خطاهای رایج سرمایه گذاران در بورس
تاریخ انتشار : اردیبهشت ۳۰, ۱۴۰۲ تاریخ به روز رسانی : دی ۲۴, ۱۴۰۲ نویسنده : زهرا غلامحسینی زمان مورد نیاز مطالعه : 13 دقیقه تعداد بازدید : 152 بازدیدممکن است شما هم جزو افرادی باشید که به تازگی وارد بازار سرمایه شدهاند یا سالهای سال است که در بازار فعالیت میکنید. در هر صورت، اشتباهات رایج در بورس میتوانند همه ما را تحت تاثیر قرار دهند.
این اشتباهات ممکن است بیش از خطای “انگشت چاق” باشند، به طور مثال زمانی که قیمت یا تعداد سهام را اشتباه وارد میکنید و یا به جای فشردن دکمه خرید، سهام مورد علاقه خود را به اشتباه میفروشید.آگاهی از خطاهای رایج و ویرانگر در سرمایه گذاری در بورس، مهمترین بخش از یک برنامه موفق سرمایه گذاری است. بررسی تکرار خطاهای رایج نشان می دهد که بزرگترین دشمن این دسته از سرمایه گذاران خود آنها هستند.
آموزش رایگان بورس
همین الان با وارد کردن اطلاعات خود در فرم، دوره آموزش بورس را به صورت رایگان دریافت نمایید.
۱-خطاهای رایج در بورس
به چند نمونه از خطاهای رایج سرمایه گذاران در ادامه میپردازیم:
- خرید در بالاترین قیمت (گران خریدن): یکی از اشتباهات رایج در بورس، خرید در بالاترین قیمت (گران خریدن) است. اصل اولیه سرمایهگذاری، خرید در پایینترین قیمت و فروش در بالاترین قیمت است. اما چرا بعضی افراد به عکس عمل میکنند؟ دلیل اصلی این امر، نگاه به عملکرد گذشته سهم است. بسیاری از افراد بر روی دستهای از داراییها که در یک یا دو سال گذشته عملکرد خوبی داشتهاند، سرمایهگذاری میکنند و به استدلال میپردازند که چون عملکرد این دارایی در گذشته خوب بوده است، در آینده نیز خوب خواهد بود. اما این استدلال کاملاً اشتباه است.
گران خریدن و ارزان فروختن، روشی است که افرادی که برنامه مشخصی در ذهن ندارند و فقط به تحرکات بازار واکنش نشان میدهند، به آن میپردازند. سرمایهگذاری این افراد به جای اینکه راهبردی باشد، تاکتیکی است. همچنین، برخی افراد همواره در معرض خطر گران خریدن هستند و تمایل دارند موج خریداران بازار را دنبال کنند. برخی از انواع سهام در بازار در یک دوره کوتاه مد روز میشوند و بسیاری از سرمایهگذاران مبتدی را در اوج قیمت به سوی خود میکشند. توصیه میشود همیشه به عملکرد آینده سرمایهگذاری مورد نظر خود نگاه کنید و به وضعیت آن در گذشته کاملاً اعتماد نکنید. - روش در پایینترین قیمت (ارزان فروختن): یکی دیگر از اشتباهات رایج در بورس، فروش در پایینترین قیمت (ارزان فروختن) است. بسیاری از سرمایهگذاران تا زمانی که زیانشان جبران نشود، حاضر به فروش سهام خود نیستند. غرور این افراد اجازه نمیدهد که قبول کنند اشتباه کردهاند و سهام خود را به قیمت بالایی خریدهاند. اما افراد باهوش واقعیت را میپذیرند و به سرعت جلوی ضرر بیشتر را میگیرند.باید به یاد داشت که همه سرمایهگذاریها به ارزش افزوده نمیرسند و حتی سرمایهگذاران حرفهای هم همیشه در تمام معاملات خود موفق نیستند. بهترین کار در این موقعیت، هر چه زودتر جلوی ضرر بیشتر را بگیرید و منابع مورد نظر خود را در سرمایهگذاریهای دیگر جاری کنید. این به معنای تسریع در تصحیح خطا و انجام تغییرات لازم است تا به کاهش زیان بپردازید و از ضررهای بیشتر جلوگیری کنید.
- عدم داشتن برنامه مشخص برای سرمایهگذاری: یکی دیگر از خطاهای رایج در بورس، عدم داشتن برنامه مشخص برای سرمایهگذاری است. سرمایهگذار باید از ابتدای کار یک برنامه مشخص برای سرمایهگذاری خود در نظر بگیرد تا در آینده بتواند تصمیمات خود را بر اساس این برنامه اتخاذ کند. طراحی یک برنامه سرمایهگذاری به توجه به عوامل اصلی از جمله افق زمانی، میزان ریسک پذیری، میزان وجوه قابل سرمایهگذاری و میزان افزایش احتمالی سرمایهگذاری در آینده بسیار ضروری است.سرمایهگذار باید به دقت بداند که چه کاری میخواهد انجام دهد و تا چه اندازه تحمل نوسانات بازار را دارد. برنامه مشخص سرمایهگذاری به او کمک میکند تا اهداف خود را بهتر تعیین کند، تصمیمات را بر اساس برنامه بگیرد و در نهایت به دستیابی به نتایج مطلوب نزدیکتر شود.
-
انتظار برای ریزش: بعضی افراد تازه وارد بازار سرمایه هستند و مقداری سهم خریدهاند، اما در انتظار نشانهای از ریزش قیمت هستند تا سرمایه خود را از بازار بیرون بکشند. این نگرانی و استرس میتواند باعث رفتارهای نادرستی شود. به آنها توجه کنید که این حجم از نگرانی و اضطراب ممکن است باعث انجام اشتباهات شود. به عنوان مثال، امروز برای یک نماد، بیش از یک میلیارد سهم در صف فروش قرار دارد. در جلسه معاملاتی قبلی، همین نماد بیش از یک میلیارد سهم تقاضا برای خرید داشته است.
مطمئنم که در صف فروش امروز، افرادی هستند که در جلسه معاملاتی قبلی سهم را خریدهاند و الان درخواست فروش آن را با 10 درصد کاهش قیمت میدهند. این افراد توجه نمیکنند که وقتی نوبت آنها برسد، تاثیری در فروش سهم نخواهند گذاشت و قطعاً در صف گیر خواهند شد.
چند روز دیگر، همین نماد قیمت مثبت خواهد شد و همین افراد در صف میلیاردی خرید آن قرار خواهند گرفت.
باید به بازار سرمایه به عنوان یک حرفه نگاه کنیم و مثل هر صنف دیگری، حامی حرفه خود باشیم. بجای اینکه علیه کاری که انجام میدهیم، انتقاد کنیم و سمپاشی کنیم.
-
داشتن مطالعات فقط بورسی: دوستان بورسی شما به دو دسته تقسیم میشوند: اول، آنهایی که مطالعه میکنند و دوم، آنهایی که در ماه حتی یک صفحه کتاب هم نمیخوانند.
اما آنهایی که مطالعه میکنند هم دو دسته هستند. اولین دسته شامل افرادی است که فقط کتابهای مربوط به بورس را میخوانند.
این دسته افراد دچار جهل مرکب میشوند، زیرا فکر میکنند که دانش کافی دارند، در حالی که در واقع عمق دانش آنها به بسیاری از جنبههای بورس تنها در حد بسیار محدودی میرسد. به عبارتی، آنها خود را دانشمند میپندارند در حالی که در واقع تنها در یک ناحیه خاص دانش دارند.
برای موفقیت در بازار سرمایه، باید در زمینههای زیر مطالعه کنید:
– اقتصاد خرد و کلان
– روانشناسی و اقتصاد رفتاری
– مدیریت استراتژیک
– حتی ادبیات و رماندرک این موضوعات به شما کمک خواهد کرد تا بهترین تصمیمات سرمایهگذاری را بگیرید. بهتر است درک کنید که دانش واحد بورسی نیازمند درک جامع از جنبههای مختلف است و تنها خواندن کتابهای مرتبط با بورس کافی نیست.
- سهلانگاری و بیتوجهی: سهلانگاری و بیتوجهی از اشتباهات رایج در بورس است. بسیاری از افراد، به دلیل عدم دانش کافی در مورد شروع سرمایهگذاری و نحوه پیدا کردن فرصتهای مناسب، به صورت تصادفی یا به دلیل افت زیان سرمایهگذاریهای قبلی یا رشد منفی بازار، به سرمایهگذاری جدید میپردازند.سرمایهگذار باید در هر وضعیتی به کار خود ادامه دهد و با توجه به شرایط بازار بر روی ابزارهای مختلف سرمایهگذاری کند. باید به طور منظم پرتفوی خود را بررسی کند و اطمینان حاصل کند که آن با برنامه مورد نظر خود همخوانی دارد. عدم توجه به پیگیری و مراقبت از سرمایهگذاریها میتواند به عواقب نامطلوبی منجر شود. لذا، حتماً باید به تحلیل بازار، مدیریت ریسک، و مطالعه منابع مالی و سرمایهگذاری بپردازید و تصمیمگیریهای خود را بر اساس اطلاعات کامل و برنامه مشخصی انجام دهید.
- اعتماد به نفس بی جا: افراد بسیاری، به طور بیجا به خود اعتماد دارند و فکر میکنند که در مورد فعالیتهای بازار سرمایه اطلاعات کافی دارند، در حالی که واقعیت اینگونه نیست. گاهی اوقات، آنچه انسان نمیداند، او را احمق نمیسازد؛ بلکه آنچه او فکر میکند میداند، در واقع نمیداند و او را به احمقی میکشاند. به همین دلیل، بسیاری از افراد سرمایهگذاری میکنند، بدون اینکه دانش کافی درباره پیامدهای تصمیماتشان داشته باشند. این مانند سفر به یک مقصدی است که هرگز به آنجا سفر نکردهاید، بدون اینکه نقشه راه یا راهنما را با خود داشته باشید.عدم آموزش علمی در زمینه مالی، باعث شده که بیشتر سرمایهگذاران تصمیمات خود را بر اساس دانش عام در جامعه اتخاذ کنند. این دانش، مجموعه ایدهها و نظراتی است که در جامعه تبقی مانده و پذیرفته شدهاند و دیگر کسی سؤالی درباره آن نمیکند. متأسفانه، اغلب آنچه به عنوان دانش عام در مورد سرمایهگذاری وجود دارد، نادرست است. به همین دلیل، سرمایهگذاران تصمیماتی اتخاذ میکنند که نتایج نامطلوبی را به همراه دارد و به فاجعه منجر میشود.
-
نداشتن صبر: ما در یک گروه از دوستان تحلیلی برای یک سهم انجام دادیم. هر فرد از روش خودش استفاده کرد و در نهایت نتایج را با یکدیگر مقایسه کردیم. نتیجه نهایی این بود که باید سهم را بخریم. اما پس از چند روز، قیمت سهم منفی شد و بعد از آن شروع به رشد کرد. مدتی بعد متوجه شدیم که یکی از دوستانمان در ابتدایین روزهای منفی سهم را فروخته بود و از انتخاب خود پشیمان بود. در همان روز سهم را دوباره خرید. روز بعد، برای سهم صف فروش شکل گرفت و دوست ما دوباره سهم را فروخت. از روز بعد، صف خرید برای سهم شکل گرفت تا به حال.
متوجه شدیم که بسیاری از افرادی که تحلیل میکنند، درست تحلیل میکنند، اما به تحلیل خود اعتماد کافی ندارند و به تحقق پیشبینیهایشان صبر نمیکنند.
به عبارتی که وارن بافت گفته است، موفقیت در بازار سرمایه نیازمند هوش زیادی نیست، اما صبر زیادی میطلبد. عدم صبر و عدم پایبندی به تحلیل، یکی از اشتباهات رایج در بازار سرمایه است.
- انتظار نامعقول: به طور متداول، در زمان حباب قیمتها در بازار سرمایه، مشاهده میشود که بسیاری از سرمایهگذاران صبر خود را از دست میدهند و ریسک بیش از حد را به جا میآورند. داشتن دید بلندمدت نسبت به سرمایهگذاری انجام شده بسیار اهمیت دارد. سرمایهگذار نباید اجازه دهد عوامل بیرونی تصمیمگیری او را تحت تأثیر قرار دهند و باعث شوند در زمان نامناسب استراتژی خود را تغییر دهد. همواره میتوان با مقایسه عملکرد پرتفوی مورد نظر با شاخصهای پایه، به انتظاری معقول دست یافت.
-
سادهسازی بیش از حد: در گروههای تلگرامی و واتساپی، بسیاری از افراد در مورد سهامی صحبت میکنند. اغلب مکالمات به این شکل است:
– “شمثال” را بخرید، قیمت هر سهمش از یک تیتاپ کمتر است.
– دیروز تلویزیون گفت قیمت ارز کاهش پیدا میکند، این یعنی قرار است ارز گران شود، “خفلان” را بخرید.
– میتواند قرمز گران شود ولی آبی قیمتش همین باقی بماند؟ آبی الان زیرخاکی است!
– این تحلیلها همه اشتباه هستند. مثلاً ممکن است به یکی از محصولات یک شرکت علاقه داشته باشید و بر این اساس فکر کنید سهمش هم حتماً خوب است.اما همیشه اینطور نیست. به عنوان مثال، شرکت تویوتا محصولات باکیفیتی تولید میکند و خدمات پس از فروش خوبی ارائه میدهد. اما سهام آن به طور قابل توجهی سوددهی نکرده است.
در واقع، این دیالوگها و تحلیلها اغلب غلط است و تصمیمات سرمایهگذاری را بر اساس اطلاعات نادرست و غیرحرفهای میگیرند. برای سرمایهگذاری موفق، نیاز است به تحلیل دقیق و عمیق، استفاده از روشهای تحلیلی حرفهای و به دست آوردن اطلاعات موثق و قابل اعتماد. همچنین، باید در نظر داشت که علاقه به یک محصول یا شرکت، به تنهایی کافی نیست و باید بر اساس تحلیلهای اقتصادی و مالی به تصمیم گیری بپردازید.
-
شیرجه در بورس: واجب است که هنگام سرمایهگذاری در بورس، مقداری پول را در نظر بگیرید که در آینده نیاز مبرمی به آن نداشته باشید. به عنوان مثال، سرمایهگذاری در بورس با هدف پرداخت اجاره خانه با سود حاصل از آن، تصمیمی مناسب نیست. همچنین، فروش ماشین و خانه خود، قرض گرفتن یا با وام سهام خرید کردن، نیز تصمیمات مناسبی نمیباشند.
مهم است که بتوانید با آرامش اقدامات منفی را در انتظار روزهای مثبت تحمل کنید، در صورت لزوم پرتفوی خود را تغییر دهید و اگر با صف فروش مواجه شدید، زندگی شما به هم نخورد.
به عنوان مثال، یک صاحب فروشگاه نمیآید خانه و زندگی خود را بفروشد، از دیگران قرض نگیرد و خود را در مشکلات مالی قرار دهد تا کالاهای فروشگاه را تامین کند. در این صورت، حتی با رکود کوتاهی در بازار، وضعیت او بهبود نمییابد و به سختی متحمل میشود. در نزدیکی تاریخ سررسید پرداخت بدهی، مجبور به فروش داراییهایش میشود و با ضرر بزرگی مجبور به بستن فروشگاه میشود.
اگر شما سرمایهگذار تازهکار هستید، با مقدار کمی پول شروع کنید و به تدریج تجربه کسب کنید.
- ناآگاهی از قدرت واقعی تحمل ریسک در معاملات سرمایهگذاری: اولین نکتهای که هر سرمایهگذار مبتدی باید بداند، این است که سرمایهگذاری بدون ریسک وجود ندارد. تمام سرمایهگذاریها همراه با ریسک هستند و درصد آن متفاوت است که عوامل زیادی این درصد را تحت تأثیر قرار میدهند. برخی از این عوامل عبارتند از سن فرد، خصوصیات اخلاقی، تجربه سرمایهگذاری، هدف سرمایهگذاری و شرایط مالی فرد.ناآگاهی از قدرت واقعی تحمل ریسک میتواند به مشکلاتی در سرمایهگذاری منجر شود. این ناآگاهی ممکن است باعث اتخاذ تصمیمات ناصحیح، عجولانه یا غیرمتعادل شود که در نتیجه ممکن است ضررهای زیادی را به همراه داشته باشد.برای مثال، یک سرمایهگذار مبتدی که ناآگاهی کافی در مورد تحمل ریسک ندارد، ممکن است در معاملات خود بیش از حد پرخطر عمل کند و به صورت نادرست بازار را تحلیل کند. این میتواند منجر به انجام معاملات بیرویه، بدون تحقیق و بررسی دقیق شرایط بازار و مخاطرات مربوطه شود. این نوع رفتارها ممکن است به خسارت و سودزایی ناپایدار منجر شوند و به نوعی معاملات روزنامهخوانی تبدیل شوند که تحمل ریسک صحیح را نشان نمیدهند.
- پرداخت بیش از اندازه هزینه و کارمزد برای خرید و فروش: یک سرمایهگذار مبتدی (Beginner Investor) باید قبل از گشایش حساب در کارگزاری و دریافت کد بورسی، هزینههای مربوط به انجام معاملات را به درستی در نظر بگیرد. این هزینهها شامل هزینههای مدیریت پرتفوی، کارمزد پرتفوی و کارمزد معاملات میشوند. عدم لحاظ کردن این هزینهها گاهاً باعث ایجاد خطاهایی میشود و ممکن است سرمایهگذار مبتدی با مشکلاتی مواجه شود.
- زیر و رو کردن سرمایهگذاریهای انجام شده: یک سرمایهگذار مبتدی یا حرفهای، با کمترین حرکت سرمایهگذاریهای خود، میتواند از خطاها جلوگیری کند و در نتیجه سود بیشتری را بدست آورد. مطالعههایی که توسط دو استاد دانشگاه کالیفرنیا بر روی بیش از ۶۴ هزار سرمایهگذار از یک موسسه بزرگ کارگزاری در بازه زمانی ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۶ انجام شد، نشان میدهد که ۱۷ درصد سود سالانه این سرمایهگذاران را نشان میدهد.این مطالعه نشان میدهد که افراد بدون در نظر گرفتن هزینههای معاملات، سودی حدود ۷۰ درصد بالاتر از میانگین بازار سرمایهگذاری داشتهاند. اما هنگامی که هزینههای معاملات محاسبه میشود، سود حاصل از آنها حدود ۱ درصد پایینتر از میانگین بازار بوده است. این نشان میدهد که برای یک سرمایهگذار، رویکرد خرید و نگهداری سهم بهتر از خرید و فروش مکرر آن است. زیر و رو کردن معاملات ممکن است به خطاهایی که در سرمایهگذاری رخ میدهد، منجر شود.بنابراین، مطالعه و آموزش مناسب در زمینه سرمایهگذاری، اداره مناسب پرتفوی و تمرکز بر روشهایی مانند خرید و نگهداری میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا از سود بیشتری بهرهبرداری کنند و خطاهای متداول را کاهش دهند.
۲-نتیجه گیری
در این مقاله به بحث در مورد انواع خطاها و اشتباهات رایج در سرمایهگذاری پرداختیم. هر سرمایهگذار در دوران سرمایهگذاری خود ممکن است اشتباهات زیادی انجام دهد، اما نکته مهم این است که تعداد اشتباهات نباید تاکید اصلی باشد، بلکه تکرار اشتباهات است.
تفاوت اصلی بین سرمایهگذاران موفق و سرمایهگذاران مبتدی در این است که سرمایهگذاران موفق ممکن است چندین بار اشتباه کنند، اما از هر اشتباه درس میگیرند و آن را تکرار نمیکنند. به عبارت دیگر، آنها از تجربیات خود استفاده میکنند و از اشتباهات گذشتهی خود درس میبرند. اما سرمایهگذاران مبتدی ممکن است یک اشتباه را چندین بار تکرار کنند، بدون اینکه از آن درس بگیرند.
بنابراین، اینکه سرمایهگذار موفق یا مبتدی باشید، وابسته به تعداد اشتباهات نیست، بلکه وابسته به تعداد تکرار اشتباهات و یادگیری از آنهاست. اگر بتوانید از تجربیات و آموختههای سرمایهگذاران موفق استفاده کنید و از اشتباهات خود درس بگیرید، میتوانید به سرمایهگذاری موفق برسید.
دیدگاه کاربران
بدون دیدگاه