تسعیر ارز در بورس چیست؟ روش های آن را معرفی کنید.
تاریخ انتشار : اردیبهشت ۱۴, ۱۴۰۲ تاریخ به روز رسانی : دی ۲۴, ۱۴۰۲ نویسنده : زهرا غلامحسینی زمان مورد نیاز مطالعه : 10 دقیقه تعداد بازدید : 184 بازدید۱.تسعیر ارز در بورس
تسعیر ارز، یکی از مفاهیم مهم در حوزه اقتصاد است که می‌تواند تأثیر بسزایی بر عملیات مالی و حسابداری شرکت‌ها و واحدهای تجاری و اقتصادی داشته باشد. با استفاده از تسعیر ارز، تأثیر تغییرات نرخ ارز در معاملات مالی بررسی می‌شود و در صورت نیاز، برای اعمال در محاسبات و گزارش‌های مالی، به صورت استاندارد استفاده می‌شود.تسعیر ارز در بورس ، به عنوان یک عامل مهم در حوزه بانکی نیز شناخته می‌شود و می‌تواند تأثیر بسیاری بر رشد نمادهای بانکی در بورس داشته باشد.
در این مقاله، به این موضوع می پردازیم که تسعیر ارز در بورس چیست؟ و نحوه استفاده از آنها را بررسی خواهیم کرد.
۲.تسعير ارز يعني چه؟
تسعیر ارز، به مبادله ارز بین شرکت های مستقر در ایران و خارج از کشور اشاره دارد. در این فرایند، اغلب از یک ارز رایج استفاده می شود، مانند یورو آلمان، که توسط شرکت ها برای تبدیل به پول رایج در کشور خود استفاده می شود. به عنوان مثال، شرکتی که در ایران فعالیت می کند، هزار یورو را برای محصول خود از شرکتی در آلمان دریافت می کند. این مبلغ سپس در دفاتر حسابداری به ریال تبدیل شده و به پول رایج کشور تبدیل می شود.
تسعیر به نرخ تبدیل دو واحد پولی به همدیگر اطلاق می شود، که شامل انواع نرخ‌های برابری رسمی و قراردادی است. این فرایند باعث هماهنگی نتایج با تغییرات نرخ ارز و ارزش ویژه واحد تجاری می شود. همچنین، تضمین می شود که تصویر مطلوب از عملکرد مالی در صورت‌های مالی ارائه شود.
اگر عملیات مالی به ریال ثبت شود، تمام معاملات ارزی باید به ریال تبدیل شوند. این فرایند به عنوان تسعیر ارز شناخته می شود که در واقع یک نوع تجدید ارزیابی در دارایی‌های ارزی است. در این فرایند، ارزش ریالی دارایی‌های ارزی با نرخ‌های جدید محاسبه می شود.
مهم است تفاوت بین تبدیل ارز و تسعیر آن را در نظر بگیریم. در تبدیل ارز، دارایی از یک واحد پولی به واحد پول دیگری به‌طور واقعی تغییر می‌کند، اما در تسعیر ارز، تنها مبنای ارزیابی تغییر می کند و دارایی ها بدون تغییر باقی می مانند.
آموزش رایگان بورس
همین الان با وارد کردن اطلاعات خود در فرم، دوره آموزش بورس را به صورت رایگان دریافت نمایید.
۳.ارز
ارز به عنوان یک نوع پول قابل پذیرش، توسط دولت‌ها توزیع می‌شود و با آن می‌توان کالا و خدمات را مبادله کرد. هر کشوری ارز خود را دارد و در برخی موارد برای انجام معاملات تجاری لازم است از ارز معتبر جهانی یا ارزهای متداول در کشورهای دیگر استفاده شود.
۴.تسعیر
تسعیر ارز در بورس به شرکت‌ها و واحدهای تجاری این امکان را می‌دهد که با توجه به تغییرات نرخ ارز، میزان واقعی سود و فروش خود را بررسی کنند. در واقع، تغییرات نرخ ارز تأثیر مستقیمی بر صورت مالی و عملکرد این شرکت‌ها دارد.
۵.هدف از تسعیر
استفاده از تسعیر ارز برای شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی به دلیل تغییر نرخ ارز، میزان واقعی سود و فروش خود را می‌توانند بررسی کنند. در واقع، نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر عملکرد مالی این شرکت‌ها دارد و با تغییر آن، عملکرد مالی نیز تغییر خواهد کرد. به همین دلیل، شرکت‌ها از تسعیر ارز استفاده می‌کنند تا واقعیت مالی خود را به صورت دقیق‌تر بررسی کنند.
۶.ثبت تسعیر ارز
واحدهای تجاری می‌توانند به دو روش فعالیت خارجی داشته باشند؛ انجام معاملات ارزی و یا داشتن عملیات خارجی. در حسابداری معاملات ارزی و عملیات خارجی، مسائل اساسی شامل استفاده از چه نرخی برای تسعیر است و چگونه آثار مالی ناشی از تغییر نرخ ارز در صورت‌های مالی شناسایی شود. هدف این است که با تسعیر مناسب، معاملات ارزی و عملیات خارجی به نحوی صورت بگیرند که صورت‌های مالی، نتایج دقیقی از عملکرد واحد تجاری را به نمایش بگذارند.
برای انعکاس معاملات ارزی و عملیات خارجی در صورت‌های مالی واحد تجاری، باید معاملات ارزی و صورت‌های مالی عملیات خارجی را به واحد پول گزارشگری (ریال) تسعیر کرد. به دلیل بالا بودن نرخ تورم سالیانه و کاهش ارزش پول ملی در کشور ما، تقریباً همه واحدهای تجاری، از جمله واحدهایی که به واردات یا صادرات می‌پردازند، با این مسئله مواجه هستند.
برای ثبت تسعیر، در تاریخی که معامله اولیه انجام می‌شود، ابتدا معامله ارزی براساس نرخ ارز به ریال ثبت اولیه می‌شود و سپس براساس نوع معامله (فروش یا خرید) در برنامه حسابداری ثبت می‌شود. هدف این است که با تسعیر صحیح، نتایج آن با تغییرات نرخ ارز بر جریان‌های وجوه نقد واحد تجاری و ارزش ویژه آن هماهنگ باشد.
در صورت‌های مالی، تسعیر معاملات ارزی در دو دسته از اقلام اثرگذار است:
- اقلام پولی: شامل موجودی نقد، سپرده‌های کوتاه‌مدت، و اوراق مشارکت است. در این دسته از اقلام، تغییر نرخ تسعیر ارز می‌تواند به سود یا زیان برای شرکت‌ها منجر شود.
- اقلام غیرپولی: شامل موجودی کالا، پیش‌پرداخت و پیش‌دریافت است. در این دسته از اقلام، تغییر نرخ تسعیر ارز اثری بر ارزش این اقلام ندارد.
۷.روش های تسعیر ارز
حسابداران برای محاسبه نرخ ارز، به‌طور کلی از سه روش اصلی استفاده می‌کنند.
- تسعیر روزانه: تسعیر ماهانه و تسعیر سالانه، سه روش اصلی محاسبه تسعیر نرخ ارز هستند که حسابداران از آنها استفاده می‌کنند. در تسعیر روزانه، حسابداران عملیات تسعیر نرخ ارز را براساس نوسانات روزانه نرخ ارز انجام می‌دهند. این روش دارای دقت بالایی است.
- تسعیر ماهانه: در تسعیر ماهانه یا در دوره مالی مشخص، حسابدار هر ماه یا در هر دوره مالی، تسعیر نرخ ارز را محاسبه می‌کند.
- تسعیر سالانه: در تسعیر سالانه، نرخ ثابتی در طول سال برای ثبت نرخ معاملات شرکت در نظر گرفته می‌شود. در انتهای سال، مانده‌های حاصل از معاملات تسعیر شده و سود و زیان حاصل از تسعیر ارز شرکت محاسبه می‌شود. در مقایسه با دو روش قبل، دقت کمتری دارد.
پکیج جامع آموزش بورس
stock exchange یا bourse، بورسی است که در آن کارگذاران سهام و معامله گران می توانند اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی را خرید و فروش کنند. بورس به دو دسته طبقه بندی می شود: بورس کالا و بورس اوراق بهادار. در این پکیج جامع آموزش بورس ، بازار بورس و اصطلاحات آن معرفی شده و نحوه سرمایه گذاری ...
۸.تأثیر نرخ ارز بر شرکت‌ها
واردکنندگان و صادرکنندگان در برابر تغییرات نرخ ارز با تفاوت‌هایی مواجه هستند. واردکنندگان به دلیل پرداخت‌های خارجی با ارز خارجی، با افزایش نرخ ارز متضرر می‌شوند، در حالی که صادرکنندگان به دلیل دریافت ارز خارجی از فروش، با افزایش نرخ ارز منتفع می‌شوند. بانک‌ها نیز به دلیل مراودات خارجی تحت تأثیر نرخ تسعیر ارز هستند. اگر بانک دارایی‌های ارزی داشته باشد، با افزایش نرخ تسعیر منتفع می‌شوند، اما در صورتی که بدهی‌های ارزی آنها از دارایی‌های ارزی‌شان بیشتر باشد، این امر تأثیر منفی خواهد داشت. برخی بانک‌ها دارایی‌های ارزی بلوکه‌شده در خارج از کشور دارند که از محل آنها، سود و زیانی شناسایی می‌شود؛ با تغییر نرخ تسعیر، این رقم به نسبت رقم قبلی، سود هر سهم را به‌صورت دفتری بالاتر می‌برد که البته این سود قابل‌توزیع نیست، اما اوضاع بانک‌ها را به لحاظ ترازنامه‌ای بهبود می‌بخشد؛ به‌ویژه بانک‌هایی که مازاد ذخیره ارزی دارند، می‌توانند بهره بیشتری از این تغییرات نرخ تسعیر ببرند.
شرکت‌ها با واردات معمولاً با نرخ ارز بالا متضرر می‌شوند، زیرا پرداخت‌های آنها با ارز خارجی است و افزایش نرخ ارز باعث افزایش هزینه‌های آنها می‌شود. در برابر این، شرکت‌های صادراتی در صورتی که ارز دریافتی داشته باشند، با افزایش نرخ ارز منتفع می‌شوند. بسیاری از بانک‌ها نیز به دلیل مراودات خارجی، تحت تأثیر نرخ تسعیر ارز قرار دارند. اگر بانک دارای دارایی‌های ارزی باشد، افزایش نرخ تسعیر باعث افزایش سود آنها می‌شود و اگر بدهی‌های ارزی بیشتر از دارایی‌های ارزی آنها باشد، به نفعشان نیست. برخی بانک‌ها دارای دارایی‌های ارزی بلوکه‌شده در خارج از کشور هستند که سود و زیانی شناسایی می‌شوند و با تغییر نرخ تسعیر، این رقم را به نسبت رقم قبلی بالاتر می‌برند. این سود قابل‌توزیع نیست، اما وضعیت بانک‌ها را به لحاظ ترازنامه‌ای بهبود می‌بخشد. بانک‌هایی که مازاد ذخیره ارزی دارند، می‌توانند بهره بیشتری از تغییر نرخ تسعیر ببرند.
در بسیاری از بانک‌ها که شعب خارج از کشور دارند، مقدار زیادی از دارایی‌های ارزی مشکوک‌الوصول-معوق است، اما بانک هر سال با استفاده از تسعیر نرخ ارز، از محل این دارایی‌ها سود شناسایی می‌کند و به همین دلیل بانک‌ها هر سال به دنبال بازنگری در نرخ تسعیر ارز هستند. برخی بانک‌ها با داشتن پوزیشن منفی ارزی، در حال شناسایی سود تسعیر هستند که محل ابهام گسترده‌ای است. متأسفانه سودهایی که بانک‌ها طی چند سال اخیر شناسایی کردند، کیفیت چندانی نداشته است. تحقیقات نشان می‌دهد بین سود و زیان ارز و اندوخته ارزی شرکت با بازده سهام و سودآوری آتی، ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد و ارتباط تغییرات ارزی با بازده سهام و سودآوری آتی معکوس و معنادار است.
سود و زیان ناشی از تسعیر ارز، در بخش “خالص سایر درآمدها و هزینه‌های عملیاتی” یا “خالص سایر درآمدها و هزینه‌های غیر عملیاتی” گزارش می‌شود. طبق اصول حسابداری متداول، زیان ناشی از تسعیر ارز باید به‌عنوان هزینه‌ای قابل‌قبول، با رعایت یک روش یکنواخت در طول سال‌های مختلف، در گزارش مالی مشخص شود.
۹.نرخ تسعیر و تاثیر ان برسهام وصورت مالی بانک ها
تاثیر نرخ تسعیر در بانک‌ها بسیار مهم است و در صورت دارا بودن دارایی ارزی بیشتر از بدهی ارزی، افزایش نرخ تسعیر باعث سود بیشتر برای بانک‌ها خواهد شد. اما در صورتی که دارایی ارزی کمتر از بدهی ارزی باشد، افزایش نرخ ارز به ضرر بانک‌ها خواهد بود.
در برخی موارد، بانک‌ها دارای دارایی ارزی بلوکه شده هستند که تا زمان تعیین تکلیف قابل دسترسی نیستند، اما با توجه به مالکیت بانک‌ها بر روی این دارایی‌ها، افزایش نرخ تسعیر می‌تواند به عنوان سود کاذب در صورت‌های مالی بانک‌ها محاسبه شود.
لذا در خرید و فروش سهام بانک‌ها، توجه به میزان تاثیر نرخ تسعیر در صورت مالی و میزان دارایی‌های ارزی بلوکه شده بسیار مهم است. افزایش نرخ تسعیر می‌تواند باعث افزایش سود محاسبه شده در صورت‌های مالی بانک‌ها شود، که این امر به عنوان یک خبر خوب برای سهامداران بانکی در نظر گرفته می‌شود.
۱۰.تفاوت تبدیل ارز و تسعیر ارز
تبدیل ارز و تسعیر ارز دو مفهوم متفاوت هستند. در تبدیل ارز، دارایی واحد پولی آن تغییر می‌کند، اما در تسعیر ارز دارایی ثابت باقی می‌ماند و فقط نرخ ارز آن تغییر می‌کند. حسابداران شرکت‌ها با تسعیر ارز، بررسی می‌کنند که نرخ تغییرات ارز در عملیات مالی چه تأثیری بر سود و زیان شرکت داشته است. هدف اصلی تسعیر ارز، بررسی تأثیر نرخ ارز بر سود و زیان واقعی شرکت‌ها است. به این ترتیب، شرکت‌ها با استفاده از تسعیر ارز، قادرند میزان واقعی سود و زیان خود را با توجه به تغییرات نرخ ارز، ارزیابی کنند.
۱۱.کاربرد تسعیر ارز در معاملات
تسعیر ارز در معاملات عبارتند از:
- معاملاتی که در آنها دارایی‌هایی به فروش می‌رسد و یا به دست می‌آید و تسویه مالی بدهی‌ها بصورت ارز صورت می‌گیرد.
- وام‌ها و تسهیلاتی که تسویه آنها قرار است به صورت ارز باشد.
- کالاها و خدماتی که مورد معامله قرار می‌گیرند و با ارز پرداخت می‌شوند.
۱۲.چگونه تسعیر ارز باعث سود و زیان می‌شود؟
به دلیل نوسانات نرخ ارز، شرکت‌هایی که معاملات خود را با ارز انجام می‌دهند ممکن است با سود یا زیان مواجه شوند. برای مثال، فرض کنید یک کالا با قیمت دو هزار دلار به یک کشور خارجی فروخته شده و نرخ دلار هنگام فروش ده هزار تومان بوده است. اگر نرخ دلار هنگام دریافت پول بالاتر از ده هزار تومان باشد، شرکت سود خواهد کرد و اگر کمتر از ده هزار تومان باشد، زیان خواهد دید. به این سود یا زیان ناشی از تغییرات نرخ ارز در معاملات، تسعیر ارز گفته می‌شود.
۱۳.نتیجه گیری
در کل، نرخ تسعیر ارز می‌تواند به عنوان یکی از عوامل مهم در تحلیل و بررسی سهام شرکت‌ها محسوب شود. شرکت‌هایی که به صادرات محور هستند و بانک‌ها، از افزایش نرخ ارز و تسعیر آن سود بیشتری کسب می‌کنند. در عین حال، شرکت‌هایی که به واردات محور هستند، از این امر آسیب می‌بینند. بنابراین، سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های صادراتی و بانک‌ها می‌تواند برای سهامداران سودآور باشد.
دیدگاه کاربران
بدون دیدگاه