صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF): ابزاری کارآمد برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام

۱. صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) چیست؟

آموزش رایگان بورس

همین الان با وارد کردن اطلاعات خود در فرم، دوره آموزش بورس را به صورت رایگان دریافت نمایید.

رمز عبور موقت همان شماره موبایل خواهد بود

ثبت نام فوری و دریافت دوره رایگان

تاریخچه پیدایش صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)

سرمایه‌گذاری در صندوق ETF برای چه سرمایه گذارانی مناسب است؟

تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک

صندوق‌های ETF، ساختاری مشابه صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک دارند، صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک، فقط در پایان روز و پس از محاسبه NAV می‌توان آن‌ها را خریدوفروش کرد، اما سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای صندوق‌های ETF را در طول روز معامله کنند و از مزیت نقدشوندگی سریعتر آن نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک بهره‌مند شوند.

همچنین، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF می‌تواند مزیت مالیاتی بالقوه‌ای را برای سرمایه‌گذاران به دنبال داشته باشد. این صندوق‌ها، به‌نوعی کم‌هزینه‌تر هستند، زیرا هزینه‌های مدیریتی و سایر هزینه‌هایی که برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ایجاد می‌شود، در صندوق‌های ETF کمتر است.

۲. انواع صندوق های etf در بورس

ETF یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس، انواع مختلفی دارد و در بازارهای مالی جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر چند مورد از این صندوق‌های قابل معامله در بورس را نام می‌بریم:

1. صندوق های etf با درآمد ثابت:

   صندوق‌های ETF شامل انواع مختلفی از صندوق‌های قابل معامله در بورس هستند. از جمله این صندوق‌ها، صندوق درآمد ثابت نیز می‌باشد که از اوراق درآمد ثابت تشکیل شده است. این نوع صندوق‌ها یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک بوده و مناسب کسانی است که پرتفوی بدون ریسکی برای خود چیده‌اند. حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌های این صندوق‌ها از اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه تشکیل شده است. با توجه به نیاز و انتظار سرمایه‌گذار، می‌توان نوع مناسبی از صندوق درآمد ثابت را انتخاب کرد.
2. صندوق های etf سهامی:

   صندوق سهامی قابل معامله در بورس، یکی از انواع صندوق‌های ETF است که پرتفویی از سهام با تعداد و وزن بالا دارد. ریسک این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های درآمد ثابت بیشتر بوده و با توجه به این ریسک، میزان بازدهی آن‌ها نیز بالاتر است. در صندوق‌های سهامی قابل معامله در بورس، حداقل ۷۰ درصد دارایی‌ها از سهام تشکیل شده است.
3. صندوق های etf مختلط:

   صندوق مختلط، ترکیبی از دو نوع صندوق قبلی است. به عبارت دیگر، حداقل ۴۰ درصد از دارایی‌های این صندوق از سهام و حداقل ۴۰ درصد از آن‌ها از اوراق با درآمد ثابت تشکیل شده‌اند. بقیه یعنی ۲۰ درصد باقی‌مانده، توسط مدیر صندوق از بین سهام یا اوراق انتخاب می‌شود.
4. صندوق های etf جسورانه:

   صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، یک نوع صندوق قابل معامله هستند که به منظور حمایت از رشد و توسعه طرح‌های نوآورانه و کسب و کارهای نوپا، از طریق جذب سرمایه از سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی، منابع مالی لازم را فراهم می‌آورند. این صندوق‌ها به عنوان حلقه اتصال میان طرح‌های نوآورانه و سرمایه‌گذاران عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها، بر روی استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوپا تمرکز دارد و برای افرادی که دید بلندمدت برای سرمایه‌گذاری و ریسک‌پذیری بالا دارند، مناسب است.
5. صندوق های etf دولتی:

   صندوق‌های ETF دولتی، نوعی از صندوق‌های سهامی قابل معامله در بورس هستند که تمام دارایی آن‌ها از سهام یک صنعت تشکیل شده است. دو نمونه از این صندوق‌ها، دارایی خود را از سهام بانک‌ها و پالایشی‌ها تشکیل داده‌اند. در واقع، دولت برای فروش سهام خود در این شرکت‌ها از این صندوق‌ها استفاده کرده است.

تفاوت ETF با سایر صندوق‌های سرمایه گذاری

تفاوت ETF با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در چند نکته مهم قابل توجه است:

• مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله، ETF نیز در بورس معامله می‌شود و قابل خرید و فروش است. با این حال، ETF از نظر ساختاری با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری تفاوت دارد.
• ETF به عنوان صندوقی باز (open-ended) شناخته می‌شود، به این معنا که تعداد واحدهای آن قابل تغییر است و می‌تواند با درخواست سرمایه‌گذاران افزایش یا کاهش یابد.
• ETF دارای هزینه‌های کمتری نسبت به سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌باشد، به دلیل کاهش هزینه‌های حفظ و نگهداری دارایی‌ها و عدم نیاز به ایجاد مدیریت جداگانه برای صندوق.
• ETF قابلیت تنوع بیشتری در سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مختلف را فراهم می‌کند، به دلیل اینکه می‌تواند در صندوق‌های مختلف و به تعداد بیشتری سرمایه‌گذاری کند.
• ETF دارای سطح شفافیت بیشتری است، به دلیل اینکه قیمت واحدهای آن در طول روز به صورت زنده و در بازار معاملاتی قابل دسترسی است.

پکیج جامع آموزش بورس

stock exchange یا bourse، بورسی است که در آن کارگذاران سهام و معامله گران می توانند اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی را خرید و فروش کنند. بورس به دو دسته طبقه بندی می شود: بورس کالا و بورس اوراق بهادار. در این پکیج جامع آموزش بورس ، بازار بورس و اصطلاحات آن معرفی شده و نحوه سرمایه گذاری ...

%70 تخفیف

5.000.000 تومان

1.500.000 تومان

بررسی و خرید دوره

۳. روش سرمایه گذاری در صندوق ETF

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله یا ETF، به عنوان یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری محبوب در بورس شناخته می‌شوند. روش سرمایه گذاری در صندوق ETF نیز به سادگی انجام می‌شود.

اولین قدم برای سرمایه‌گذاری در یک صندوق ETF، خرید واحد یا سهم ETF است. برای این منظور، می‌توانید به روش‌های مختلفی مانند خرید از طریق بروکر آنلاین، خرید از طریق بانک یا مشاور سرمایه‌گذاری خود اقدام کنید. بعد از خرید واحدهای ETF، می‌توانید آن‌ها را نگه داری کنید و از افزایش قیمت آن‌ها بهره‌مند شوید یا آن‌ها را به قیمت بالاتر از خرید فروخته و سود کسب کنید.

اگرچه سرمایه‌گذاری در صندوق ETF نسبتاً ساده است، اما باید توجه داشت که برای بهره‌مندی کامل از این ابزار سرمایه‌گذاری، باید قبل از سرمایه‌گذاری، مطالعه کافی درباره شرکت‌ها و صنایعی که درون صندوق قرار دارند، صورت گیرد. همچنین باید به ریسک‌های موجود در سرمایه‌گذاری در بازار سهام توجه کرد و قبل از سرمایه‌گذاری، به مشاوره مالی حرفه‌ای رجوع کرد.

نحوه خرید صندوق ETF و فروش آنها

در این قسمت به بررسی نحوه خرید صندوق ETF و سرمایه گذاری در این صندوق پرداختیم. در بخش بعد با ویژگی های صندوق سرمایه گذاری ETF آشنا می شویم.

۴. ویژگی های صندوق سرمایه گذاری ETF

صندوق‌های قابل معامله یا ETF، دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• قابلیت معامله در بورس: ETF ها در بورس‌ها قابل معامله هستند و سرمایه گذاران می توانند در هر زمان که بخواهند، با خرید و فروش آنها، به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه مشارکت کنند.
• تنوع در سبد سرمایه‌گذاری: ETFها دارای سبدهای سرمایه‌گذاری متنوعی هستند و از مزیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری با نماد خاص برخوردارند.
• هزینه کم: به دلیل عدم نیاز به مدیریت فعال، هزینه‌های مرتبط با ETFها کمتر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با نماد خاص هستند.
• شفافیت بالا: اطلاعات مربوط به سبد سرمایه‌گذاری ETFها در دسترس عمومی است و سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی این اطلاعات را بررسی کنند.
• قابلیت تقسیم درصد سهم: ETFها به عنوان یک نوع سرمایه‌گذاری جمعی، به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا با سرمایه کمتر، به سبدهای سرمایه‌گذاری متنوع دسترسی داشته باشند.
• 6مقاومت در برابر نوسانات: به دلیل تنوع در سبد سرمایه‌گذاری، ETFها نسبت به سایر نوع سرمایه‌گذاری مقاومت بهتری در برابر نوسانات بازار دارند.
• قابلیت استفاده برای معاملات کوتاه مدت: سرمایه گذاران می‌توانند ETFها را برای معاملات کوتاه مدت و استفاده از تغییرات قیمت در بازار بهره ببرند.

حال که با ویژگی های صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله آشنا شدیم، مزایای صندوق ETF و همچنین معایب این صندوق ها را بررسی می کنیم.

۵. مزایا و معایب صندوق‌ قابل معامله

مزایای صندوق قابل معامله (ETF) عبارتند از:

1. تنوع: ETF ها به سرمایه‌گذاران امکان دسترسی به تنوع وسیعی از دارایی‌ها از جمله سهام، سند‌های بدهی و کالاها را می‌دهند.
2. قابلیت معامله آسان: یکی دیگر از مزایای صندوق ETF قابلیت معامله آسان این صندوق هاست. ETF ها همانند سهام قابل خرید و فروش در بازار سرمایه هستند. این به سرمایه‌گذاران امکان معامله با ETF در زمان و به شکلی که بهترین نتیجه را می‌دهد را می‌دهد.
3. هزینه کمتر: ETF ها در مقایسه با صندوق‌های سرمایه گذاری مدارک بدهی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جمعی هزینه کمتری دارند. برخی ETF ها حتی هزینه نگهداری (expense ratio) کمتر از ۰.۱۰ درصد دارند.
4. شفافیت: برخلاف بعضی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری جمعی، ETF ها به سرمایه‌گذاران اطلاعاتی درباره دارایی‌های داخلی خود، مانند دارایی‌هایی که دارایی‌های ETF مشتق شده از آن‌ها هستند و نسبت هر دارایی در ETF، ارائه می‌دهند.
5. محاسبه NAV آنی: در معمولاً، ارزش خالص دارایی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) برای روز کاری بعد محاسبه می‌شود و برای خرید یک واحد سرمایه‌گذاری در آن، قیمت فردا باید محاسبه شود. اما در مورد ETF، میزان NAV آن هر دو دقیقه یک بار محاسبه می‌شود و به راحتی می‌توان قیمت هر واحد را به صورت آنلاین مشاهده و خریداری کرد. این ویژگی، امکان خرید و فروش ETF را به راحتی و با توجه به اطلاعات جدید فراهم می‌کند و برای سرمایه‌گذاران، به دلیل کاهش ریسک ناشی از عدم دسترسی به اطلاعات به موقع، جذاب است.
6. معافیت مالیاتی: به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی، طبق قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری ETF از مالیات معاف است. صندوق های قابل معامله، برای خرید و فروش این واحدهای سرمایه‌گذاری، هیچ مبلغی به جز کارمزد خرید و فروش دریافت نمی‌شود.
7. پورتفوی کم‌ریسک: یکی دیگر از مزایای صندوق قابل معامله این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید و فروش واحدهای صندوق، به صورت آسان و با کمترین هزینه، در انواع دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کنند. برای مثال، با خرید واحدهای یک صندوق ETF که در آن دارایی‌های مختلفی مانند سهام، اوراق قرضه، طلا و … وجود دارد، سرمایه‌گذاران می‌توانند به صورت گسترده در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری کنند و به دلیل داشتن پورتفوی متنوع، ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند. همچنین در مقایسه با خرید سهام شرکت‌های تک‌منبع، خرید واحدهای یک صندوق ETF می‌تواند هزینه‌های کمتری را برای سرمایه‌گذار داشته باشد.

صندوق‌های قابل معامله یا ETF ها، علاوه بر مزایایی که به آن‌ها اشاره شد، معایبی هم دارند که باید در نظر گرفته شوند:

1. پیچیدگی: برخی ETF ها دارایی‌های پیچیده و سرمایه‌گذاری‌های مشتقه مانند آتی، گزینه و سواپ فیوچر هستند. این نوع ETF ها برای سرمایه‌گذاران عادی بسیار پیچیده هستند و ممکن است برای بسیاری از سرمایه‌گذاران دشوار باشد تا با ریسک‌های مربوط به آن‌ها آشنا شوند.
2. کارمزد بالا: هر ETF هزینه‌های خود را دارد، از جمله کارمزد مدیریت، کارمزد خرید و فروش، کارمزد بروزرسانی و … این هزینه‌ها ممکن است در برخی از ETF ها بسیار بالا باشد و باعث کاهش بازدهی سرمایه‌گذاری شوند.
3. تنوع کم: برخی ETF ها تنها در بازارهای محدودی مانند بورس کشور خاصی معامله می‌شوند، به علاوه پوشش یا تنوع محدودی ارائه می‌دهند. بنابراین، سرمایه‌گذارانی که به دنبال تنوع بیشتر هستند ممکن است با مشکل مواجه شوند.
4. تلاش برای پیگیری شاخص: ETF ها قراردادهایی را برای پیگیری شاخص‌های سرمایه‌ای مختلف امضا می‌کنند. در برخی موارد، پیگیری دقیق این شاخص‌ها برای مدیران ETF ها مشکل و پرهزینه خواهد بود. این مسئله ممکن است باعث اختلاف نوسانات ETF با نوسانات واقعی بازار شود.

۶. صندوق های ETF دولتی

انواع صندوق های سرمایه‌گذاری ETF دولتی

صندوق واسطه‌گری مالی یکم

صندوق پالایشگاهی

صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله پالایشگاهی یکی دیگر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی در بورس اوراق بهادار است که در سال ۱۳۹۹ به بازار عرضه شد. هدف از ایجاد این صندوق، فراهم کردن فرصت سرمایه‌گذاری در صنعت پالایشگاهی به عنوان یکی از بخش‌های حیاتی اقتصادی کشور بود.

سهام این صندوق شامل سهام پالایشگاه‌های تبریز، اصفهان، بندرعباس و تهران بود که به وسیله سهام صندوق به فروش گذاشته شدند. این صندوق با نماد دارا پالایش در بازار عرضه شده و برای سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به دستیابی به سهام پالایشگاه‌های دولتی به‌عنوان یک سبد سرمایه‌ای جذاب محسوب می‌شود. به‌طور کلی، این صندوق یکی از راه‌های دسترسی به سهام صنایع پالایشی کشور برای عموم مردم است.

صندوق خودرویی و فلزی

صندوق خودرویی و فلزی یکی از صندوق های ETF دولتی است که در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شده است. این صندوق شامل سهام شرکت‌های خودرویی مانند سایپا و ایران خودرو، و شرکت‌های فلزی مانند فولاد مبارکه و صنایع ملی مس ایران می باشد.

هدف از تشکیل این صندوق، علاوه بر عرضه سهام دولتی در بورس، ایجاد تنوع در سبد سهام معاملاتی و همچنین جذب سرمایه گذارانی است که به دنبال سوددهی از طریق سرمایه گذاری در صنایع خودرویی و فلزی هستند. همچنین این صندوق می تواند به عنوان یکی از ابزارهای دولتی برای جذب سرمایه خارجی نیز مورد استفاده قرار گیرد.

سهام این صندوق با نماد “دارایا” در بازار قابل معامله است و در سبد سهام آن، سهام شرکت‌های خودرویی و فلزی دولتی به ترتیب سهم برداری در بازار سرمایه جای دارند. به عنوان مثال، سهام سایپا، ایران خودرو، فولاد مبارکه و صنایع ملی مس ایران از جمله سهامی هستند که در سبد سهام این صندوق قرار دارند.

۷. بررسی ریسک‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) همانند سایر ابزارهای سرمایه‌گذاری، دارای ریسک‌های خاص خود هستند. در ادامه به برخی از ریسک‌هایی که ممکن است در صندوق‌های ETF وجود داشته باشد، اشاره خواهیم کرد:

• ریسک بازار: قیمت سهام در بازار سرمایه دارای نوسانات و تغییرات قابل توجهی هستند که می‌تواند باعث افت و صعود قیمت سهام شود.
• ریسک توسعه صندوق: در برخی موارد، صندوق‌های ETF قبل از تحقق هدف خود، بسته شده و در صورتی که این صندوق‌ها به دلیل عدم جذب سرمایه کافی بسته شوند، سرمایه‌گذاران ممکن است دچار ضرر شوند.
• ریسک ناشی از هزینه‌های صندوق: بعضی از صندوق‌های ETF دارای هزینه‌های مختلفی هستند که می‌تواند سود سرمایه‌گذار را کاهش دهد. هزینه‌هایی مانند کارمزد مدیریت، کارمزد خرید و فروش و هزینه‌های تحلیلی می‌تواند بر سود سرمایه‌گذاران تأثیر بگذارد.
• ریسک قیمتی: ریسک قیمتی در ETF به دلیل تحرک قیمت دارایی‌هایی که ETF آن‌ها را در بر دارد، وجود دارد. برای مثال، اگر ETF شامل سهام شرکت‌های فولادی باشد، تحرکات در بازار فولاد می‌تواند قیمت ETF را تحت تأثیر قرار دهد.
• ریسک شرکتی: در صورتی که ETF شامل سهام شرکت‌های خاصی باشد، ریسک شرکتی وجود دارد که ممکن است به دلیل عملکرد نامطلوب شرکت‌های درون ETF تأثیرات منفی بر روی عملکرد کلی ETF داشته باشد.
• ریسک نقدینگی: ETF ممکن است به دلیل نبود محل نقدینگی کافی یا کمبود درخواست خرید و فروش در بازار قابل معامله، در برخی زمان‌ها دچار مشکلات نقدینگی شود.

۸. نتیجه گیری

در این مطلب به بررسی صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس یا ETF (Exchange Traded Fund) پرداختیم و مزایای صندوق قابل معامله را بیان کردیم.

صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) ابزار سرمایه گذاری محبوبی در بین سرمایه گذاران هستند. این صندوق ها از مجموعه اوراق بهادار و سهام شرکت‌های مختلف تشکیل شده اند و در بورس قابل خرید و فروش هستند. این صندوق ها باعث کاهش ریسک سرمایه گذاری هستند، زیرا برای سرمایه گذاران امکان دسترسی به سهام شرکت‌ها بصورت مستقیم وجود ندارد، اما با خرید سهام این صندوق ها، امکان سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف بازار سهام وجود دارد.

با این حال، سرمایه گذاران باید به ریسک های مربوط به هر صندوق سرمایه گذاری ETF توجه کنند. ریسک های مربوط به این صندوق ها شامل ریسک‌های بازار، ریسک ناشی از تغییرات نرخ ارز، ریسک مالیاتی و ریسک مربوط به عملکرد صندوق ETF در برابر عملکرد بازار می باشد.

به هر حال، سرمایه گذاری در صندوق های ETF به دلیل شفافیت و قابلیت دسترسی به بازار سهام، به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری محبوب در بین سرمایه‌گذاران محسوب می‌شوند. همچنین، قبل از سرمایه‌گذاری در هر صندوق ETF، اطلاعات مربوط به آن باید به‌طور کامل درک شود و به مقایسه آن با صندوق های دیگر پرداخته شود.