بازار اولیه و ثانویه بورس؛ تفاوت‌ها و نقش هر یک در جذب سرمایه و تامین منابع مالی

بازار سرمایه به عنوان یکی از مهمترین نقاط قوت اقتصاد جهان شناخته شده است زیرا این بازار برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران یک منبع تأمین وجه بسیار مهم است. در بازار سرمایه، شرکت‌ها می‌توانند از طریق فروش سهام خود به دست آوردن سرمایه لازم برای توسعه کسب و کار خود را فراهم کنند. همچنین، سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق خرید سهام شرکت‌ها به منظور افزایش سرمایه خود، درآمد کسب کنند.

بازار سرمایه همچنین به عنوان یک شاخه از بازارهای مالی شناخته شده است که در آن معاملات بر روی اوراق بهادار، ارز، کالا و سایر دارایی‌های مالی صورت می‌گیرد. این بازارها به نوبه خود در توسعه اقتصادی و رشد اقتصادی نقش بسیار مهمی دارند. در واقع، بازار سرمایه به عنوان یکی از عوامل اصلی تأمین منابع مالی و رشد کسب و کارهای جدید، زیربنای اقتصاد قوی و پایدار است.

در کنار این، بازار سرمایه به عنوان یکی از نمادهای اصلی اقتصاد سرمایه‌داری شناخته می‌شود. بازار سرمایه، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران را به صورت شفافیت و شخصیت حقوقی در معاملات خود در پیوند می‌دهد که این امر اعتماد سرمایه‌گذاران را به بازار سرمایه و همچنین به اقتصاد به طور کلی، افزایش می‌دهد. به همین دلیل، بازار سرمایه به عنوان نمادی از اقتصاد سرمایه‌داری و شفاف، در جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بسیار مؤثر است.

آموزش رایگان بورس

همین الان با وارد کردن اطلاعات خود در فرم، دوره آموزش بورس را به صورت رایگان دریافت نمایید.

رمز عبور موقت همان شماره موبایل خواهد بود

ثبت نام فوری و دریافت دوره رایگان

بازار اولیه (primary market) و بازار ثانویه (Secondary market) دو شاخه اساسی بازار سرمایه هستند. در بازار اولیه بورس، شرکت‌ها برای جذب سرمایه جدید، سهام خود را به فروش می‌رسانند. در این بازار، سهام برای نخستین بار به عموم قابل خرید و فروش می‌شود و شرکت‌ها معمولاً برای تأسیس، توسعه یا پروژه‌های خاص دیگر سرمایه لازم خود را جذب می‌کنند.

در بازار ثانویه بورس، سهامی که در بازار اولیه به فروش رفته‌اند، باز خریداری، فروش و معامله می‌شوند. در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند دارایی‌های مالی مختلفی را خریداری کنند و به منظور حفظ و افزایش سرمایه خود، آن‌ها را به فروش برسانند. این بازار علاوه بر اینکه به عنوان یک فضای معاملاتی برای دارایی‌های مالی شناخته شده است، از اهمیت بسیاری برای تحلیل و پیش‌بینی رفتار بازار و اقتصاد بهره می‌برد.

بازار اولیه و ثانویه در سهام  هر دو نقش مهمی در بازار سرمایه ایفا می‌کنند. در حالی که بازار اولیه به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا به سرمایه جدید دست یابند، بازار ثانویه به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا به شرکت‌ها سرمایه بدهند و به منظور حفظ و افزایش سرمایه خود، دارایی‌های مختلفی را خریداری و فروش کنند.

در این مطلب به تعریف بازار اولیه و ثانویه بورس پرداخته و راه های فروش سهام در این بازار را بررسی می کنیم. همچنین کاربرد بازار اولیه و ثانویه و تفاوت بازار اولیه و ثانویه بورس را بیان می کنیم.

۱. تعریف بازار اولیه بورس

بازار اولیه (primary market) در بورس، یکی از دو شاخه اصلی بازار سرمایه است که در آن شرکت‌ها به منظور جذب سرمایه جدید، سهام خود را به فروش می‌رسانند. در این بازار، سهام برای نخستین بار به عموم قابل خرید و فروش می‌شوند و شرکت‌ها معمولاً برای تأسیس، توسعه یا پروژه‌های خاص دیگر سرمایه لازم خود را جذب می‌کنند. برای شرکت‌هایی که در حال فعالیت هستند و می‌خواهند به بازار سرمایه وارد شوند، بازار اولیه بورس فرصتی است که به صورت مستقیم با سرمایه‌گذاران در ارتباط هستند و می‌توانند سهام خود را به قیمت مناسبی به فروش برسانند. جذب سرمایه در بازار اولیه از طریق عرضه عمومی اولیه (IPO) انجام می‌شود که در این روش، شرکت اولین بار سهام خود را به عموم معرفی کرده و قابل خرید و فروش در بازار سرمایه می‌شود. همچنین شرکت‌ها می‌توانند از طریق عرضه خصوصی اولیه (Private Placement) نیز به جذب سرمایه بپردازند. در این روش، سهام شرکت به یک گروه انتخاب شده از سرمایه‌گذاران عرضه می‌شود.

مزیت اصلی بازار اولیه بورس برای شرکت‌ها، جذب منابع مالی جدید است که برای توسعه کسب و کارشان نیاز دارند. همچنین، با ورود به بازار سرمایه، شرکت‌ها از مزایای دیگری مانند افزایش شناخت و اعتبار در بازار، بهره‌مند می‌شوند. برای سرمایه‌گذاران نیز، بازار اولیه فرصتی است تا به شرکت‌های متنوعی سرمایه‌گذاری کنند و از رشد و سودآوری آینده آن‌ها بهره‌مند شوند.

راه‌های مختلف فروش سهام در بازار اولیه عبارتند از:

1. عرضه عمومی اولیه (IPO):
در این روش، شرکت برای اولین بار سهام خود را به عموم عرضه می‌کند. در این روش، شرکت با استفاده از کارگزاران و بانک‌های سرمایه‌گذاری بازار سرمایه، سهام خود را به عموم عرضه می‌کند.

2. فروش خصوصی:
در این روش، صاحبان سهام موجود در شرکت قصد دارند سهام خود را به فروش برسانند. این معاملات می‌تواند از طریق یک بورس اوراق بهادار یا از طریق مذاکرات خصوصی انجام شود.

3. پرداخت بها به کارکنان:
در این روش، شرکت به کارکنان خود سهام خود را اعطا می‌کند. این سهام می‌تواند به صورت رایگان یا با هزینه کمی برای کارکنان ارائه شود. این روش معمولاً به عنوان یک حافظه افزایی برای کارکنان استفاده می‌شود و هدف آن افزایش پایبندی و انگیزه کارکنان به دست آوردن نتایج بهتر در شرکت است.

هر یک از این روش‌ها در شرایط مختلفی مناسب هستند. در صورتی که شرکت به دنبال جذب سرمایه از بازار سرمایه با هدف توسعه فعالیت‌های خود است، عرضه عمومی اولیه (IPO) بهترین روش است. در صورتی که صاحبان سهام قصد دارند از سهام خود حداکثر استفاده را ببرند، فروش خصوصی مناسب است. در نهایت، پرداخت بها به کارکنان یک روش جذاب برای افزایش پایبندی و انگیزه کارکنان به دست آوردن نتایج بهتر در شرکت است.

مزایا و معایب هر یک از روش‌های فروش سهام در بازار اولیه به شرح زیر است:

1. عرضه عمومی اولیه (IPO):

مزایا:

• جذب سرمایه: این روش به شرکت اجازه می دهد تا با فروش سهام خود به عموم، سرمایه لازم برای توسعه فعالیت ها و رشد را جذب کند.
• افزایش شهرت: حضور در بازار سرمایه و عرضه عمومی سهام باعث می شود نام شرکت در بین عموم شناخته تر شده و به شرکت شهرت بیشتری بدهد.
• فرصت برای مالکان فعلی: این روش به مالکان فعلی شرکت فرصت می دهد تا به سهام خود ارزش قابل توجهی اضافه کنند.

معایب:

• هزینه‌های بالا: برای انجام یک عرضه عمومی اولیه، شرکت باید هزینه های بسیاری را پرداخت کند، مانند هزینه های حقوقی، حق نظارت، حق بیمه، هزینه ارائه سند به صورت عمومی و …
• پیچیدگی: عرضه عمومی اولیه یک فرایند پیچیده است که نیاز به اطلاعات کامل و دقیق درباره شرکت دارد.
• تحمل مخاطرات: با عرضه عمومی سهام، شرکت باید مسئولیت های بسیاری را بپذیرد، از جمله قانونی، مالی و…

2. فروش خصوصی:

مزایا:

• مالکان فعلی سهام: با فروش خصوصی سهام، مالکان فعلی می‌توانند به سرعت و بدون نیاز به هزینه های بسیار، سهام خود را بفروشند.
• کنترل بیشتر: در صورت فروش خصوصی سهام، شرکت می تواند به راحتی کنترل بیشتری روی مالکیت خود در شرکت داشته باشد.
• احتمال کاهش هزینه: برای فروش خصوصی سهام، شرکت نیازی به تبلیغات گسترده و هزینه‌های عرضه عمومی ندارد.

معایب:

• عدم دسترسی عمومی: در این روش، سهام فقط به دست خریداران خصوصی می‌رسد و به عموم قابل دسترسی نیست.
• ریسک بازار: در صورت عدم وجود بازار قوی برای خریداران، احتمال پایینی برای فروش سهام وجود دارد.
• کاهش شهرت شرکت: فروش خصوصی سهام می‌تواند عدم شناخته شدن بیشتر شرکت را در عموم مردم به همراه داشته باشد.

3. پرداخت بها به کارکنان:

مزایا:

• افزایش پایبندی: با ارائه سهام به کارکنان، آن‌ها احساس خود را به عنوان یکی از صاحبان شرکت می‌کنند و به تبع آن، پایبندی و انگیزه آن‌ها برای کار کردن در شرکت بیشتر می‌شود.
• ارتقاء اعتماد به نفس: این روش به کارکنان اعتماد به نفس بیشتری در انجام کار خود می‌دهد، چرا که آن‌ها احساس خود را به عنوان یک قسمت از شرکت می‌کنند.
• کاهش هزینه ها: ارائه سهام به کارکنان به عنوان یک جایزه، هزینه‌های جذب و حفظ کارکنان را نسبت به روش‌های دیگر کاهش می‌دهد.

معایب:

• کاهش سود شرکت: اگر ارزش سهام زیاد باشد، این روش می‌تواند منجر به کاهش سود شرکت شود.
• نقص در تعادل سهام: به دلیل هدیه دادن سهام به کارکنان، تعادل مالکیت شرکت ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد و باعث شود که تعادل بین سهامداران خراب شود.
• مشکلات اجرایی: برای اجرای این روش، باید قوانین و مقرراتی را در نظر گرفت تا بازخورد‌های منفی کارکنان و سهامداران جلوگیری شود.

۲. تعریف بازار ثانویه در بورس

بازار ثانویه (Secondary market) در بورس شامل خرید و فروش اوراق بهادار است که قبلاً در بازار اول به فروش رفته‌اند. به عبارت دیگر، در بازار ثانویه، اوراق بهادار قابل خرید و فروش هستند که قبلاً در بازار اول به فروش رفته‌اند و حالا بازار ثانویه، مکانی برای خرید و فروش این اوراق بهادار است.

معاملات در بازار ثانویه بورس به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و نرخ تغییر قیمت اوراق بهادار در این بازار، تحت تاثیر عواملی مانند عرضه و تقاضا، شرایط اقتصادی و سیاسی، وضعیت شرکت های صادر کننده اوراق بهادار و … است.

از مزایای بازار ثانویه در بورس برای سرمایه گذاران می‌توان به امکان دسترسی به تنوع بیشتری از اوراق بهادار، دسترسی به نرخ های مناسب تر به دلیل رقابت بیشتر در بازار، امکان خرید و فروش اوراق بهادار به صورت سریع و الکترونیکی و … اشاره کرد.

اما در عین حال، بازار ثانویه بورس نیز دارای ریسک هایی است. به عنوان مثال، افزایش پراکندگی اطلاعات در بازار ثانویه و امکان دسترسی به آنها توسط عامه مردم، باعث می‌شود که قابلیت مانور دادن بازار برای برخی افراد افزایش یابد و در نتیجه ارزش اوراق بهادار تحت تاثیر قرار گیرد.

در بازار ثانویه، تعدادی از شیوه‌های خرید و فروش سهام عبارتند از:

1. بازار رسمی:
این بازار معمولاً برای شرکت های بزرگ و قابل توجه به کار می‌رود. در بازار رسمی، تمامی اوراق بهادار مرتبط با شرکت، از جمله سهام، اوراق قرضه، و اوراق مشارکت، برای خرید و فروش در دسترس هستند. به طورکلی بازار رسمی معاملاتی با حجم بالاتری نسبت به سایر بازارها دارد.

2. بازار فرابورس:
این بازار نیز معمولاً برای شرکت های کوچکتر و / یا شرکت های جدید تاسیس مناسب است. در بازار فرابورس، معاملات در محیط الکترونیکی انجام می‌شود و اوراق بهادار تنها پس از ثبت در فرابورس قابل خرید و فروش هستند.

3. بازار OTC:
اختصار OTC به Over The Counter معنی می‌دهد و به یک بازار غیرقابل دسترس به صورت عمومی اشاره دارد که در آن اوراق بهادار به صورت خصوصی بین فروشنده و خریداران توافق می‌شود. در این بازار، پایانه‌های خرید و فروش اوراق بهادار مختلف وجود دارند و قیمت هر سهم توسط طرفین تعیین می‌شود.

به طورکلی، بازار رسمی و فرابورس بازارهای شفاف تر و قابل اعتمادی هستند که به روشنی قیمت ها را اعلام می‌کنند. اما بازار OTC یک بازار کمتر شفاف است و اغلب فقط در حالتی اتفاق می‌افتد که مشتریان خاص وجود داشته باشند که به دنبال سفارش خاصی هستند.

مزایا و معایب هر یک از شیوه‌های خرید و فروش سهام در بازار ثانویه به شرح زیر است:

1. بازار رسمی:

مزایا:

• شفافیت بالا و حضور شرکت‌های بزرگ
• قابلیت دسترسی به اطلاعات دقیق و جامع در مورد شرکت
• بالاترین نرخ پوشش و رانت

معایب:

• عدم دسترسی به سهام شرکت های کوچک تر
• محدودیت های زمانی برای معامله کردن
• نیاز به تخصص و دانش کافی برای معامله کردن در بازار

2. بازار فرابورس:

مزایا:

• شفافیت بالا و دسترسی به اطلاعات دقیق در مورد شرکت ها
• امکان معامله به صورت الکترونیکی
• مراکز معاملاتی به همه شرکت ها اجازه می‌دهند که به بازار بورس بپیوندند
• میزان کمتری از بارهای فرعی

معایب:

• هزینه‌های بالای معاملات در مراکز مختلف
• حجم معاملات کمتر نسبت به بازار رسمی
• عدم دسترسی به شرکت‌های جدید

3. بازار OTC:

مزایا:

• امکان تعامل بین خریداران و فروشندگان با سرعت و روانی بالا
• استفاده از قیمت‌های توافقی بین مشتریان

معایب:

• عدم شفافیت بالا و نبود اطلاعات کامل در مورد شرکت‌ها
• عدم رعایت نظام منظم و قوانین مربوط به بازار سرمایه، به خصوص برای کاربران عادی
• محدودیت هایی در قابلیت دسترسی به برخی اوراق بهادار

بنابراین، هر یک از شیوه‌های خرید و فروش سهام در بازار ثانویه دارای مزایا و معایبی هستند و متناسب با نیاز و شرایط شما، می‌توانید انتخاب کنید.

بازار ثانویه یک بازار سرمایه است که در آن اوراق بهادار توسط خریداران و فروشندگان تجارت می شوند. قیمت سهام در بازار ثانویه به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله عملکرد شرکت، شرایط اقتصادی، اخبار و رویدادهای جاری و حتی نگرانی های سیاسی.

تاثیر قیمت سهام در حرکت بازار به دلیل عدم پایداری آن بسیار قابل توجه است. زمانی که قیمت سهام افزایش می یابد، اغلب سرمایه گذاران تمایل دارند خرید کنند و به همین دلیل بازار به سمت بالا حرکت می کند؛ البته ممکن است بازار در برخی موارد به دلیل نگرانی های مرتبط با حرکت پایین قیمت سهام باز شود.

از طرف دیگر، زمانی که قیمت سهام کاهش می یابد، سرمایه گذاران ممکن است ناامید شده و سعی کنند بیشتر از بازار خارج شوند، به همین دلیل بازار به سمت پایین حرکت می کند؛ البته در برخی موارد، بازار ممکن است به دلیل اطلاعات جدید و افشای اطلاعات شرکت به طور ناگهانی با افزایش قیمت مواجه شود.

نکته قابل توجه این است که عملکرد بازار ثانویه نباید به عنوان یک نشانه کلی برای اقتصاد در نظر گرفته شود؛ بازار سرمایه یکی از عواملی است که بسیاری از عوامل مختلف اقتصادی را نشان می دهد، اما به تنهایی قابلیت پیش بینی اقتصاد را ندارد.

حال که با بازار اولیه و ثانویه در سهام آشنا شدیم، کاربرد بازار اولیه و ثانویه بورس و همچنین تفاوت بازار اولیه و ثانویه بورس را بررسی می کنیم.

۳. کاربرد بازار اولیه و ثانویه بورس

بازارهای اولیه و ثانویه هر دو بخش اساسی بازار سرمایه هستند که در آن اوراق بهادار معامله می شوند، اما هر کدام از این بازارها کاربردهای خاص خود را دارند.

بازار اولیه:

• جذب سرمایه: شرکت ها با صدور اوراق بهادار در بازار اولیه، سرمایه لازم برای توسعه و گسترش فعالیت های خود را جذب می کنند.
• ارائه پیشنهادات عمومی: شرکت ها می توانند با صدور سهام در بازار اولیه، پیشنهادات عمومی به منظور جذب استقبال بیشتر از سرمایه گذاران خود ارائه دهند.
• تعیین قیمت: قیمت سهام در بازار اولیه توسط شرکت تعیین می شود و این باعث می شود که قیمت سهام به صورت شفاف تعیین شود.

بازار ثانویه:

• – فراهم کردن فرصت های سرمایه گذاری: بازار ثانویه به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا در شرکت ها و صنایع مختلف سرمایه گذاری کنند و به عنوان صاحب سهام، از سود حاصل شده بهره مند شوند.
• ارزش یابی شرکت‌ها: قیمت سهام در بازار ثانویه براساس عملکرد شرکت و رضایت سرمایه گذاران تعیین می شود و به همین دلیل، این بازار به عنوان یک شاخص برای ارزیابی ارزش و رانت شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
• فراهم کردن نقدینگی: بازار ثانویه به سرمایه گذاران اجازه می دهد که به سرعت سهام خود را به نقدینگی تبدیل کنند و این امر باعث می شود که سرمایه گذاران بتوانند در صورت لزوم سریعاً به سرمایه خود دسترسی پیدا کنند.

بنابراین، بازارهای اولیه و ثانویه هر دو به عنوان بخش های مهم بازار سرمایه شناخته می شوند و در حفظ تعادل در بازار و جذب سرمایه برای شرکت ها و سرمایه گذاران نقش مهمی را ایفا می کنند.

در این بخش کاربرد بازار اولیه و ثانویه بورس را بررسی کردیم. در قسمت بعد فرق بازار اولیه و ثانویه را بیان می کنیم.

پکیج جامع آموزش بورس

stock exchange یا bourse، بورسی است که در آن کارگذاران سهام و معامله گران می توانند اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی را خرید و فروش کنند. بورس به دو دسته طبقه بندی می شود: بورس کالا و بورس اوراق بهادار. در این پکیج جامع آموزش بورس ، بازار بورس و اصطلاحات آن معرفی شده و نحوه سرمایه گذاری ...

%70 تخفیف

5.000.000 تومان

1.500.000 تومان

بررسی و خرید دوره

۴. تفاوت بازار اولیه و ثانویه بورس

بورس یکی از مهمترین بازارهای سرمایه در جهان است که در آن اوراق بهادار توسط خریداران و فروشندگان معامله می‌شوند. بازار بورس شامل دو بخش اصلی بازار اولیه و بازار ثانویه است، که هر کدام شرایط و ساختار خود را دارند.

تفاوت بازار اولیه و ثانویه بورس عبارتند از:

1. زمان صدور اوراق بهادار: در بازار اولیه، شرکت ها به منظور جذب سرمایه، سهام خود را برای فروش قرار می‌دهند. اما در بازار ثانویه، سهامهایی که قبلاً در بازار اولیه فروخته شده‌اند، توسط سرمایه‌گذاران به فروش می‌رسند.
2. نوع خرید و فروش: در بازار اولیه، فقط می‌توان اوراق بهادار جدید را از شرکت صادر کننده خریداری کرد. اما در بازار ثانویه، می‌توان سهام قبلی را از سرمایه‌گذاران دیگر خریداری کرد.
3. نحوه تعیین قیمت: در بازار اولیه، شرکت صادرکننده تعیین قیمت سهام را انجام می‌دهد. اما در بازار ثانویه، قیمت سهام براساس عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شود.
4. محدودیت‌های معاملات: در بازار اولیه، معاملات محدود به یک دوره مشخص هستند و در بسیاری از موارد فقط به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای اجازه می‌دهند تا در آن شرکت کنند. اما در بازار ثانویه، هر کسی می‌تواند برای خرید و فروش سهام شرکت کند.
5. منابع جذب سرمایه: در بازار اولیه، شرکت‌ها به منظور جذب سرمایه، اوراق بهادار خود را صادر می‌کنند. اما در بازار ثانویه، نوسانات قیمت سهام برای جذب سرمایه استفاده می‌شود.
6. ریسک سرمایه‌گذاری: در بازار اولیه، اوراق بهادار جدید به فروش می‌رسند که قبلاً در بازار معاملاتی نبوده‌اند. بنابراین، این سرمایه‌گذاری با ریسک بالایی همراه است. اما در بازار ثانویه، سهامهایی معامله می‌شوند که قبلاً در بازار معاملاتی بوده‌اند و برخی اطلاعاتی درباره شرکت موجود است.
7. دسترسی به اطلاعات: در بازار اولیه، اطلاعات شرکت صادرکننده درباره موقعیت مالی، استراتژی تجاری و پیش‌بینی های آتی کمتری در دسترس قرار می‌گیرد. اما در بازار ثانویه، اطلاعات بیشتری در دسترس است و این باعث می‌شود سرمایه‌گذاران بتوانند تصمیم بهتری بگیرند.
8. حق الزحمه: در بازار اولیه، کارگزاران به عنوان واسط بین شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران عمل می‌کنند و حق الزحمه با فروشنده اوراق بهادار است. اما در بازار ثانویه، حق الزحمه به کارگزاران مربوط می‌شود.
9. تخصصی یا عمومی بودن: بازار اولیه بیشتر جهت جذب سرمایه در شرکت‌های خاص به کار می‌رود. اما بازار ثانویه شامل سهام شرکت‌های مختلف است و افراد با توجه به نیازهای خود می‌توانند در آن سرمایه‌گذاری کنند.

به طور کلی، بازار اولیه به عنوان یک بازار جهت جذب سرمایه شرکت ها و بازار ثانویه به عنوان یک بازار جهت خرید و فروش سهام شناخته شده است. در کل، هر دو بازار اولیه و ثانویه به عنوان بخش های اساسی بازار سرمایه، نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصاد دارند.

۵. نتیجه گیری