ارزش خالص دارایی یا NAV در بورس چیست؟

در دنیای پویای مالی و سرمایه‌گذاری، اندازه‌گیری دقیق ارزش دارایی‌ها و مدیریت بهینه منابع یکی از چالش‌های اساسی است که سرمایه‌گذاران و مدیران با آن روبه‌رو هستند. یکی از ابزارهای کلیدی برای انجام این کار، مفهوم “ارزش خالص دارایی” یا به اختصار NAV (Net Asset Value) می‌باشد. روش خالص ارزش دارایی ها نه تنها نشان‌دهنده ارزش خالص دارایی‌های یک واحد سرمایه‌گذاری، صندوق سرمایه‌گذاری یا شرکت سرمایه‌گذاری است، بلکه به عنوان یک ابزار اساسی در تصمیم‌گیری‌های مالی، تخصیص منابع، ارزیابی عملکرد و انتخاب بهترین استراتژی‌های سرمایه‌گذاری تاثیرگذاری می‌کند. این مقاله بررسی میکنیم. منظور از ارزش خالص دارایی چیست؟ و نحوه محاسبه خالص ارزش دارایی به چه صورت است؟ همچنین نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی را شرح میدهیم.

آموزش رایگان بورس

همین الان با وارد کردن اطلاعات خود در فرم، دوره آموزش بورس را به صورت رایگان دریافت نمایید.

رمز عبور موقت همان شماره موبایل خواهد بود

ثبت نام فوری و دریافت دوره رایگان

۱. ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟

ارزش خالص دارایی یا به اختصار NAV (Net Asset Value) به معنای ارزش کل دارایی‌های یک واحد سرمایه‌گذاری، صندوق سرمایه‌گذاری، یا شرکت سرمایه‌گذاری است که پس از کسر کردن مقدار بدهی‌ها و هزینه‌های مرتبط با آنها از ارزش کل دارایی‌ها به‌دست می‌آید. اگر بخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که منظور از ارزش خالص دارایی چیست؟ می توان گفت در واقع، NAV نمایانگر ارزش دارایی‌های واحد سرمایه‌گذاری است که بعد از احتساب تمام بدهی‌ها و کسر هزینه‌ها، میزان خالص دارایی‌ها را نمایش می‌دهد. مفهوم ارزش خالص دارایی معمولاً در زمینه‌های مختلف مانند سرمایه‌گذاری املاک، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF)، و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) به‌کار می‌رود.

مفهوم ارزش خالص دارایی (NAV) به سرمایه‌گذاران اطلاعات مهمی ارائه می‌دهد. این مقدار نشان‌دهنده ارزش واقعی سرمایه‌گذاری‌هایشان در بازار است و تغییرات در این مقدار ممکن است نتیجه تغییرات در ارزش دارایی‌ها، معاملات سرمایه‌گذاری، تصمیمات مدیریت، و شرایط بازار باشد. در واقع، افزایش NAV ممکن است نتیجه افزایش ارزش دارایی‌ها یا کاهش بدهی‌ها باشد، در حالی که کاهش NAV نشان‌دهنده کاهش ارزش دارایی‌ها یا افزایش بدهی‌ها می‌باشد.

NAV به عنوان یک شاخص اساسی در صنایع مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا به‌طور دقیق‌تر ارزش سرمایه‌گذاری‌هایشان را بسنجند و تصمیمات بهتری در مورد مدیریت دارایی‌ها و تخصیص منابع بگیرند.

در شرکت‌های عمومی، دو مفهوم اصلی برای اندازه‌گیری ارزش مالی و ارزش دارایی‌ها وجود دارد: ارزش خالص دارایی (NAV) و ارزش بازار یا قیمت بازار (Market Value). این دو مفهوم نشان‌دهنده دو رویکرد متفاوت در تعیین ارزش یک شرکت عمومی هستند، که هر یک اطلاعات مختصری ارائه می‌کنند:

• ارزش خالص دارایی (NAV): NAV اصطلاحاً نمایانگر ارزش دارایی‌های شرکت پس از کسر کل بدهی‌ها و هزینه‌های مرتبط با آنها است. این معیار محاسبه می‌شود تا ارزش خالص دارایی‌ها، یا به عبارت دقیق‌تر ارزش دارایی‌های شرکت پس از احتساب تمام بدهی‌ها، به دست آید. NAV به عنوان یک نمایانگر اصولی از ارزش شرکت شناخته می‌شود، که بر اساس دارایی‌ها و بدهی‌های واقعی شرکت محاسبه می‌شود.
• ارزش بازار (قیمت بازار): ارزش بازار یا قیمت بازار به معنای ارزش کنونی سهام شرکت در بازار مالی است. این ارزش معمولاً توسط تقاضا و عرضه سهام در بازار تعیین می‌شود و ممکن است از ارزش خالص دارایی متفاوت باشد. این مفهوم نشان‌دهنده ارزشی است که سرمایه‌گذاران در بازار برای سهام شرکت آماده به پرداخت هستند.

تفاوت اصلی میان NAV و ارزش بازار در این است که NAV بر اساس دارایی‌ها و بدهی‌های واقعی شرکت محاسبه می‌شود و ممکن است با ارزش بازار متفاوت باشد که اغلب تحت تأثیر تغییرات روزانه بازار و عوامل روانشناختی سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. در شرایطی که ارزش بازار بیش از NAV باشد، این ممکن است نشان‌دهنده وجود تقدیرهای زیاد در بازار یا انتظارات بالاتری از شرکت باشد.

به طور کلی، تفاوت میان ارزش خالص دارایی و ارزش بازار در شرکت‌های عمومی نشان‌دهنده پیچیدگی و تأثیر عوامل مختلف بر ارزش دارایی‌ها و سهام شرکت است.

اهمیت NAV

محاسبه و تعیین دقیق ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها اهمیت بسیاری دارد. این ارزش به عنوان یک ابزار مالی کلیدی در حوزه سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و اثرات متعددی بر تصمیم‌گیری‌ها و عملکرد در دنیای مالی دارد:

• ارتباط با تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری: محاسبه دقیق NAV به سرمایه‌گذاران اطلاعات دقیقی از ارزش واقعی دارایی‌هایشان را ارائه می‌دهد. این اطلاعات به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری در مورد خرید، فروش، یا نگهداری دارایی‌ها انجام دهند.
• ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری: تغییرات در NAV می‌تواند نشان‌دهنده عملکرد سرمایه‌گذاری باشد. افزایش NAV ممکن است نشان‌دهنده بهبود عملکرد و افزایش ارزش دارایی‌ها باشد، در حالی که کاهش NAV ممکن است به تباطل عملکرد و کاهش ارزش دارایی‌ها اشاره کند.
• انتخاب بهتر دارایی‌ها: با داشتن اطلاعات دقیق از ارزش دارایی‌ها، سرمایه‌گذاران قادر به انتخاب بهتر دارایی‌ها بر اساس اهمیت و ریسک مرتبط با آنها هستند. این انتخاب بهبود ترازنامه و بهره‌وری سرمایه‌گذاری را ممکن می‌کند.
• تأثیرات جذب و جذب سرمایه: محاسبه دقیق NAV در فرآیند جذب و جذب سرمایه نقش اساسی دارد. سرمایه‌گذاران معمولاً به دنبال تصاویر دقیق از ارزش سرمایه‌گذاری‌هایشان هستند تا تصمیم‌گیری مناسب را انجام دهند.
• شفافیت و اعتبار سرمایه‌گذاران: اعلام دقیق NAV به سرمایه‌گذاران باعث شفافیت بیشتر در ارتباطات مالی شرکت‌ها می‌شود و به افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به مدیریت شرکت کمک می‌کند.
• مدیریت ریسک: تعیین دقیق ارزش دارایی‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بهتر مدیریت ریسک‌های مختلف مانند تغییرات ناگهانی در ارزش دارایی‌ها، انفجار بدهی‌ها و غیره کنند.

ارزش خالص دارایی (NAV) نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری و تخصیص منابع دارد. این شاخص، سرمایه‌گذاران را در تشخیص تغییرات ارزش دارایی‌ها، ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری‌ها، تصمیم‌گیری در مورد ورود یا خروج از سرمایه‌گذاری‌ها، و انتخاب بهترین استراتژی‌های تخصیص منابع هدایت می‌کند. همچنین، به مدیران کمک می‌کند تا تصمیم‌های مدیریتی از جمله ترکیب دارایی‌ها و سیاست‌های توزیع سود را با توجه به وضعیت و تغییرات NAV اتخاذ کنند. از این رو، NAV به عنوان یک ابزار ارزشمند در تصمیم‌گیری‌های مالی و استراتژیک در دنیای مالی و سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود.

به طور خلاصه، محاسبه و تعیین دقیق NAV از اهمیت بسیاری برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها برخوردار است؛ زیرا این ارزش اطلاعات اساسی را ارائه می‌دهد که در تصمیم‌گیری‌ها، ارزیابی‌ها و مدیریت دارایی‌ها بسیار موثر است.

حال که دریافتیم ارزش خالص دارایی یعنی چه و اهمیت آن چیست؟ عوامل تاثیرگذار بر NAV را بیان میکنیم. شما می توانید با شناخت این عوامل تصمیم‌گیری‌های بهتری در مورد سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی‌ها انجام دهید.

پکیج جامع آموزش بورس

stock exchange یا bourse، بورسی است که در آن کارگذاران سهام و معامله گران می توانند اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی را خرید و فروش کنند. بورس به دو دسته طبقه بندی می شود: بورس کالا و بورس اوراق بهادار. در این پکیج جامع آموزش بورس ، بازار بورس و اصطلاحات آن معرفی شده و نحوه سرمایه گذاری ...

%70 تخفیف

5.000.000 تومان

1.500.000 تومان

بررسی و خرید دوره

۳. مزایا و معایب محاسبه NAV

محاسبه خالص ارزش دارایی یا NAV (Net Asset Value) به عنوان یک شاخص مهم در سرمایه‌گذاری، مزایا و معایب خود را دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

مزایا:

1. ارزش واقعی دارایی‌ها: محاسبه NAV به شما ارزش واقعی دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های شرکت سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد. این به شما کمک می‌کند تا از ارزش وضعیت مالی شرکت آگاه شوید و تغییرات ارزش دارایی‌ها را در طول زمان پیگیری کنید.
2. ارزیابی عملکرد: با مقایسه تغییرات NAV در دوره‌های مختلف، می‌توانید عملکرد سرمایه‌گذاری‌های خود را ارزیابی کنید. افزایش NAV نشان‌دهنده عملکرد موفق‌تر و مثبت‌تر است.
3. مقایسه با شاخص‌های بازار: مقایسه تغییرات NAV با شاخص‌های بازار می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید که سرمایه‌گذاری‌های شما در دوره‌های مختلف چقدر از عملکرد بازار بهره‌برده‌اند.
4. تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری: با بررسی NAV و تغییرات آن، می‌توانید تصمیم‌های بهتری در مورد ورود یا خروج از سرمایه‌گذاری‌ها اتخاذ کنید.

معایب:

1. در نظر گرفتن نوسانات بازار: نسبت P/NAV به تنهایی ممکن است ناپایدار باشد و به تغییرات بازار و شرایط اقتصادی وابسته باشد.
2. عدم لحاظ تمامی عوامل: محاسبه NAV تنها ارزش مالی را در نظر می‌گیرد و عوامل غیرمالی مانند مدیریت، ریسک‌ها و فرصت‌های آتی را در نظر نمی‌گیرد.
3. ارزش‌گذاری دارایی‌های غیرقابل‌تراز: برای شرکت‌های دارای دارایی‌های غیربورسی یا دارایی‌هایی که به طور منصفانه ارزش‌گذاری نشده‌اند، محاسبه NAV مشکلاتی ایجاد می‌کند.
4. عدم در نظر گرفتن تاثیر تغییرات قیمت سهام: NAV بر اساس ارزش تمام‌شده دارایی‌ها محاسبه می‌شود و تغییرات قیمت سهام را در نظر نمی‌گیرد که ممکن است در تصمیم‌گیری‌ها تاثیرگذار باشد.

به طور خلاصه، محاسبه NAV مزایا و معایب خود را دارد و می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری مفید باشد، اما نیاز به ترجیحاً ترکیب با شاخص‌ها و عوامل دیگر دارد تا تصمیم‌گیری‌های دقیقتر اتخاذ شود.

۴. فاکتورهای مهم در محاسبه NAV هر سهم

محاسبه NAV هر سهم یک فرآیند پیچیده است که به تحلیل دقیق و شناخت عوامل مختلف از جمله دارایی‌ها، بدهی‌ها، سود و زیان عملیاتی، تعهدات و سایر مؤلفه‌های مالی نیاز دارد. در اینجا به برخی از فاکتورهای مهم که در محاسبه NAV هر سهم تأثیر دارند، اشاره می‌کنیم:

• ارزش دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها: این از جمله مهمترین فاکتورها در محاسبه NAV هر سهم است. این شامل ارزش دارایی‌های بورسی و غیربورسی، نقدینگی، سهام و اوراق بهادار دیگر است.
• بدهی‌ها و تعهدات: بدهی‌ها و تعهدات شرکت نقش مهمی در کاهش NAV دارند. از مقدار بدهی‌ها و تعهدات کسر شده و از ارزش دارایی‌ها کم می‌شوند.
• سود و زیان عملیاتی: سود حاصل از عملیات کسب‌وکار به NAV اضافه می‌شوند و زیان‌ها از آن کسر می‌شوند.
• تغییرات در ارزش دارایی‌ها: افزایش یا کاهش ارزش دارایی‌ها به هر دلیلی، از جمله تغییرات در قیمت‌های دارایی‌های بورسی یا تغییرات در ارزش ملکی‌ها، تأثیر مستقیمی بر NAV دارد.
• تغییرات در نرخ ارزش‌گذاری دارایی‌ها: تغییر در نرخ ارزش‌گذاری دارایی‌ها نیز تأثیر مستقیمی بر NAV دارد. به‌عنوان مثال، تغییر در نرخ بهره‌وری سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند NAV را تغییر دهد.
• تغییرات در تعداد سهام: افزایش یا کاهش تعداد سهام به دلیل افزایش یا کاهش سرمایه‌گذاران جدید یا اقدامات خرید و فروش سهام تأثیر مستقیمی بر NAV دارد.
• سایر عوامل مالی و عملیاتی: تغییرات در سایر مؤلفه‌های مالی مانند اصلاحات حسابرسی، تأثیرات مالیاتی، تغییرات در ساختار سرمایه و… نیز ممکن است تأثیر مستقیمی بر NAV داشته باشد.
• تخصیص سود به سهامداران: تخصیص سود به سهامداران به‌طور معمول از طریق تقسیم سود میان آنها به NAV اضافه می‌شود.

به‌طور کلی، محاسبه NAV هر سهم به دقت و تحلیل دقیق نیاز دارد و تأثیر هر یک از فاکتورهای ذکر شده ممکن است با توجه به نوع کسب‌وکار، صنعت، شرایط اقتصادی و سایر عوامل مختلف متغیر باشد.

۵. نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی ها

ارزش خالص دارایی (NAV) به عنوان یک معیار اساسی در ارزیابی ارزش وضعیت مالی یک واحد سرمایه‌گذاری، صندوق سرمایه‌گذاری یا شرکت سرمایه‌گذاری، از طریق محاسبه ساده‌ای تعیین می‌شود. برای آشنایی با نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی ها بر اساس اصول مالی پایه‌ای باید مراحل زیر را انجام دهید:

• جمع‌آوری اطلاعات مالی: ابتدا، برای محاسبه NAV، اطلاعات مالی مورد نیاز باید جمع‌آوری و تجمیع شوند. این اطلاعات شامل دارایی‌ها (مانند سهام، اوراق بهادار، املاک و مستغلات) و بدهی‌ها (مانند وام‌ها و بدهی‌های مالی) به همراه اطلاعات دقیق از دیگر موارد مالی و عملیاتی می‌شود.
• محاسبه دارایی‌ها: ابتدا ارزش کل دارایی‌های واحد سرمایه‌گذاری محاسبه می‌شود. این شامل ارزش بازار سهام، اوراق بهادار، موجودی نقدی و هر دارایی دیگری که در دارایی‌های واحد وجود دارد می‌شود.
• محاسبه بدهی‌ها: سپس ارزش کل بدهی‌های واحد سرمایه‌گذاری محاسبه می‌شود. این شامل بدهی‌های مالی، وام‌ها و هر بدهی دیگری که واحد دارد، است.
• محاسبه ارزش خالص دارایی‌ها: پس از محاسبه دارایی‌ها و بدهی‌ها، ارزش خالص دارایی‌ها با کم کردن مقدار کل بدهی‌ها از ارزش کل دارایی‌ها به دست می‌آید. این مقدار نشان‌دهنده ارزش دارایی‌های واحد سرمایه‌گذاری بعد از کسر تمام بدهی‌ها می‌باشد.

فرمول ارزش خالص دارایی ها یا NAV به صورت زیر است:

NAV = ارزش کل بدهی‌ها − ارزش کل دارایی‌ها

ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) از اهمیت ویژه در تصمیم‌گیری‌های مالی و سرمایه‌گذاری برخوردار است. در واقع مفهوم ارزش خالص دارایی سهام به سرمایه‌گذاران و مدیران کمک می‌کند تا ارزش واقعی دارایی‌ها و بدهی‌های واحد سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرند و تصمیمات مالی و استراتژیک بهتری اتخاذ کنند.

نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی ها به ازای هر سهم (NAVPS)

ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم یا NAVPS (Net Asset Value Per Share) نشان‌دهنده مقدار ارزش خالص دارایی‌های یک واحد سرمایه‌گذاری، صندوق سرمایه‌گذاری یا شرکت سرمایه‌گذاری به تفکیک هر سهم از واحد مالکیت است. برای محاسبه خالص ارزش دارایی هر سهم یا NAVPS، می توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

• محاسبه ارزش خالص دارایی‌ها (NAV): ابتدا باید مانند بخش قبل (نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی ها)، ارزش خالص دارایی سهام را محاسبه کنید.
• تقسیم NAV بر تعداد سهام: سپس NAV را بر تعداد کل سهام واحد سرمایه‌گذاری تقسیم کنید.

فرمول محاسبه خالص ارزش دارایی هر سهم به صورت زیر است:

NAVPS = تعداد کل سهام / ارزش خالص دارایی​

محاسبه خالص ارزش دارایی هر سهم یا NAVPS به سرمایه‌گذاران اطلاعات دقیق‌تری از ارزش وضعیت مالی واحد سرمایه‌گذاری به تفکیک هر سهم ارائه می‌دهد. این اطلاعات کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاران بتوانند ارزش واقعی هر سهم را ارزیابی کنند و تصمیمات مهمی مانند خرید، فروش یا نگهداری سهام را بر اساس این اطلاعات انجام دهند. همچنین، این معیار به مدیران و مدیریت شرکت کمک می‌کند تا عملکرد مالی و اقتصادی شرکت را به تفکیک هر سهم ارزیابی کنند و تصمیمات مدیریتی بهتری اتخاذ کنند.

روش دوم: فرمول ارزش خالص دارایی ها در این روش به شکل زیر است:

NAV = ارزش روز بدهی‌ها – (مجموع ارزش روز دارایی‌های جاری + ارزش روز سرمایه‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها + ارزش روز دارایی‌های جاری)

روش سوم: فرمول ارزش خالص دارایی ها در این روش به شکل زیر است:

NAV = ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها + بهای تمام‌شده حقوق صاحبان سهام

در ایران معمولا از این روش برای محاسبه خالص ارزش دارایی استفاده می شود.

نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی ها در صندوق ها و شرکت های سرمایه گذاری

ارزش خالص دارایی سهام یا NAV را می توان دو حوزه بررسی کرد:

• صندوق های سرمایه گذاری
• شرکت های سرمایه گذاری

محاسبه خالص ارزش دارایی صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری به عنوان یکی از ابزارهای پرطرفدار در دنیای سرمایه‌گذاری، به افرادی که زمان، دانش، یا تخصص کافی برای مدیریت مستقیم دارایی‌های خود در بازار مالی ندارند، این امکان را می‌دهند تا به صورت جمعی و تحت مدیریت حرفه‌ای، در بازارهای مالی شرکت کنند.

با تصمیم به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری در یک صندوق سرمایه‌گذاری، شما وارد جمعیتی از سرمایه‌گذاران می‌شوید که دارایی‌های خود را با هدف کسب بازدهی جمع‌آوری کرده‌اند. از آنجا که تعداد دارایی‌ها و واحدهای سهم در صندوق از سمت مدیران مدیریت می‌شود، نیاز به دانش عمیق از بازار و زمان زیاد برای مدیریت نیاز نیست.

ارزش دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری در واقع به ازای هر واحد و سهم در صندوق، مداوم در حال تغییر است. این اتفاق به دلیل مجموعه‌ای از عوامل از جمله نوسانات در قیمت سهام شرکت‌های حاضر در صندوق و تخصیص سودهای شرکت‌ها به منابع صندوق رخ می‌دهد. این تغییرات در ارزش دارایی‌های صندوق می‌تواند روزانه و به‌صورت دوره‌ای اتفاق بیفتد.

محاسبه ارزش خالص هر واحد صندوق (NAVPS) به‌طور معمول بر اساس اطلاعات ارزش دارایی‌های صندوق در پایان هر روز معاملاتی انجام می‌شود. این اطلاعات در سایت اختصاصی هر صندوق یا منابع مالی مناسب منتشر می‌شود. محاسبه شامل تقسیم ارزش خالص دارایی‌های صندوق بعد از کسر بدهی‌های آن بر تعداد کل واحدهای سهم در صندوق می‌شود.

NAV = (دارایی‌ها – بدهی‌ها) / تعداد واحدهای منتشر شده

تجمیع دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق در پایان هر روز معاملاتی، به سرمایه‌گذاران اطلاعات دقیق‌تری از ارزش دارایی‌های واحد سرمایه‌گذاری را ارائه می‌دهد و به آن‌ها امکان مقایسه و ارزیابی عملکرد صندوق‌ها در بازار را می‌دهد. این اطلاعات برای تصمیم‌گیری‌های مالی و استراتژیک سرمایه‌گذاران بسیار حیاتی است، زیرا تغییرات در ارزش دارایی‌ها ممکن است تصمیمات سرمایه‌گذاری و تخصیص منابع را تحت تأثیر قرار دهد.

NAV صدور و ابطال چیست؟

NAV صدور به مبلغی اشاره دارد که سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای جدید یک صندوق سرمایه‌گذاری پرداخت می‌کنند. این مقدار اندکی بیشتر از ارزش خالص هر واحد (NAV هر واحد) است. در واقع، مدیر صندوق در فرآیند خرید اوراق بهادار جدید برای صندوق، ممکن است به هزینه‌هایی نظیر کارمزد خرید اوراق بهادار و هزینه‌های مرتبط با مدیریت صندوق برخوردار باشد. به منظور جلوگیری از تحمیل این هزینه‌ها به سرمایه‌گذاران قدیمی صندوق، مدیر صندوق این هزینه‌ها را از سرمایه‌گذاران جدید دریافت می‌کند. این عملیات به عنوان فرق کارمزد صدور شناخته می‌شود و به سرمایه‌گذاران قدیمی اجازه می‌دهد تا از افزایش ارزش واحدهای خود به دلیل هزینه‌های خرید اوراق بهادار جدید مصون باقی بمانند.

NAV ابطال به مبلغی اشاره دارد که هر سرمایه‌گذار به عنوان بازپرداخت بابت فروش هر واحد از صندوق دریافت می‌کند. این مبلغ کمتر یا مساوی ارزش خالص هر واحد (NAV واحد) است. به عبارت دیگر، پس از کسر هزینه‌های مرتبط با معاملات از ارزش خالص هر واحد، NAV ابطال به دست می‌آید. این قیمت به فروشنده پرداخت می‌شود. قیمت‌گذاری برای صدور و ابطال واحدهای صندوق بر اساس ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) صورت می‌گیرد، و تغییرات در ارزش NAV منجر به تغییرات متناسب در قیمت‌های فروش و خرید واحدهای صندوق می‌شود. به طور کلی، سود و زیان سرمایه‌گذاران با توجه به تغییرات در ارزش واحدهای صندوق و قیمت‌های صدور و ابطال آن تعیین می‌شود.

در روش خالص ارزش دارایی های صندوق های سرمایه گذاری توجه به نکات زیر ضروری است:

• ارزش خالص دارایی‌های هر روز یک صندوق سرمایه‌گذاری در پایان روز معاملاتی بعد محاسبه می‌شود. این به این دلیل است که محاسبه NAV هر واحد، معمولاً بر اساس قیمت پایانی دارایی‌های صندوق انجام می‌شود.
• وقتی که سرمایه‌گذار درخواست صدور یا ابطال واحد سرمایه‌گذاری را می‌دهد، ارزش خالص دارایی‌های صندوق در روز کاری بعد از درخواست در نظر گرفته می‌شود.
• ارزش NAV صدور و ابطال واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری در یک روز خاص با هم برابر نیست. این به دلیل تاثیرات هزینه‌ها و کارمزدهای معاملاتی در فرآیند خرید و فروش واحدها و همچنین تغییرات ارزش دارایی‌ها در بازار مالی می‌باشد.

محاسبه خالص ارزش دارایی شرکت های سرمایه گذاری

شرکت های سرمایه گذاری ساختار پیچیده ای دارند. این موضوع باعث می شود مشکلاتی برای محاسبه ارزش خالص دارایی های شرکت ایجاد شده و نتوان ارزش خالص دارایی های شرکت را محاسبه کرد. این مشکلات عبارتنداز:

• ماهیت برخی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری از نوع سرمایه ثابت است که سرمایه آنها به دلایلی مانند مسدودیت‌های مالی، ممکن است از دسترس خارج شده باشد. به همین دلیل این شرکت‌ها ممکن است نیازی به محاسبه روزانه NAV نداشته باشند، اگرچه ارائه صورت‌وضعیت ماهانه‌شان معمول است.
• بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌گذاری به‌صورت هلدینگ عمل می‌کنند و به جز مدیریت دارایی‌ها، سهام کنترلی در شرکت‌های دیگر را نیز دارند. این نوع از فعالیت‌ها باعث پیچیدگی در تعیین ارزش دقیق سهام شرکت‌ها می‌شود.
• اغلب پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری از سهام شرکت‌های بورسی و غیربورسی تشکیل شده‌است. به‌روزرسانی ارزش دارایی‌های غیربورسی با مشکلات و ابهامات زیادی همراه است و این امر ممکن است دقت محاسبه NAV را کاهش دهد.
• اغلب شرکت‌های سرمایه‌گذاری علاوه بر سرمایه‌گذاری، فعالیت‌های دیگری مثل ارائه خدمات و تجارت دارند که درآمد غیر از سرمایه‌گذاری تشکیل می‌دهد. این دارایی‌ها در سبد دارایی شرکت‌ها قابل مشاهده نیستند و محاسبه ارزش خالص دارایی های شرکت را دشوار می‌کند.
• دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری شامل دارایی‌های غیر از سهام مانند زمین و ساختمان نیز هستند. این دارایی‌ها در محاسبه ارزش خالص دارایی های شرکت به‌طور کامل لحاظ نمی‌شوند که ممکن است منجر به تخمین نادرست ارزش واقعی سهام گردد.

بنابراین NAV معیار دقیقی برای محاسبه ارزش خالص دارایی های شرکت های سرمایه گذاری نیست.

مشکلات گفته شده باعث ایجاد تفاوت بین خالص ارزش دارایی هر سهم و قیمت سهم می شود. برای حل این مشکلات راهکارهایی وجود دارد:

• در برخی موارد، مقایسه ارزش سرمایه‌گذاری‌های شرکت با بهای تمام‌شده‌ای که در صورت‌های مالی ذکر شده است، ضروری است. اگر ارزش بازاری سرمایه‌گذاری‌ها از ارزش بهای تمام‌شده بیشتر باشد، مازاد ارزش سرمایه‌گذاری‌ها نسبت به بهای تمام‌شده باید در محاسبه خالص ارزش دارایی‌های شرکت لحاظ شود. این میزان مازاد در بخش دارایی‌های ترازنامه پنهان شده است. در نتیجه، ارزش خالص دارایی های شرکت با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

  حقوق صاحبان سهم + مازاد ارزش سرمایه‌گذاری‌ها نسبت به بهای تمام شده = خالص ارزش دارایی‌ها

• این روش برای شرکت‌هایی که تنها در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند مناسب است. اما برای شرکت‌های پرتفوی غیربورسی، این روش قابل اجرا نیست چرا که ارزش‌گذاری دارایی‌های غیربورسی به صورت منصفانه دشوار است. در این حالت، می‌توان ارزش دارایی‌های پرتفوی غیربورسی را برابر با بهای تمام‌شده آنها در نظر گرفت.
• برای ارزش‌گذاری منصفانه، می‌توان از نسبت‌های مالی استفاده کرد. به‌عنوان مثال، نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی (P/NAV) می‌تواند یک معیار مناسب برای ارزش‌گذاری قیمت سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری باشد. این نسبت به معنای تطابق قیمت فعلی سهام با خالص ارزش دارایی هر سهم است. با این روش، ارزش واقعی دارایی‌ها به صورت مستقیم در نظر گرفته می‌شود و در مقایسه با نسبت P/E که تنها بر اساس سود تقسیمی است، دقت بیشتری دارد.
• برای محاسبه NAV، می‌توان اطلاعات مربوط به سرمایه‌گذاری‌های بورسی و غیربورسی را از آخرین صورت‌وضعیت پرتفوی منتشرشده شرکت‌ها در سامانه کدال استخراج کرد. همچنین، برای بررسی حقوق صاحبان سهم نیازمند مشاهده آخرین صورت‌مالی میان‌دوره‌ای منتشرشده توسط شرکت هستید. در مواردی که تاریخ ترازنامه و تاریخ صورت‌وضعیت پرتفوی با هم متفاوت باشد، سودهای تقسیمی که بین این دو تاریخ پرداخت می‌شود، باعث کاهش قیمت سهم می‌شود. اما این کاهش در بخش سود انباشته ترازنامه لحاظ نمی‌شود. بنابراین، باید سود تقسیم‌شده بین این دو تاریخ را به محاسبات ارزش خالص دارایی‌ها اضافه کرد.

در ارزش خالص دارایی های شرکت های سرمایه گذاری این نکات باید مبنای محاسبه شرکت‌های سرمایه‌گذاری قرار گیرد:

• دارایی‌ها و بدهی‌های لحاظ‌شده در محاسبه ارزش خالص دارایی های شرکت های سرمایه‌گذاری، باید از آخرین ترازنامه‌ی منتشر‌شده توسط شرکت‌ها، استخراج شود.
• جزئیات مربوط به پرتفوی سرمایه‌گذاری‌ها، باید از آخرین صورت‌وضعیت پرتفوی منتشرشده در سایت کدال، استخراج شود.
• برای محاسبه ارزش روز پرتفوی بورسی، قیمت پایانی روزانه و برای محاسبه ارزش روز پرتفوی غیربورسی، معادل بهای تمام‌شده سرمایه‌گذاری‌ها در نظر گرفته می‌شود.
• ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها و سود نقدی شرکت‌های زیرمجموعه که مجمع عمومی عادی آنها بین تاریخ ترازنامه و آخرین صورت‌وضعیت پرتفوی، برگزار شده‌باشد، باید به محاسبات NAV اضافه ‌شود.
• سود حاصل از فروش سرمایه‌گذاری‌ها که بین تاریخ ترازنامه و آخرین صورت‌وضعیت پرتفوی، ایجاد شده باشد، باید در محاسبات NAV لحاظ شود.