اشباع خرید و فروش در بورس چیست؟
تاریخ انتشار : اردیبهشت ۱۲, ۱۴۰۲ تاریخ به روز رسانی : دی ۲۴, ۱۴۰۲ نویسنده : ریحانه مسافر زمان مورد نیاز مطالعه : 13 دقیقه تعداد بازدید : 254 بازدیدخرید و فروش در بازار بورس اصطلاحاً به فرآیند خرید و فروش اوراق بهادار و داراییهای مالی به منظور کسب سود یا افزایش سرمایه اشاره دارد. این فرآیند در محیطی به نام “بورس” یا “بازار سرمایه” اتفاق میافتد که در آن افراد، شرکتها، و سازمانها معاملات خود را انجام میدهند. بورسها به عنوان نقاط تبادل داراییهای مالی عمل میکنند و به سرمایهگذاران اجازه میدهند تا از تغییرات قیمتها بهرهبرداری کنند.
در این فرآیند، دو عامل اصلی وجود دارد: خریداران و فروشندگان. خریداران به دنبال خرید اوراق بهادار با امید به افزایش قیمتها و یا بهرهبرداری از تغییرات درآمدهای مرتبط هستند، در حالی که فروشندگان داراییهای خود را به عنوان اساسی برای کسب درآمد و سرمایهگذاریهای دیگر عرضه میکنند.
تعادل بین خریداران و فروشندگان در بازار، بهعنوان یک عامل اساسی و حیاتی، نقش بسزایی در حفظ استقرار و عملکرد صحیح بازارهای مالی ایفا میکند. این تعادل باعث ایجاد یک محیط پویا و پایدار برای معاملات میشود و نقش مهمی در تعیین قیمتها، تصمیمگیریها و تشکیل روند کلی بازار دارد. با این وجود، پدیده “آشباع خرید و فروش” میتواند تعادل این دو گروه را تحت تأثیر قرار داده و تبدیل به یک چالش مهم در دنیای مالی شود. اشباع خرید و فروش، زمانی رخ میدهد که تعداد خریداران یا فروشندگان به حداکثر خود میرسد و این وضعیت تأثیرات چشمگیری بر روند بازار ایجاد میکند. در این مقاله، منظور از اشباع خرید و فروش در بورس را بررسی کرده و نحوه تشخیص اشباع خرید و فروش را بیان می کنیم.
۱. منظور از اشباع خرید و فروش در بورس چیست؟
اشباع خرید و فروش در بورس به موقعیتی اشاره دارد که تعداد زیادی از خریداران یا فروشندگان به بازار وارد میشوند و به عنوان یک انبوه عمل میکنند. در این وضعیت، تقاضا یا عرضه بهطور قابل توجهی افزایش مییابد و به نوعی “اشباع” میشود. به این معنا که تقاضا یا عرضه به حداکثر خود میرسد و نقدینگی بازار تحت تأثیر قرار میگیرد. بهطور کلی، اشباع خرید و فروش نشاندهنده ورود یا خروج افراد به یک بازار به صورت ناگهانی و در اعداد زیاد است، بهطوری که تعادل میان تقاضا و عرضه موقتاً به خطر بیفتد.
این پدیده معمولاً به همراه افزایش نوسانات قیمتها، کاهش حجم معاملات، و کاهش نقدینگی بازار همراه است. به عبارت دیگر، اشباع خرید و فروش میتواند منجر به ایجاد وضعیتی از عدم تعادل در بازار شود که میتواند تاثیرات منفی بر روند عملکرد بازار و تصمیمگیریهای سرمایهگذاران داشته باشد.
بهعنوان مثال، اگر تعداد زیادی از سرمایهگذاران به یک بازار وارد شوند و همه به دنبال خرید یک دارایی خاص باشند، این ممکن است باعث افزایش قیمت این دارایی به سرعت بشود و در نتیجه نوسانات قیمتها افزایش یابد. همچنین، از آنجایی که همه به خرید علاقه دارند، این افزایش تقاضا میتواند باعث کاهش تعداد فروشندگان و به تبع آن کاهش عرضه شود. این وضعیت میتواند باعث کاهش حجم معاملات و کاهش نقدینگی بازار گردد.
در کل، اشباع خرید و فروش بهعنوان یک پدیده موقتی و در لحظه، تعادل را به خطر میاندازد و میتواند به تغییرات ناگهانی در رفتار بازار منجر شود.
اشباع خرید overbought در بورس
اشباع خرید overbought به وضعیتی اشاره دارد که یک دارایی با قیمتی بیش از ارزش واقعیاش معامله میشود. اشباع خرید به معنای دورهای از بازار است که در آن قیمتها بدون تصحیح کاهشی به حرکتهای صعودی ادامه میدهند. این حرکت صعودی به نوعی یکطرفه و بیش از اندازه بوده و به همین دلیل احتمال بازگشت قیمتها به سمت پایین وجود دارد. این وضعیت نشاندهنده این است که بازار به طور نزدیک در آینده قصد تعدیل قیمتها را دارد. برای تشخیص اشباع خرید در بورس، بایستی ارزش واقعی یک دارایی را برآورد کنیم. این برآورد اغلب بهوسیله روشهای مختلف انجام میشود.
یکی از این روش ها استفاده از روش بنیادی نسبت قیمت به درآمد (P/E) است. همچنین برای تشخیص اشباع خرید و فروش می توان از اندیکاتور اشباع خرید و فروش مانند اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال شاخص قدرت نسبی (RSI) و باند بولینگر استفاده کرد. محدوده اشباع خرید در اندیکاتور RSI در سطح ۷۰ است به این معنا که اگر منحنی RSI بالای ۷۰ قرار گیرد، احتمالا حالت اشباع خرید overbought رخ داده است.
اشباع فروش oversold در بورس
معنی اشباع فروش در بورس دقیقا برعکس اشباع خرید است. اشباع فروش oversold به وضعیتی اشاره دارد که در آن یک دارایی یا ابزار مالی با قیمتهای پایینتر از ارزش واقعی خود معامله میشود. به عبارت دیگر، در این وضعیت قیمت دارایی به طرز غیرمنطقی و کمتر از تحلیلهای اقتصادی و بنیادی ارزش دارایی را کاهش میدهد.
وقتی اشباع فروش رخ میدهد، این به معنای آن است که فروشندگان از طریق تصمیمات هیجانی، اخبار نادرست یا شرایط بازاری اضطراری، به طور بیش از حد در بازار فعالیت میکنند و باعث کاهش قیمت دارایی به میزانی میشوند که ارزش واقعی دارایی از قیمت فعلی آن بیشتر است. این وضعیت ممکن است نشانهای از نابالغی و انفعال بازار باشد که بهطور عمده به دلیل عدم تحلیل کافی از جنبههای تکنیکال و بنیادی بازار رخ میدهد.
برای تشخیص اشباع فروش oversold، از ابزارهای مختلفی مانند روش نسبت قیمت به درآمد (P/E) استفاده میشود. همچنین، اندیکاتور اشباع خرید و فروش مانند اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال شاخص قدرت نسبی (RSI) و باند بولینگر نیز به معاملهگران کمک میکنند تا وضعیت اشباع فروش در بورس را تشخیص دهند و بهترین تصمیمگیری درباره معاملات خود انجام دهند. محدوده اشباع فروش بورس در اندیکاتور RSI در سطح ۳۰ است یعنی اگر منحنی RSI پایین تر از ۷۰ قرار گیرد، احتمالا حالت اشباع فروش oversold رخ داده است.
تفاوت اشباع خرید و اشباع فروش چیست؟
تفاوت اصلی بین اشباع خرید و اشباع فروش به نقطه تمرکز قیمت دارایی و جهت حرکت آینده قیمتها برمیگردد. در اشباع خرید، دارایی با قیمت بالاتر از ارزش واقعی خود معامله میشود و توقع برای کاهش قیمت در آینده وجود دارد، در حالی که در اشباع فروش، دارایی با قیمت پایینتر از ارزش واقعی معامله میشود و توقع برای افزایش قیمت در آینده وجود دارد.
به طور خلاصه:
- اشباع خرید در بورس: دارایی با قیمت بیشتر از ارزش واقعی خود معامله میشود. توقع افت قیمت در آینده وجود دارد.
- اشباع فروش در بورس: دارایی با قیمت کمتر از ارزش واقعی خود معامله میشود. توقع افزایش قیمت در آینده وجود دارد.
همچنین، در اشباع خرید، انتظار میرود که ارزش ذاتی پایین دارایی باعث کاهش قیمت آن در آینده شود، در حالی که در اشباع فروش بورس، انتظار میرود که ارزش ذاتی بالای دارایی باعث افزایش قیمت آن در آینده شود.
۲. عوامل مؤثر بر اشباع خرید و اشباع فروش چیست؟
عوامل مؤثر بر اشباع خرید و فروش در بازارهای مالی میتوانند به شکل گستردهای متنوع باشند و به ترتیب ممکن است تاثیرات متفاوتی بر روی این وضعیتها داشته باشند. در ادامه برخی از عوامل کلیدی مؤثر بر اشباع خرید و فروش را ذکر میکنیم:
عوامل مؤثر بر اشباع خرید:
- صعود پی در پی: رشد مداوم قیمتها بدون تصحیح کاهشی ممکن است منجر به اشباع خرید شود. این نشانگر این است که خریداران به طور افزایشی دارایی را خریداری میکنند و احتمالاً قیمت در آینده تصحیح خواهد شد.
- افزایش تقاضا: اگر تقاضای خریداران به طور ناگهانی افزایش پیدا کند و تعداد خریداران بسیار زیاد شود، این میتواند به اشباع خرید overbought اشاره کند.
- ارتفاع اندیکاتورها: اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) به معاملهگران کمک میکنند تا نشانههای اشباع خرید در بورس را شناسایی کنند. ارزش RSI بالای 70 نشانهای از اشباع خرید است.
عوامل مؤثر بر اشباع فروش:
- نزول پی در پی: افت مداوم قیمتها بدون تصحیح صعودی ممکن است به اشباع فروش منجر شود. فروشندگان ممکن است به دلیل ترس از ادامه نزول، داراییها را به قیمتهای کمتری بفروشند.
- افزایش عرضه: اگر تعداد فروشندگان ناگهانی افزایش پیدا کند و عرضه داراییها افزایش یابد، این ممکن است به اشباع فروش oversold اشاره کند.
- ارزش اندیکاتورها: اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مانند RSI به معاملهگران کمک میکنند تا نشانههای اشباع فروش بورس را شناسایی کنند. ارزش RSI پایینتر از 30 نشانهای از اشباع فروش است.
- پانیک سل: وقتی بازار به دلیل اخبار منفی یا شرایط ترسناک به شدت کاهش پیدا کند و فروشندگان به صورت اضطراری و بدون توجه به ارزش واقعی داراییها به فروش بپردازند، این ممکن است به اشباع فروش در بورس اشاره کند.
در کنار اینها، عوامل بنیادی نیز میتوانند بر تشخیص اشباع خرید و فروش تأثیرگذار باشند. به طور کلی، ترکیبی از عوامل تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و شناخت بازار ممکن است به تصمیمگیری مناسب در مورد اشباع خرید و فروش در بورس و سایر بازارهای مالی کمک کند.
۳. تشخیص اشباع خرید و فروش در بورس
برای تشخیص اشباع خرید و فروش در بورس از دو روش استفاده می شود: تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال.
تشخیص اشباع خرید و فروش با استفاده از تحلیل بنیادی
برای شناسایی نقاط اشباع خرید و فروش در بورس می توان از نسبت قیمت به درآمد یا سود هر سهم (P/E) استفاده کرد. این نسبت نشاندهنده تعداد بارهایی است که قیمت یک سهم به درآمد شرکت میرسد. اگر P/E بالا باشد، این ممکن است نشانه اشباع خرید در بورس باشد، زیرا نشاندهنده این است که سرمایهگذاران آمادهاند بیش از حد برای هر واحد درآمد سهم پرداخت کنند.
به همین ترتیب، اگر P/E پایین باشد، ممکن است نشانه اشباع فروش در بورس باشد، زیرا این میتواند نشان دهد که بازار قیمت سهم را برای هر واحد درآمد پایین میشمارد.
همچنین، تحلیلگران فاندامنتال با توجه به گزارشها، برآوردهای درآمد و سایر اطلاعات مرتبط با شرکت، سعی میکنند ارزش واقعی سهم را تعیین کنند و مشخص کنند که آیا قیمت فعلی سهم منطقی است یا خیر. اگر قیمت سهم از ارزش واقعی بیشتر باشد، این ممکن است به نوعی اشباع خرید نشان دهد، در حالی که قیمت سهم کمتر از ارزش واقعی باشد، ممکن است به نوعی اشباع فروش اشاره کند.
تشخیص اشباع خرید و فروش با استفاده از تحلیل تکنیکال
جهت شناسایی نقاط اشباع خرید و فروش تحلیلگران از اندیکاتور اشباع خرید و فروش مانند اندیکاتور RSI، باند بولینگر و… استفاده می کنند. در ادامه نحوه شناسایی سطوح اشباع خرید و فروش در بورس را با استفاده از اندیکاتور اشباع خرید و فروش RSI، باند بولینگر و اندیکاتور استوکاستیک بررسی می کنیم.
تشخیص اشباع خرید و فروش با اندیکاتور RSI
شاخص قدرت نسبی یا RSI (Relative Strength Index) یکی از اندیکاتورهای مهم در تحلیل تکنیکال است که به شناسایی اشباع خرید و فروش در بازار بورس و سایر بازارهای مالی میپردازد. این اندیکاتور معمولاً در بازهای بین 0 تا 100 حرکت میکند و نشاندهنده نسبت نیروهای خریداری به نیروهای فروشنده در بازار است. از اندیکاتور اشباع خرید و فروش RSI به منظور اندازهگیری تغییرات قیمتی و شتاب نوسانات بازار استفاده میشود.
این اندیکاتور از 0 تا 100 متغیر است و تحلیلگران معمولاً دو سطح مهم 30 و 70 را برای تشخیص اشباع فروش و اشباع خرید در نظر میگیرند.
محدوده اشباع خرید در این اندیکاتور بالای ۷۰ است. در واقع، هنگامی که مقدار RSI بالاتر از 70 میشود، این نشاندهنده احتمال اشباع خرید overbought است. به این معنا که بازار ممکن است در وضعیتی باشد که قیمتها بیش از حد افزایش یافته باشند و احتمال بازگشت قیمت به پایینتر از آن به زودی وجود داشته باشد.
محدوده اشباع فروش در این اندیکاتور نیز پایین تر از ۳۰ است. وقتی که مقدار RSI پایینتر از 30 میشود، این نشاندهنده احتمال اشباع فروش oversold است. در این حالت، بازار ممکن است در وضعیتی باشد که قیمتها کاهش زیادی داشته باشند و احتمال بازگشت قیمت به بالاتر از آن به زودی وجود داشته باشد.
به طور کلی، اندیکاتور RSI میتواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای شناسایی سطوح اشباع خرید و فروش در بازار بورس و همچنین تغییرات قیمتی بازار مورد استفاده قرار گیرد. اما بهتر است با استفاده از دیگر ابزارهای تحلیلی و همچنین در نظر گرفتن عوامل بنیادی نیز تصمیمگیری کنید.
تشخیص اشباع خرید و فروش با اندیکاتور باند بولینگر
اندیکاتور باند بولینگر یکی از ابزارهای مهم در تحلیل تکنیکال است که به شناسایی نقاط اشباع خرید و فروش در بورس کمک میکند. این اندیکاتور اشباع خرید و فروش از سه خط تشکیل شده است:
- باند بالایی (Upper Band): این خط به عنوان سقف قیمتی در بازار عمل میکند. وقتی که قیمت به این باند نزدیک میشود یا آن را لمس میکند، اشباع خرید ممکن است اتفاق بیفتد و احتمال کاهش قیمت در آینده وجود دارد.
- باند وسط (Middle Band): این خط معمولاً میانگین حساب شده از قیمتها (معمولاً میانگین ساده 20 روزه) است. این خط به عنوان مرجعی برای نوسانات قیمتی به کار میرود و نقطه شروعی برای تحلیل به کار میرود.
- باند پایینی (Lower Band): این خط نیز به عنوان کف قیمتی در بازار عمل میکند. وقتی که قیمت به این باند نزدیک میشود یا آن را لمس میکند، اشباع فروش بورس ممکن است اتفاق بیفتد و احتمال افزایش قیمت در آینده وجود دارد.
استفاده از باند بولینگر به تحلیلگران اجازه میدهد تا نقاط اشباع خرید و فروش را با توجه به نوسانات قیمتی تشخیص دهند. این اندیکاتور میتواند به عنوان یک ابزار قدرتمند در تصمیمگیریهای سرمایهگذاری مورد استفاده قرار گیرد، اما بهتر است با استفاده از دیگر ابزارهای تحلیلی و در نظر گرفتن عوامل بنیادی همچنین تصمیمگیری کنید.
تشخیص اشباع خرید و فروش با اندیکاتور استوکاستیک (stochastic)
اندیکاتور استوکاستیک یکی از ابزارهای مهم در تحلیل تکنیکال است که به شناسایی شتاب روند قیمتی و نقاط اشباع خرید و فروش کمک میکند. این اندیکاتور معمولاً با دو خط کمکی به نام “٪K” و “٪D” نمایش داده میشود.
- خط “٪K”: این خط نشاندهنده نسبتی است که قیمت فعلی نماد به بازه قیمتی مشخص تایم فریم مورد نظر دارد. وقتی این خط به ناحیه اشباع خرید (معمولاً بالای 80) نزدیک میشود، نماد به شرایط اشباع خرید ممکن است نزدیک شود.
- خط “٪D”: این خط معمولاً میانگین حساب شده از خط “٪K” در طول مدت زمان معینی است. این خط به عنوان یک ابزار نمایانگر تغییرات قیمتی به میزان کمی کمک میکند.
استفاده از اندیکاتور استوکاستیک به تحلیلگران اجازه میدهد تا نواحی اشباع خرید و فروش را با توجه به شتاب روند قیمتی تشخیص دهند. این اندیکاتور نیز میتواند به عنوان ابزاری مهم در تصمیمگیریهای سرمایهگذاری مورد استفاده قرار گیرد، اما همچنان توصیه میشود که با استفاده از دیگر ابزارهای تحلیلی و در نظر گرفتن عوامل بنیادی تصمیمگیری کنید.
۴. جمع بندی
اشباع خرید و فروش در بازار بورس مفاهیم اساسی در تحلیل تکنیکال و فاندامنتال بازارهای مالی هستند. این مفاهیم به وضعیتهایی اشاره دارند که در آن داراییها به طور غیرعادی با قیمتهایی بیشتر یا کمتر از ارزش واقعیشان معامله میشوند. اشباع خرید در بورس زمانی رخ میدهد که دارایی با قیمتی بیش از ارزش واقعیاش معامله میشود. این وضعیت نشاندهنده توان خریداران بیش از حد و افراطی است. از اندیکاتورهایی نظیر RSI و باند بولینگر برای تشخیص اشباع خرید استفاده میشود.
از سوی دیگر، اشباع فروش در بورس زمانی رخ میدهد که دارایی با قیمتی کمتر از ارزش واقعیاش معامله میشود. در این حالت، افراد فروشنده به دلیل عوامل ناگهانی یا هیجانی به نحوه فروش داراییها تمایل دارند. از اندیکاتورهای مختلفی مانند RSI و باند بولینگر برای تشخیص اشباع فروش استفاده میشود.
با استفاده از این اندیکاتور اشباع خرید و فروش در بازار بورس و تحلیلهای تکنیکال و فاندامنتال، تحلیلگران و سرمایهگذاران میتوانند نقاط اشباع خرید و فروش را بهطور دقیقتر تشخیص داده و تصمیمات بهتری در مورد خرید یا فروش داراییها اتخاذ کنند. این تشخیصها نهتنها به افراد حرفهای کمک میکنند، بلکه سبب بهبود نتایج تراکنشهای مختلف در بازار بورس نیز خواهد شد. این مقاله به بررسی معنی اشباع فروش در بورس و اشباع خرید در بورس پرداخته و نحوه شناسایی سطوح اشباع خرید و فروش را با استفاده از تحلیل بنیادی و اندیکاتور اشباع خرید و فروش بیان می کند. شما می توانید برای آشنایی بیشتر با اصطلاحات در بازار بورس در دوره آموزش جامع بورس رسانه آموزشی مکتب تی وی شرکت نمایید.
دیدگاه کاربران
بدون دیدگاه
آموزش رایگان بورس
همین الان با وارد کردن اطلاعات خود در فرم، دوره آموزش بورس را به صورت رایگان دریافت نمایید.