شاخص vix چیست؟
تاریخ انتشار : اردیبهشت ۶, ۱۴۰۲ تاریخ به روز رسانی : دی ۲۴, ۱۴۰۲ نویسنده : ریحانه مسافر زمان مورد نیاز مطالعه : 12 دقیقه تعداد بازدید : 369 بازدیدآشنایی با بازارهای مالی و استفاده از تحلیل‌های مختلف برای پیش‌بینی آینده قیمت در آن‌ها، یکی از الزامات مهم برای فعالیت در این بازارهاست. بازارهای مالی تحت تاثیر عوامل متعددی هستند که این عوامل برخی از اوقات می‌توانند نوسان‌های شدیدی را ایجاد کنند. پیش‌بینی این نوسان‌ها و به طور کلی قیمت‌های آتی سهام و دارایی‌های مالی، به افراد برای کنترل و نگهداری سرمایه کمک می‌کند. شاخص‌های بسیاری برای پیش‌بینی وجود دارد که یکی از آن‌ها شاخص VIX است که در این مقاله به این موضوع میپردازیم که شاخص vix چیست؟ و چگونه محاسبه می شود؟ و نقش شاخص vix در بازارهای مالی (شاخص vix در بازار سهام، شاخص vix فارکس و شاخص vix در کریپتو) را بیان میکنیم.
آموزش رایگان بورس
همین الان با وارد کردن اطلاعات خود در فرم، دوره آموزش بورس را به صورت رایگان دریافت نمایید.
۱. شاخص vix چیست؟
شاخص VIX یا “شاخص نوسان قیمتی”، یکی از مهمترین و شناخته‌شده‌ترین شاخص‌ها در بازارهای مالی جهانی است. این شاخص توسط بورس آمریکا در سال 1993 معرفی شد و در واقع به تخمین نوسانات آینده بازار اوراق بهادار مرتبط با شاخص S&P 500 می‌پردازد. نام “VIX” مخفف “Volatility Index” یا شاخص نوسان قیمتی است و به عنوان “شاخص ترس” نیز شناخته می‌شود. وظیفه اصلی این شاخص، اندازه‌گیری توقعات نوسانات قیمتی در بازار سهام در آینده است.
شاخص VIX با تحلیل معاملات انجام‌شده روی اختیارات خرید و فروش شاخص S&P 500 برای بازه زمانی ۳۰ روز آتی، پیش‌بینی می‌کند که چقدر تقریباً قیمت‌ها در بازار سهام در آینده ممکن است تغییر کنند. این شاخص وقتی ارزش بالاتری دارد که توقعات نوسانات بازار افزایش یابد، به‌عبارت دیگر وقتی که ترس و نگرانی‌ها در بازار افزایش یابند. از این رو، شاخص ترس VIX به‌عنوان یک نشان‌دهنده‌ی هیجان و ترس بازار شناخته می‌شود.
استفاده از شاخص VIX بسیار گسترده است. سرمایه‌گذاران، تحلیل‌گران و مدیران سبدهای سرمایه‌گذاری از این شاخص به‌منظور ارزیابی و پیش‌بینی ریسک‌های موجود در بازار و همچنین تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری خود استفاده می‌کنند. در واقع، شاخص VIX به عنوان یک ابزار تحلیلی برای سنجش هیجانات و ترس بازار، نقش بسیار مهمی در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند.
معمولاً ارزش شاخص VIX به صورت درصدی ارائه می‌شود. ارزش‌های پایین‌تر نشان‌دهنده‌ی استوایی و آرامش در بازار است، در حالی‌که ارزش‌های بالاتر به معنی افزایش هیجان و ترس در بازار می‌باشند. این شاخص به‌عنوان یک ابزار پیش‌بینی نوسانات بازار و تصمیم‌گیری‌های مالی در آینده برای سرمایه‌گذاران بسیار اهمیت دارد.
تاریخچه شاخص VIX
شاخص ترس vix یکی از مهمترین شاخص‌ها در دنیای مالی است که به نمایندگی از نوسانات و ریسک بازار عمل می‌کند. تاریخچه ایجاد و توسعه این شاخص به سال‌ها پیش برمیگردد و می‌توان تاریخچه شاخص vix را به دستاوردهایی در زمینه مالی و مشتقه برگرداند.
در اوایل دهه 90 میلادی، هیئت بورس شیکاگو (CBOE) تصمیم به ایجاد یک شاخص برای اندازه‌گیری توقعات نوسانات بازار اوراق بهادار کرد. این تصمیم در زمانی اتخاذ شد که بازار مشتقه به توسعه و رشد خود ادامه می‌داد و نیاز به ابزارهایی برای مدیریت و تجزیه‌تحلیل ریسک و نوسانات بازار احساس می‌شد.
شاخص VIX به عنوان پاسخی به این نیازها شکل گرفت. ابتدا با تحلیل معاملات اختیارات خرید و فروش بر روی شاخص S&P 500، این شاخص برای اندازه‌گیری نوسانات بازار آتی ارزیابی می‌شد. بازار مشتقه در آن زمان هنوز در مراحل اولیه‌ای از توسعه بود و شاخص VIX به عنوان یک ابزار جدید به بازار معرفی شد.
در ادامه، با توسعه بازار مشتقه و گسترش انواع معاملات مشتقه، شاخص VIX نیز تغییراتی کرد. به منظور بهبود دقت و تاثیرگذاری، از معاملات بیشتری از شاخص S&P 500 در محاسبه این شاخص استفاده شد. این تغییرات به شاخص VIX امکان می‌دهد تا توقعات سهامداران دربارهٔ نوسانات بازار آینده را با دقت بیشتری تبیین کند.
همچنین، با توسعه ابزارهای مالی و رشد بازارهای مشتقه، شاخص VIX به یکی از مهمترین معیارها در بازارهای مالی تبدیل شد. از این شاخص برای ارزیابی ریسک، تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری، و تجزیه‌تحلیل بازار دربارهٔ نوسانات و وضعیت بازار استفاده می‌شود. همچنین، توانایی شاخص VIX در مدیریت ریسک و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک در بازارهای مالی آن را به یکی از ابزارهای مهم و اساسی برای سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران تبدیل کرده است.
۲. نقش شاخص VIX در بازارهای مالی
شاخص VIX (شاخص نوسانات بازار) در بازارهای مالی نقش مهمی دارد و به عنوان یک ابزار تحلیلی برای اندازه‌گیری و پیش‌بینی نوسانات بازار استفاده می‌شود. این شاخص اطلاعات مفیدی را درباره ترس های سرمایه گذاران نسبت به آینده بازار ارائه می‌دهد و می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران کمک کند. در ادامه به بررسی نقش شاخص vix در بازار سهام، فارکس و ارز دیجیتال می پردازیم.
شاخص vix در بازار سهام
شاخص VIX در واقع تجزیه و تحلیل نوسانات بازار و درجه ترس و نگرانی سهامداران از نوسانات آینده را به ما می‌رساند. این شاخص به‌عنوان یک نماینده از همین ترس و نگرانی به عنوان یکی از ابزارهای مهم در بازار سهام استفاده می‌شود. افزایش مقدار شاخص VIX نشان‌دهنده افزایش ترس و نگرانی سهامداران از نوسانات آینده است که می‌تواند به افزایش نوسانات بازار و حتی کاهش قیمت‌ها منجر شود.
همچنین، این شاخص به ما اطلاعات مهمی درباره وضعیت بازار می‌دهد. هنگامی که شاخص vix در بازار سهام به پایین‌ترین مقدار خود می‌رسد، این می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که بازار به نقطه اوج خود رسیده است و احتمال ریزش قیمت‌ها و نوسانات بیشتر وجود دارد. از طرفی، وقتی که مقدار VIX بالا است، این به این معنی است که ترس و نگرانی سهامداران از نوسانات بازار افزایش یافته است و این می‌تواند به آغاز یک دوره نزولی در بازار یا حداقل تغییرات قابل توجه در قیمت‌ها اشاره کند.
محدوده‌هایی که سهام داران برای شاخص VIX در نظر می‌گیرند به شکل زیر است:
- کمتر از ۱۲ به معنی ریسک پایینی از آینده است.
- بین ۱۲ تا ۲۰ به معنی ریسک متعادل از آینده است.
- بالای ۲۰ به معنی ریسک زیاد است و نشان می دهد سهامداران نسبت به آینده خوش‌بین نیستند.
بنابراین، شاخص ترس vix به عنوان یک ابزار تحلیلی مهم در بازار سهام به سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران کمک می‌کند تا اطلاعات ارزشمندی از وضعیت بازار و ترند نوسانات آینده را دریافت کنند. این اطلاعات می‌تواند به آن‌ها در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک کمک کند.
شاخص vix فارکس
شاخص VIX (شاخص نوسانات بازار) که ابتدا برای اندازه‌گیری نوسانات در بازار سهام طراحی شده است، در حوزه فارکس (بازار ارز) نیز کاربرد دارد. این شاخص در بازارهای ارز به نام “شاخص VIX فارکس” یا به طور عمومی “شاخص ترس فارکس” شناخته می‌شود و نقش مهمی در تحلیل و پیش‌بینی نوسانات بازار ارز دارد.
این شاخص نوسانات قیمت‌ها را اندازه‌گیری کرده و تریدرها را در تحلیل و پیش‌بینی نوسانات بازار فارکس یاری می‌کند. افزایش مقدار شاخص vix فارکس می‌تواند نشانگر تغییرات مهم در بازار ارز و ترس سرمایه‌گذاران از نوسانات باشد. این اطلاعات به تریدرها کمک می‌کند تا ریسک معاملاتی خود را بهتر مدیریت کنند و تصمیمات معاملاتی را با توجه به شرایط بازار بهبود بخشند. همچنین، شاخص VIX فارکس می‌تواند به عنوان یک ابزار تحلیلی برای تشخیص تغییرات جهت بازار و تصمیم‌گیری‌های معاملاتی استفاده شود.
شاخص vix در کریپتو
همانطور که گفته شد، شاخص VIX (شاخص نوسانات بازار) که ابتدا برای اندازه‌گیری و پیش‌بینی نوسانات در بازار سهام توسط بورس آمریکا طراحی شده بود، در سال‌های اخیر به بازارهای مالی دیگر نیز گسترش یافته است، از جمله بازارهای کریپتوکارنسی (ارزهای دیجیتال یا کریپتو). در این بازارها نیز به عنوان “شاخص VIX کریپتو” یا به طور کلی “شاخص ترس کریپتو” معروف است و نقش مهمی در تحلیل و پیش‌بینی نوسانات بازار کریپتو دارد.
شاخص VIX کریپتو همانند نسخه‌های دیگر، سعی دارد ترس و نگرانی سرمایه‌گذاران را نسبت به نوسانات بازار کریپتوکارنسی اندازه‌گیری کند. افزایش این شاخص ممکن است نشان‌دهنده افزایش ترس و نگرانی در بازار کریپتو باشد که معمولاً به تغییرات مهم در عواملی مانند اخبار، تغییرات قوانین، حوادث امنیتی یا تغییرات تکنولوژیکی مرتبط است.
استفاده از شاخص VIX در کریپتو به تریدرها کمک می‌کند تا از تغییرات ناگهانی در قیمت‌ها و نوسانات بازار کریپتوکارنسی آگاه شوند و به دقت‌ترین تصمیمات درباره معاملات خود بگیرند. افزایش شاخص VIX کریپتو می‌تواند به نماینده‌ای از ترس و نگرانی در بازار کریپتو تبدیل شود که به تریدرها اطلاعات ارزشمندی در مورد تغییرات بازار ارزهای دیجیتال می‌دهد.
در کل، شاخص VIX کریپتو نقشی مهم در تحلیل و پیش‌بینی نوسانات بازار کریپتوکارنسی دارد و می‌تواند به تریدرها کمک کند تا بهترین تصمیمات مبتنی بر اطلاعات کاربردی در مورد بازار کریپتو را بگیرند.
۳. عوامل تأثیرگذار بر شاخص s&p 500 vix چیست؟
شاخص VIX یک ابزار مهم برای اندازه‌گیری ترس و نگرانی سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی است. این شاخص تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل مختلف قرار می‌گیرد که می‌توان آن‌ها را به عنوان عوامل تأثیرگذار بر VIX شناخت. به طور کلی، این عوامل می‌توانند در دسته‌های زیر قرار گیرند:
- تریدرها و تصمیم‌گیری‌های آن‌ها: تصمیمات تریدرها در خصوص خرید یا فروش اختیارات و سایر معاملات مشتقات مالی می‌توانند تأثیر زیادی بر VIX داشته باشند. سفارشات پوت آپشن و کال آپشن که به اختصار “پوت و کال” نامیده می‌شوند، نشانگر ترجیحات آینده‌ای از سوی تریدرها نسبت به جهت حرکت قیمت‌ها هستند. افزایش پوت و کال می‌تواند به نشانه ترجیح نوسانات بالا باشد و در نتیجه VIX افزایش یابد.
- وضعیت اقتصادی: شاخص‌های اقتصادی مانند رشد اقتصادی، نرخ بیکاری، تورم و میزان تولید صنعتی می‌توانند تأثیر مستقیم بر نوسانات بازارها و در نتیجه بر VIX داشته باشند. وضعیت اقتصادی نشان‌دهنده پایداری و رشد بازارها است و تغییرات در این مؤلفه‌ها می‌توانند ترتیب تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران را تحت تأثیر قرار دهند.
- عوامل سیاسی و جهانی: تصمیمات سیاسی در سطح داخلی یا جهانی می‌توانند به صورت ناگهانی نوسانات بازارها را تغییر دهند. تنش‌های جهانی، تحریم‌ها، تغییرات سیاست‌ها، وضعیت مناطق جنگی و تهدیدهای امنیتی می‌توانند تأثیرگذاری قابل توجهی بر VIX داشته باشند.
- تغییرات صنعتی: وقوع تغییرات مهم در صنایع مختلف می‌تواند تأثیرگذاری بر نوسانات بازارهای مرتبط داشته باشد. به عنوان مثال، تغییرات در قیمت‌های نفت و سایر موارد صنعتی می‌توانند ترتیب تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران را تغییر دهند و در نتیجه VIX نیز تغییر کند.
- تغییرات تکنولوژیکی: پیشرفت‌های تکنولوژیکی در صنایع مختلف می‌توانند به صورت غیرمنتظره‌ای بازارها را تحت تأثیر قرار دهند و نوسانات را افزایش دهند.
- میزان تورم: سطح تورم و نرخ تغییرات قیمت‌ها در اقتصاد یک کشور می‌تواند تأثیر زیادی بر نوسانات بازار داشته باشد. افزایش تورم ممکن است منجر به نگرانی‌هایی درباره پایداری اقتصادی شود و این نگرانی‌ها نیز می‌توانند تأثیر مستقیمی بر شاخص VIX داشته باشند.
در نتیجه، این عوامل به طور ترکیبی و تعاملی می‌توانند تأثیرات متنوعی بر شاخص VIX داشته باشند و به تحلیل نوسانات بازارها کمک کنند.
۴. محاسبه شاخص VIX
شاخص VIX به عنوان اندازه‌گیری نوسانات بازار، نشان‌دهنده ترس و انتظارات سهامداران درباره نوسانات آینده بازار سهام S&P500 برای 30 روز آینده است (به طور دقیق تر، جذر واریانس واقعی 30 روزه شاخص). این شاخص با استفاده از اختیارهای معامله در بورس شیکاگو CBOE محاسبه می‌شود. اگرچه فرمول محاسباتی آن پیچیده است، اما مفهوم آن به سادگی قابل درک است. فرمول محاسبه شاخص VIX به صورت زیر است:
در این فرمول τ تعداد روزهای متوسط در ماه (۳۰ روز)، r نرخ بدون ریسک، F قیمت آتی 30 روزه در S&P 500 است. همچنین P(K) و C(K) قیمت هایی برای خرید و فروش با اعتصاب K و 30 روز تا سررسید هستند.
در محاسبه شاخص VIX، مولفه‌های مختلفی در نظر گرفته می‌شوند:
- اختیارهای نزدیک‌ترین سررسید و دوره بعد: اختیارهای خرید و فروش با نزدیک‌ترین سررسید به 30 روز و همچنین اختیارهای دوره بعد آن با سررسید 23 روز تا 37 روز انتخاب می‌شوند.
- مابه‌التفاوت سفارشات سرخط: اختلافات قیمتی بین سفارشات خرید و فروش با قیمت اعمال شده (مابه‌التفاوت سفارشات سرخط) محاسبه می‌شود.
- میانگین مابه‌التفاوت‌ها: میانگین مابه‌التفاوت‌های محاسبه شده از اختلافات قیمتی در مرحله قبلی به دست می‌آید.
- نرخ بهره بدون ریسک: نرخ بهره بدون ریسک تا زمان سررسید اختیارها برای محاسبه استفاده می‌شود.
اختیارهای مورد استفاده در محاسبه شاخص VIX در انتهای هر هفته بررسی و بازنگری می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که شرایط محاسبات به درستی رعایت شده‌اند. از مولفه‌های دیگری نیز در فرمول محاسباتی استفاده می‌شود که شامل زمان سررسید اختیار، قیمت اعمال اختیار معامله روی شاخص، و سایر عوامل است.
به این ترتیب، با استفاده از این مولفه‌ها و محاسبات دقیق، شاخص VIX به عنوان ابزاری کلیدی در تحلیل ترکیبی نوسانات بازار و پیش‌بینی ریسک و تغییرات آتی بازارها استفاده می‌شود. شکل زیر نمودار شاخص vix از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۰ را نشان می دهد.
۵. معامله با شاخص vix
با وجود عدم امکان معامله مستقیم با شاخص VIX، اما شما می‌توانید از راه‌های دیگر به معامله با شاخص vix بپردازید. به عنوان معامله‌گر، این امکان وجود دارد که از طریق بازار آتی یا آپشن، به موقعیت‌های معاملاتی در خصوص VIX دست یابید. همچنین، از طریق محصولات قابل معامله در بورس (ETP)، می‌توانید به محصولات مرتبط با شاخص VIX دسترسی داشته باشید. برخی از محصولات مشهور مرتبط با شاخص VIX عبارتند از VXX و VXZ.
معامله‌گران از دلایل مختلف وارد معامله با شاخص vix می‌شوند. یکی از دلایل اصلی این است که VIX به عنوان ابزاری برای پوشش ریسک پورتفولیو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این به این معناست که با معامله در محصولات مرتبط با VIX، می‌توانید پورتفولیو خود را در مقابل نوسانات بازار محافظت کنید. همچنین، با استفاده از محصولات مرتبط با VIX، معامله‌گران می‌توانند از تغییرات بالقوه نوسانات بازار بهره‌برداری کنند و در معاملات خود سود کسب کنند.
در نتیجه، اگرچه معامله با شاخص vix مستقیماً امکان‌پذیر نیست، اما با استفاده از معاملات آتی، آپشن‌ها، و محصولات قابل معامله مرتبط، شما می‌توانید در بازارهای مالی در مورد نوسانات بازار اطلاعات کسب کنید و موقعیت‌های معاملاتی را بهره‌برداری کنید.
۶. جمع بندی
شاخص VIX یا “شاخص نوسانات بازار” یک ابزار مهم در بازارهای مالی است که به منظور اندازه‌گیری نوسانات و تغییرات قیمت‌ها در بازارها استفاده می‌شود. ابتدا برای بازار سهام طراحی شد، اما در طول زمان برای سایر بازارهای مالی مانند بازار ارز و کریپتونز نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
این شاخص نشان‌دهنده ترس و انتظارات سهامداران درباره نوسانات آینده بازار است. با افزایش این شاخص، نشان‌دهنده افزایش ترس سهامداران و نوسانات بیشتر بازار است. از طرفی، کاهش این شاخص به نوسانات کمتر و آرامش بازار اشاره دارد.
محاسبه شاخص VIX پیچیده است و از اطلاعات اختیارهای معامله در بازار CBOE استفاده می‌کند. این اطلاعات شامل اختیارهای خرید و فروش با سررسید‌های مختلف و اختلافات قیمتی بین آن‌ها است. در نهایت، با استفاده از این داده‌ها، میانگین نوسانات بازار برای یک بازه زمانی آینده، به عنوان شاخص VIX محاسبه می‌شود.
شاخص VIX به عنوان یک ابزار پیش‌بینی نوسانات بازار و اندازه‌گیری ترس و استرس سهامداران مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاران و متخصصان مالی از این شاخص برای ارزیابی ریسک، تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری و تحلیل بازار استفاده می‌کنند. شما می توانید برای آشنایی بیشتر با شاخص ها در بازار سهام در دوره آموزش جامع بورس شرکت کنید.
دیدگاه کاربران
بدون دیدگاه
پکیج جامع آموزش بورس
stock exchange یا bourse، بورسی است که در آن کارگذاران سهام و معامله گران می توانند اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی را خرید و فروش کنند. بورس به دو دسته طبقه بندی می شود: بورس کالا و بورس اوراق بهادار. در این پکیج جامع آموزش بورس ، بازار بورس و اصطلاحات آن معرفی شده و نحوه سرمایه گذاری ...