارت بانک با نماد “وتجارت” را در بازار بورس خریداری کنید و آن را به مدت زمانی خاص نگهداری کنید. در این صورت، با استفاده از تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، قیمت مناسب برای خرید را تعیین کرده و سپس با استفاده از همین روشها، هدف قیمتی خود را نیز تعیین کنید. به عبارت دیگر، حد سود، قیمتی است که میخواهید در آن قیمت سود آوری کنید و سهام خود را به فروش برسانید.
۳۲.حد ضرر
یکی دیگر از اصطلاحات بازار بورس، حد ضرر است که به طور دقیق برعکس حد سود تعریف میشود. استفاده از حد ضرر، که گاهی به آن حد زیان نیز اشاره میشود، یکی از بهترین روشها برای جلوگیری از ضرر در بازار بورس است.
در صورت استفاده از یکی از روشهای تحلیل تکنیکال برای ارزیابی و تحلیل شرایط قیمت یک سهم در بازار بورس، باید به یاد داشته باشید که این امکان وجود دارد که تحلیل شما با اشتباه مواجه شده و نتوانید به پیش بینی خود در بازار دست یابید. در استراتژیهای مختلف معاملاتی، قیمتی وجود دارد که با رسیدن قیمت سهام به آن، تحلیل شما ناموفق شده و دیگر معتبر نیست. تعیین قیمت بر اساس الگوها و استراتژیهای مختلف انجام میشود که به آن حد ضرر اشاره میشود.
۳۳.حمایت
حمایت، یکی از اصطلاحات رایج در تحلیل تکنیکال بازار سرمایه است. این اصطلاح به قیمتی اشاره دارد که پایینتر از قیمت فعلی یک سهم قرار میگیرد و انتظار میرود که اگر قیمت به آن حد پایینی برسد، شاهد افزایش قیمت سهم باشیم.
حمایت، یکی از قیمتهای بحرانی در تحلیل تکنیکال است که تحلیلگران و سرمایهگذاران در بازار بورس از آن برای انتخاب مناطق مناسب برای خرید سهم استفاده میکنند. تجربه نشان داده است که اگر در انتخاب حمایت مناسب عمل کنید، با خرید سهم در آن نقطه، میتوانید به راحتی از نزول قیمت سهم جلوگیری کنید و با برگشت روند از نزول به صعود، سود مناسبی را از بازار به دست آورید.
۳۴.مقاومت
مقاومت به طور کامل بر خلاف حمایت تعریف میشود و به قیمتی اشاره دارد که بالاتر از قیمت فعلی یک سهم قرار دارد و منتظر میمانیم که با رسیدن قیمت فعلی به آن، روند صعودی سهم به روند نزولی تبدیل شود. در بازار سرمایه، مقاومت برای تعیین نقطه سود و خروج از یک سرمایهگذاری استفاده میشود.
تعیین مقاومت در بازار سرمایه با استفاده از روشها و ابزارهای مختلفی در تحلیل تکنیکال صورت میگیرد. اگر میتوانید به خوبی حمایت و مقاومت را در بازار سرمایه تعیین کنید، میتوانید در بازههای زمانی کوتاه مدت به سود قابل توجهی دست یابید. حمایت و مقاومت در واقع قیمتهایی هستند که بسیاری از تحلیلگران و سرمایهگذاران در بازار سرمایه سفارشات خود را بر اساس آنها تنظیم میکنند. این امر باعث میشود تا قیمت سهم مطابق با انتظار شما به روند خود ادامه دهد.
۳۵.پرتفوی (Portfolio)
“پرتفوی” یک واژه فرانسوی است که بهطور خاص در بورس به معنای مجموعهای از داراییهای مالی یا سهام اشاره دارد. پرتفوی بهعنوان یک سبد سهام یا داراییهای دیگر، توسط سرمایهگذاران خریداری میشود تا ریسک غیرسیستماتیک سرمایهگذاری را کاهش دهد. هدف اصلی تشکیل پرتفوی این است که سود یک سهم بتواند ضرر سایر سهام را جبران کند. پرتفوی میتواند بهطور مستقیم توسط سرمایهگذار نگهداری شود و یا توسط سبدگردانهای حرفهای مدیریت شود. بازده سرمایهگذاری در پرتفوی بازده متوسط آن پرتفوی است و ریسک آن بهدلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در بیشتر موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.
۳۶.بازار اولیه و ثانویه
در بازار اولیه، تنها شرکتهایی حضور دارند که برای نخستین بار سهام خود را به عموم عرضه کردهاند و هدف آنها تامین سرمایهی لازم برای رشد و توسعهی شرکت است. برای پذیرش و فروش سهام، شرکتها معمولا از نمایندگی بانک یا موسسهای استفاده میکنند. شرکتکنندگان جدید در بازار بورس، میتوانند از فعالیت در بازار اولیه بهدلیل بالا بودن درصد سوددهی بهرهمند شوند، اما پس از چرخهی نخستین معامله، شرکتها به بازار ثانویه وارد میشوند.
۳۷.بازار خرسی یا نزولی
Bear Market یکی از رایجترین اصطلاحات بورسی است که در صنعت بازار سهام بکار میرود و وضعیت نزولی را در کل بازار نشان میدهد. در این حالت، قیمتهای تجمعی سهام پذیرفتهشده در بازار سهام در حال کاهش هستند. بازار خرسی معمولا به دلیل بدبینی، ترس و احساسات منفی سرمایهگذاران نسبت به بازار یا اقتصاد، شکل میگیرد.
۳۸.بازار صعودی یا گاو نر
بول مارکت یا بازار صعودی یکی از اصطلاحات متداول در بورس است که روند رشدی را در وضعیت کلی بازار نشان میدهد. در این حالت، به دلیل احساس خوشبینی، هیجان و اعتماد به بازار یا اقتصاد توسط سرمایهگذاران، قیمتهای تجمعی سهام پذیرفتهشده در بازار سهام در حال افزایش است. این حالت به معنای چرخش مثبت بازار است که در نقطه عکس بازار خرسی قرار دارد.
۳۹.سبدگردانی
سبدگردانی یکی از خدماتی است که شرکتهای کارگزاری برای مدیریت سرمایهی سرمایهگذاران ارائه میدهند. با استفاده از این خدمت، افرادی که تجربه کافی در حوزه بازار سرمایه ندارند، میتوانند مدیریت سرمایه خود را به متخصصان مالی با تجربه و کسب سود بهتر از بازار سرمایه سپرد.
۴۰.اوراق بدهی
اوراق بدهی شامل ابزارهای بدهی هستند که به موجب شرایط معین بین دو طرف معامله میشوند، از جمله اوراق قرضه دولتی و شرکتی و گواهیهای سپرده. در واقع، شرکت انتشاردهنده این اوراق به عهده دارد که در زمانهای خاص، مبالغ مشخصی (بهره سالانه) را به دارنده آن پرداخت کند و در زمان مشخص (سررسید)، اصل مبلغ را بازپرداخت کند. در این نوع اوراق، دارنده به عنوان بستانکار، حق دریافت اصل و بهره آن را دارد، اما هیچ مالکیتی در شرکت ندارد. خریداران این اوراق، در واقع به شرکتهای بزرگ و دولت وام میدهند و با کمک آن سود ثابتی را به دست میآورند.
۴۱.شکاف یا اسپرد (Spread)
اسپرد یا شکاف (Spread) به تفاوت قیمت های پیشنهادی (بید) و درخواستی (پرس) برای یک سهم یا دارایی مشخص اشاره دارد. به عبارت سادهتر، این تفاوت نشان دهنده مبلغی است که یک فرد مایل است برای خرید یا فروش یک سهم پرداخت کند و مبلغی که فرد دیگر مایل است برای فروش یا خرید آن دریافت کند.
۴۲.وجه تضمین اولیه (Margin)
وجه تضمین اولیه به مبلغی اطلاق میشود که یک سرمایهگذار به صورت قرض از یک کارگزار دریافت میکند تا بتواند سرمایهگذاری را انجام دهد. این وام به افراد امکان میدهد با استفاده از سرمایه قرض گرفته شده، سهام یا اوراق بهادار را خریداری کنند. تفاوت بین مبلغ وام دریافتی و قیمت اوراق بهادار خریداری شده، به عنوان وجه تضمین اولیه یا حاشیه شناخته میشود.
معامله با استفاده از وجه تضمین اولیه ممکن است خطرناک باشد، زیرا در صورتی که درباره جهت حرکت سهام خریداری شده اشتباه کنید، ممکن است مبلغ قرض داده شده را از دست بدهید. به طور معمول، شما موظف هستید تراز حداقلی را در حساب وجه تضمین اولیه خود نگه دارید.
۴۳.اهرم
اهرم یا leverage در بازار سهام به معنای استفاده از سرمایهگذاری با استفاده از وام یا قرضالحسنه است. در این روش، شما میتوانید سهام یک شرکت را با استفاده از وام یا قرضی که از یک کارگزار میگیرید، خریداری کنید. هدف اصلی از استفاده از اهرم، افزایش سود و بازده سرمایهگذاری شما است. اگر شما سهام را با استفاده از وام خریداری کنید و در آینده قیمت سهام افزایش یابد، میتوانید آن را به قیمت بالاتری بفروشید و تفاوت را به عنوان سود خود بدست آورید. با این حال، باید توجه داشت که استفاده از اهرم با خطرهای زیادی همراه است و اصولاً توصیه میشود از این روش اجتناب کنید.
۴۴.بازده
بازده به عملکرد سرمایهگذاری اشاره دارد و معمولاً به عنوان نسبتی بین سود سرمایهگذاری و قیمت پرداخت شده برای سهم تعریف میشود. بازده نشان میدهد که سرمایهگذاری به چه اندازه سودآور بوده است. برای محاسبه بازده، سود سالانه سهم را بر قیمت پرداختی برای آن سهم تقسیم میکنیم و نتیجه را درصدی نمایش میدهیم. برای مثال، اگر شما سهامی را با قیمت ۴۰ دلار برای هر سهم خریداری کرده باشید و سود سهم سالانهی آن ۱ دلار باشد، بازده سرمایهگذاری شما ۲.۵ درصد خواهد بود.
۴۵.آربیتراژ
یک روش معاملاتی در بازار سرمایه است که به منظور بهرهبرداری از اختلافات قیمتی بین دو یا بیشتر اوراق بهادار، سهام یا سایر ابزار مالی در بازارهای مختلف استفاده میشود. هدف اصلی آربیتراژ، به دست آوردن سود بدون ریسک با استفاده از این اختلافات قیمتی است.
۴.نتیجه گیری
برای ورود به دنیای بورس و رسیدن به موفقیت در این بازار، آشنایی با اصطلاحات و زبان تخصصی آن ضروری است. بدون این آگاهی، انجام معاملات سودآور در این بازار ممکن نیست و به سختی میتوان به موفقیت در آن دست یافت. لذا آموزش مفاهیم و اصطلاحات بورسی به زبان ساده گام اول در راه ورود به این دنیا محسوب میشود.
دیدگاه کاربران
بدون دیدگاه